Билим

Кёп болмай Россей Федерацияны Илму эм бийик билим бериу   министерствосунда «Приоритет-2030» стратегиялы программагъа къошулургъа сюйген билим бериу организацияланы айырырча комиссияны кенгеши болгъанды. Аны чеклеринде алгъаракъдан бери анга къатышхан университетле къаллай жетишимле болдуралгъанларын да билдиргендиле.

Россейни Финансла министерствосу, «Моифинансы.рф» проектини чеклеринде бардыргъан «Кредит математика: кредитле къалай къуралгъанларын билейик» деген битеуроссей онлайн-марафоннга къатышыргъа чакъырады барыбызны да.

Арт кезиуде билим бериу бла байламлы тюрлю-тюрлю проектлени жашауда бардырылгъанларыны себеплигинден, мектепге дери окъутуугъа-юйретиуге да аслам эс бурула, энди республикада садикледе жерле жетиширча болгъаннга да саналады. 

 Быйыл Къабарты-Малкъар къырал университетни колледжлерини бла институтларыны  башха-башха бёлюмлерин къызыл дипломлагъа бошагъанланы саны 600 чыкълы адам болгъанды. Аланы арасында уа «Ата журтлу филология»   ызны орус тил эмда битеулю тил билим бёлюмюню  магистратурасын жетишимли тауусхан Баразланы Танзиля да барды.

Элеккуланы Наталья Тырныауузну 3-чю мектебини школгъа дери билим бериу бёлюмюнде ишлегенли 25 жылдан атлагъанды. Нёгерлери анга бийик усталыгъы, сабийлени юйретиуге чыгъармачылыкъ кёзден къарагъаны, проект ишде эм билим бериуде уллу сынамы ючюн ыспас этедиле. Наталья Николаевнада юйреннген балала тиридиле, жангы билимге ачыкъдыла, низамлыдыла, школ жашаугъа хазырдыла. Учреждение «Юлгюлю сабий сад» деген битеуроссей конкурсда хорлагъанланы санына киргенинде аны къыйыны да уллуду.

Узакъ тау элде ёсген жаш тёлю окъуу махкемеледе билим алып, артда ызларына къайтып ишлерге итинселе, аллай шарт кёллендирмей къоймайды. Нек дегенде туугъан, жашагъан да эллерин айнытырыкъ, аны тамблагъы болумун игилендирлик, жамауатны мурдорун къурарыкъла да аладыла – бюгюннгю жаш тёлюбюз.

Нальчикни алтмыш ючюнчю сабий садыны мурдорунда ана тилледен юйретгенлени республикалы  семинарлары къуралгъанды. Ол «Мектепге дери билим бериуде малкъар тилге окъутууну болушлугъу бла сабийлени жамауатда тохташдырылгъан мардалагъа тюшюндюрюу» деген тема бла байламлы бардырылгъанды. Аны муратларындан бири уа алыкъа школгъа жюрюмеген  сабийни ана тилни сейирлигине бла ариу къылыкълы болууну ышанларына юйретиу болгъанды.

Къырал Думаны къараууна школда дерслени кезиуюнде окъуучулагъа телефон бла кюреширге къоймазгъа деген законну проекти берилгенди. «Устазла битеулю билим бериу программаны толтургъан кезиуде чырмаула болмаз ючюн, дерследе окъуучулагъа телефон бла хайырланыргъа жарамайды», - деп айтылады документни ангылатыу кесегинде.

«Устазны бла насийхатчыны жылын» сагъына, Нальчикде онсегизинчи номерли школну директоруну окъутуу-юйретиу жаны бла орунбасары Жеттеланы Людмиланы сайлагъан усталыгъына кертичилей къалгъанын, аны бла бирге уа аслам тёлюню тюшюндюрюуге 50 жылдан асламны ичинде уллу юлюш къошханлай келгенин чертирге тийишли кёребиз. Ол бу мектепге 1971 жылда ингилиз тилден устаз болуп келген эди эм алгъа. Андан бери уа, белгилегенибизча, сайлагъан усталыгъына кертичилигин ачыкълай, жетишимли да бола, окъутханларыны жетишимлерине да къууанады.

Жырла, ариу макъамла, тепсеуле хар миллетни да энчилигин кёргюзтген шартладыла. Алай халкъ аланы  айнытмаса, эс бурмаса, ёмюрлени жыйылып, тёлюден-тёлюге сакълана келген хазна  тас болуп барлыгъы баямды. Хар халкъны да аллай усталыгъын сакълаугъа, сабийлени фахмуларын айнытыугъа себеплик этген а Нальчик шахарда  Искусстволаны  Шимал Кавказ къырал институтду.