Саулукъ

Редакциягъа ол не да бу кырдыкны, хансны, терекни аты  тауча къалай боллукъду, аланы атларын ана тилибизде чыкъгъан газетни бетлеринде басмалай турсагъыз бек ахшы иш этерик эдигиз, деп сёлешедиле.  

Бусагъатда грипп бек жайылгъан кезиудю, офисле, школлада классла бош боладыла. Ауругъанла барысы да тохтаусуз жётел этгенлерине тарыгъадыла. Ол сагъайтыргъа керекмиди, сора ол къоркъуулу болуп къачан тебирейди – аны юсюнден «Аргументы и факты» газетге врач-педиатр, оториноларинголог Евгений Степанович айтханды.

Жашлыкъ бир такъыйкъагъа инбашынга къоннган чыпчыкъгъа ушайды, къарап-къарагъынчы учуп кетеди. Ол кетгенлей а тюрлю ауруула кеслерин кёп сакълатмай келедиле. Катаракта ауруу бусагъатда уллайгъан адамланы арасында жайыла барады. Аны атын эшитгенлей окъуна, элгенирча халгъа келеди адам. Шёндю анга багъыуну къаллай амаллары, онглары болгъанларыны юсюнден республикалы больницаны врач–офтальмалогу Марат Афаунов бла ушакъ этгенбиз.

 - Катаракта жыл санлары жетгенлени аурууумуду?

Къартайыуну къалай мычытыргъа кереклисини юсюнден Интернетде дуния бла бир информация барды. Ала бары да керти болсала, бизни жомакъладан жигитле бла эриширге къолубуздан келлик эди. Къайсы рекомендацияла тюз, къайсыла уа жалгъан затла болгъанларын ачыкълар ючюн, «Комсомолка» белгили тинтиучюлени бла врачланы оюмларын соргъанды. Аланы газетни корреспонденти Анна Добрюха жазып алгъанды.

Шёндюгю пандемия (Covid-19) адам улугъа жукъгъан ауруула нечик уллу хата салыргъа боллукъларын эсге салгъанды. Къоркъуусуз жашаугъа къайтыргъа жаланда вакцинала онг берликлерин да.

Кеслери ыразылыкълары бла сынаулагъа къатышып, юч кюнню жукъ этмей, ырахат жатып тургъанланы санларында кёзге туура тюрлениуле башланнгандыла. Биринчиден, аланы къанларында холестерин кёбейгенди. Ол а баш мыйыны, жюрекни эм башха ич органланы тамырларында атеросклерозну айныууну сылтауу болады, энергетикалы алышыныуда да чурумла чыгъадыла. Саулукъгъа осал эм ахшы болумланы юсюнден материал «Московский комсомолец» газетни тинтиулерине кёре хазырланнганды.

Бюгюнлюкде тютюн ичиу, наркомания, игромания, ичгичилик жаш тёлюню къыйынлыкъларыдыла. Аланы юсюнден бардыргъанбыз ушагъыбызны республикалы  наркология диспансерни  акъылбалыкъ болмагъанлагъа къарагъан баш врач-наркологу Артур  Пачев бла.

Пандемияны кезиуюнде кёп юйюрлени бизнеслери чачылгъанды,  адамла бюджет организациялада ишлерин тас этгендиле. Жашаудан тюнгюлюуге медицинада «депрессия» дейдиле, бу халдан шёндю кёпле чыгъалмайдыла. Тюнгюлюу бла жюрек аурууланы араларында байламлыкъны  эм кесибиз саулугъубузну сакълар амалланы юсюнден Кардиология араны поликлиникасыны кардиологу Жанатайланы Людмила бла ушакъ этгенбиз.

Тыш къыраллада  къанны эмиучю къуртла бла жаланда бир кесек ауруудан багъадыла, бизде уа - битеу барысындан да. Буруннгулу врачла пиявкаланы не тюрлю аурууу болгъаннга да буюра эдиле. Тынгылы дарманла чыкъгъандан сора уа, ала унутулуп тургъандыла. 

Халкъда «моржла» деген адамла не хыйсапдан жууунадыла сууукъ сууда? Ол кимге хайырлы, кимге уа хаталы болургъа боллукъду? Аны юсюнден бу багъыу амал бла хайырланнган,  бийик медицина билими болгъан Николай Петров бла ушакъ этгенбиз.