Илму

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетни ректоруну къуллугъун толтургъан Юрий Альтудов бла илму-излем иш жаны бла проректору Светлана Хаширова Тула областьда болгъандыла.  

Боташланы Ибрагимни жашы Хасан 1951 жылда Киргизияда Къара-Суу элде туугъанды. Кёчгюнчюлюкден къайтханда, аны атасы – Жарахматны жашы Ибрагим, белгили малкъар поэт, драматург Боташланы Иссаны туугъан къарындашы, сабийлери, юй бийчеси Журтубайланы Зулейха бла биринчи Бахсан районну Псычох элинде тохтайды.

РФ-ни Правитльствосуну  Председатели  Михаил Мишустин  машинала ишлеуде, къурулушда, медицинада эм аш-суу жарашдырыуда  экология жаны бла къоркъуусуз,  бийик технологиялы химия  продуктланы  чыгъарып  башлауну    комплексли   илму-техника проектин (КНТП) къыбыл этгенди.

Къайсы миллетни да тин, тил энчиликлерин, тарых жолун, маданиятын алып айтханда, аны бай хазнасын бирикдирип, мурдорлукъ этген халкъны кёлден чыгъармачылыгъы болгъаны баямды.

1969 жылда америкалы астронавтла Айгъа чыкъгъанларындан сора 21 ёмюрде аламгъа туристле хар кюн учарыкъларына,   ол угъай, Кюн системаны башха планеталарына  жетериклерине  ийнаннгандыла.

Илму жаны бла ышандыргъан жаш алимлерибизден бири Байкъазыланы Артур озгъан жылда «Синтез простых ароматических полиэфиров с кетоксиматными фрагментами и композиты на их основе» деген темагъа химия илмуланы кандидаты даражагъа диссертациясын жетишимли къоруулагъанды.

Будайланы Хадисни жашы Алим  КъМР-ни Башчысыны 2021 жылда илмуда эм инновацияда саугъасы бла белгиленнген беш жаш алимни арасына киргенди.   Бу даражалы  саугъа биринчи кере берилгенин айтырчады.

Тиширыуланы кюнюню аллында биз илмуда уллу жетишимлеге жетген таулу къызларыбызны эсгерирге сюебиз. Сёзсюз, насыпха, ала асламдыла. Бу жол а биз «илмуланы доктору» даражагъа жетген къауум эгечибизни атларын сюйюп сагъынабыз.

Онтогъузунчу ёмюрде эмда жыйырманчы ёмюрню аллында Юлиус Клапрот, Василий (Фридрих Вильгельм) Радлов,  Эдуард Пекарский, Николай Катанов, Николай Ашмарин, Василий Богородицкий кибик, дагъыда кёп башха алимле-тюркологла тюрк тиллени тинтиуге уллу къыйын салгъандыла. Аланы хар бирини илмуда жолу, кюрешген ызы да сейирди, энчиди.

Созайланы Алимни къызы Жамиля бла биз газет окъуучуларыбызны бир ненча жыл мындан алгъа танышдыргъан эдик. Ол Москвада Башчылыкъ этиуню къырал университетин бошап, аспирантураны тауусуп, илмуланы кандидатыны диссертациясын къоруулагъан эди.