Тарых

Тамаша табийгъаты, ариу адетлери бла жюреклени бийлеген жер

Къабарты-Малкъар къонакъбайлыгъы, ариу жерлери, жарыкъ адамлары бла белгили жерди. Аны Уллу Ата журт урушха дери тарыхны юсюнден айтханда, 1936 жылны 5 декабринде РСФСР-ни ичинде Къабарты-Малкъар Автоном Совет Социалист Республика къуралгъанды. Аны миллетлери тамблагъы жарыкъ кюннге ийнана уруннгандыла, жашагъандыла, алай ол жарыкълыкъны жер башыны эм къанлы урушу бузгъанды, ызы бла ёмюрледен жашап келген жеринден малкъар халкъ Орта Азиягъа кёчюрюлгенди. 1957 жылда, таулула жерлерине къайтарылгъандан сора, республика да алгъыннгы миллет-политика болумуна къайтышханды.

ТАРЫХ БЕТЛЕ

Белгили орус жолоучу Александр Соборнов 1898 жылда Санк-Петербургда чыкъгъан «Родина» журналда, аны «Всемирный путешественник» деген приложениясында Малкъаргъа келгенини, мында кёрген затларындан очерк басмалагъанды. Кёнделенни юсюнден ол анда не затла айтханын аны бу къысха юзюгюнде окъургъа боллукъсуз.

Ол учунуулукъну, уллу ишлени заманы эди

  Чеченланы Хусейни жашы Хасанны   жашау жолу аны тёлюсюню келечилеринден артыкъ энчи болмаз – школдан сора Къабарты-Малкъар къырал университетни бошагъанды, Къызыл Аскерде къуллукъ этгенди,  туугъан эли Къашхатауда устаз болуп ишлегенди. Алай андан ары уа аны жашаууна комсомол киреди. Аны совет къыралны жаш тёлюсюн бирикдирген организацияда жолу Совет, шёндю Черек, райкомну бёлюмлеринден биринде  башланады. Ызы бла аны комсомолну район комитетини биринчи секретарына, эки жылдан организацияны  Къабарты-Малкъар обкомуну экинчи, энтта бир жылдан а биринчи  секретарына тийишли кёредиле.

Салима

Заурчукъ тыпырдаргъа кюрешди, ычхыналмады. Татлы жукълап тургъан Салима уа, тюрлю-тюрлю тюшле кёре, Зауурчукъну, бууулуп, жанында ёлюп тургъанын билмеди.

Балтиканы илячини

Балтиканы тенгиз авиациясыны айтхылыкъ лётчиги Байсолтанланы Юсюпню жашы Алимге  Совет Союзну Жигити деген сыйлы ат урушну бек къыйын, аскер саугъала алай кёп берилмеген 1942 жылда октябрьде аталгъанды. Ол а бизни бир жерлибиз, керти да, уллу жигитлик этгенине шагъатлыкъды.

Миллетни атын айтдыргъан тёлюле ёсгендиле

Кёчгюрюлген халкълагъа бийик, орталыкъ билим бериу учреждениялагъа кирирге, усталыкъла алыргъа, аскерде къуллукъ этерге эркин этилмегени белгилиди. Зорлукъ сынагъан кавказ миллетлени конституциялы эркинликлери сыйырылгъан эдиле. 

Ёсюп келген тёлюлеге хайыргъа

Газетибизге жаш тёлюню, сабийлени да сейирлерин ёсдюрюр мурат бла жомакъла, таурухла да басмалауну хайырлыгъа санап, аланы басмалауну башларгъа сюебиз. Бюгюн сизни «Салима» деген жомакъ бла шагъырей этебиз. Жашауда хыйлалыкъ, харамлыкъ деген затла адам улун неге жолукъдургъанларыны юслеринден бизни миллетде кёп сейир таурухла бла жомакъла жюрюгендиле. Ма аллайладан бирин сизге туура этебиз.

Баш сюек

Миллетибиз фольклор хазнасы таурухла, жомакъла бла да бай болгъаны хакъды. Ала адамланы жашауда кесин къалай жюрютсе тап боллугъуну юсюнден сагъыш этдиредиле. Аладан бири бла бюгюн сизни да шагъырей этерге сюебиз.

Жарыкъландырыуну бизде биринчи атламлары

1909 жылда биринчи июльда Нальчикде ары дери ишлеп тургъан Тау школ училищеге тюрленеди. Аны ишин жалчытыргъа деп жыл сайын казнадан 36 мингден артыкъ сом бёлюне эди.

Хорламыбызны магъаналылыгъын адам да учуз эталлыкъ тюйюлдю

Кавказ ючюн сермеш Уллу Ата журт урушну тарыхында   эм узун операцияладан бири болгъанды – 1942 жылда 25 июльда башланып, 1943 жылда 9 октябрьге дери созулгъанды. Ол Уллу Ата журт урушну барыууна, аны ахыр эсеплерине да себеплик этгенди деп, шарт айтыргъа боллукъду. 

Страницы

Подписка на RSS - Тарых