Тарых

Орусбийланы тукъумда Исмайыл деген атны жюрютген бир ненча белгили адам болгъанды. Баям, аладан бек белгилилери Мырзакъулну жашыды. Ол «У подошвы Эльбруса», «Закон и обычай на Кавказе» деген ишлени автору М.М. Ковалевский профессоргъа, халкъ жырларыбызны жазып алып, басмада сакълагъан композитор С.И. Танеевни, «Восхождение на Эльбрус» деген китапны автору С.Ф. Давидовичге, башхалагъа да къонакъбайлыкъ этген бахсанчыды. 

Биринчи дуния уруш башланнганда, ары барыргъа деп тийреде къабарты полк къуралады. Аны санында кёп таулу жаш да бар эди. Аладан бири Улбаш улу Келлет болгъанды.

1920 жылда  31 августну бизни къыралда чыкъгъан биринчи танкны туугъан кюнюне санаргъа боллукъду. Конструкторланы, аскерчилени, тарыхчыланы арасында аны юсюнден даулашла да бола туруучудула.

Къабарты-Малкъар эл мюлкде тири къармашыуу, бийик жетишимлери бла не заманда да белгили болгъанды. Малчылыкъда эмда битимчиликде, кёгетле бла жемишле ёсдюрюуде ахшы кёрюмдюле кёргюзтген регионду. Озгъан ёмюрню жыйырманчы жылларында жаш республика бирсилени санында Ара шахарда бардырылгъан Битеуроссей эл мюлк эмда промышленность кёрмючге къатышханды. КъМР-ни Архив службасында аны юсюнден жарашдыргъан материалны басмалайбыз.

Хар миллетни юй-журт ишлеуню  халы, жоругъу кесича энчиди, башха тюрлюдю. Кёп жерледе бола тургъанма да, андан айтама алай. Уллу, гитче юйле да бар,  эки жанлы жабылгъанла, тёрт мюйюшлюлени да кёресе. Ариу сюртюлген, тышланнган юйге къарасанг, уюгъан макъамгъа окъуна ушатаса.

Жол усталаны араларында Сейит бек сыйы, даражасы да жюрюген айырмалыладан бири эди. Ингуш, дюгер тиллени да билгенди. 1941 жылда тамата жашы Газот урушда эди. Анга да къарамай, Сейитни, аны экинчи жашы Омарны да ол жыл декабрьде тутуп кетедиле.

Россей Федерацияны Къырал байрагъыны кюню солуу кюннге саналмагъанлыкъгъа, аны кенг халда белгилеу тёреге айланнганды. Ол кюн тюрлю-тюрлю къууанчлы ишле, акцияла бардырыладыла. 

Къара бла Каспий тенгизлени араларында жюзле бла километрге созулгъандыла Кавказ таула. Аланы ичлеринде бек айтхылы, деменгилиси уа, айхай да, Элбрусду. Ол Европаны да бек бийик таууду. Ёмюрледен бери да аны тёгерегинде жашап келеди бизни миллет.  Ненча ат атагъанды ол жаны кибик кёрген таууна. 

Холам-Бызынгы ауузун бир кере кёрген, бери  къайтмай къалмаз. Мен кесим да  аны ариулугъундан тоялмайма. Бир жол а ары  къарындашларымы  Екатеринбургдан келген шуёхлары бла бирге къауум адам болуп барабыз.

Курск сермеш Экинчи дуния урушда бек уллуладан  бирине саналгъанды. Ол 1943 жылны 5 июлюнда  башланып,  23 августда Харьковну алыу бла бошалгъанды. Къызыл аскерни бу къазауатда хорламы  уллу  стратегия магъананы тутханды: ол Уллу Ата журт урушда, саулай Экинчи дуния урушда да, халны тамыры бла тюрлендиргенди.