Илму

Россейни Президентинде Халкъ мюлкню бла къырал къуллукъ этиуню академиясы баш управленияда ишлерик инсанланы хазырлагъан «Къырал эм бизнес: синергетиканы онглары» деген окъутуу кесеги бошалгъанды. 

Республикабызны дорбунлары спелеологланы сейирлерин дайым къозгъагъанлай турадыла. Кёп болмай а кезиулю жолоучулукъ да болгъанды.   Ол талай кесекден къуралгъанды, аланы кезиулеринде къыйынлыкъларына кёре экинчи къауумгъа кирген карст дорбунлагъа барыргъа, спелеологиягъа энди келген ишчилени усталыкъны энчиликлерине тюшюндюрюрге, аланы энчи снаряжение бла ишлерге юйретирге, совет кезиуледе туристле келиучю, алай бусагъатда хазна бир инсаннга белгили болмагъан дорбунланы къагъытха тюшюрюрге мурат барды. 

Къарачай-малкъар тилни эмда адабиятны илму жаны бла тинтилиулери тийишли даражада болгъанлай келедиле. Анга аслам тюрлю-тюрлю сёзлюклерибиз, къыйматлы монографияларыбыз да шагъатлыкъ этедиле.

Къабарты-Малкъар къырал университетни алимлери медицина имплантатлагъа жараулу темирча  къаты  полимерле жарашдырадыла. Ала  титандан эки кереге женгилдиле эм бек  иссилеге, сууукълагъа да  тёзюмлюдюле. Ол санда сууда батмайдыла эм отда да кюймейдиле.

РАН-ны Къабарты-Малкъарда илму арасыны алимлери «Акъыллы сабан» деген жангы амал къурагъанды. Айтханларына кёре, ол эллилеге нартюх ёсдюрюрге себеплик этерик затды, кеси да сабанланы тинтгенде эмда болгъан кемчиликлени ачыкълагъанда шёндюгю цифралы амалланы хайырланады.

Химия илмуланы кандидаты, КъМКъУ-ну «Прогрессив материалла  эмда аддитив технологияла» арасыны полимерлени синтезлери бла байламлы бёлюмюню тамата илму къуллукъчусу Байкъазыланы Артур алимлик жолунда бардыргъан тинтиуле бюгюнлюкде  бу жаны бла кюрешген кёплеге сейирдиле. Ол илмуда бу бёлюмню айныууна этген къошумчулугъу ючюн 2024 жылда КъМР-ни Башчысыны  премиясына тийишли болгъанды.

Филология илмуланы докторлары Мусукланы Борисге бла Борис Бижоевха «Къарачай-Черкесни илмусуну сыйлы къуллукъчусу» деген даражалы ат берилгенди. Ол саугъалары бла алимлени Черкесскде КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид алгъышлагъанды.

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университет бла «Радий» илму производство предприятие эм Агропромышленный комплекс бла байламлы продукцияны къоркъуусузлугъу  бла  качествосун тинтген федерал араны (ЦОК АПК) бёлюмю   бирге илму-сынам   консорциум къураргъа келишгендиле.

Гергъокъаланы Джамиля филология илмуланы кандидатыды. Бюгюнлюкде КъМКъАУ-ну тыш къыраллы тиллени усталыкъ халда окъутууну педагогикасы эмда психологиясы кафедрасыны доцентиди. Эки уллу монографияны, студентлеге юч окъуу китапны, къыркъ чакълы магъаналы илму статьяланы да авторуду.

РФ-ни бийик профессионал билим бериуюню ишчиси Текуланы Мусса жаш тёлюню эм алгъа малкъар, ызы бла орус тиллени жашырынлыкъларына, энчиликлерине да юйретип келгенли энди 65 жылгъа жууукълашханды. Биз, аны къолунда окъугъанла, устазыбызны усталыкъ даражасы, жумушакъ къылыгъы ючюн хурметлейбиз эмда багъалайбыз.