Саулукъ

Тютюн адамны саулугъуна салгъан заранны юсюнден алимле, медикле кёп кере айтхандыла. Алай, нек эсе да, орамлада, кафеледе, машиналарында, ишчи жерлеринде, юйлеринде аны тартханла азаймайдыла. Тютюнчюлени арасында эр кишиле угъай, тиширыула, акъылбалыкъ болмагъанла окъуна бардыла.  

Чайгъа  бир татлы зат алсанг, аны юсюнде жазылгъан затланы окъусанг, титиреген этесе, толусунлай химия кёреме тюкенде сатылгъан затла… Биз  врач Андрей Масанский  ол жарсыу бла байламлы  ушакъ этгенбиз.

Суусапланы къайсылары игидиле саулукъгъа, къайсылары уа заран тюшюредиле? Аны юсюнден  Нальчик шахарны ючюнчю номерли поликлиникасыны гастроэнтерологу Рахайланы  Аслижан   бла ушакъ этгенбиз.

Диабетден ауругъанланы саны, медицина алгъа баргъанлыкъгъа, айхай да азаймайды. Андан къыйналгъанланы араларында сабийле да аз болмагъанлары уа бютюнда жарсытады. Аны юсюнден тинтиуню «Экспресс газета» бардыргъанды.

Къутургъан ауруу  уллу эс бурууну излеген жугъуучу вирус инфекцияды. Андан сау болгъан бир адам да жокъду, болгъан да этмегенди.

Бу кюнледе Роспотребнадзорну сайтында тютюн ичиу онкология аурууланы чыгъаргъан сылтауланы 90 процентин тутады, деп жазылгъанды. Аман къылыкъгъа 15 жылларында берилгенле ракдан 25 жылларында тютюн ичип башлагъанладан эсе беш кереге кёп ауруйдула.

Инсульт, инфаркт ёлюмню бек кёп тюбеген сылтауларындан бирлеридиле.  Бусагъатда инсульт болуп, больницагъа тюшгенлени араларында къартла, жашла, эр кишиле, тиширыула да бардыла. Бу къыйын аурууну юсюнден  Кардиология араны поликлиникасыны кардиологу Жанатайланы Людмила бла ушакъ этгенбиз.  

Барыбыз да билген бал болмагъанча аллай бир хайырлы затладан байды. Андан бир къашыкъда (21 грамм) 64 калориясы барды. Бал тузладан а, ол санда фруктозадан, глюкозадан, мальтозадан эмда сахарозадан – онжети грамм. Аны бла бирге балда антиоксидатла, витаминле, минерала, пыльца, белок, биология жаны бла башха магъаналы затла да кёпдюле. Аны къаралдым сортларында аланы бары да бютюнда асламды, дейдиле Роспотребнадзорну Къабарты-Малкъарда Управлениясында.

Бусагъатда жюреклерини уруу халлары тюрленнгенле кёпдюле. Не палахды бу? Аны юсюнден  Кардиология араны поликлиникасыны кардиологу Жанатайланы Людмила бла  ушакъ этгенбиз.

Жыл сайын бизни къыралда жюреклери ауруп 1,3 миллион адам ауушады. Ол а бир область араны халкъы чакълы бирчады. Аны ючюн  жюрек, тамырла ауруп башлагъанларын кёргюзтген шартлагъа сакъ болургъа керекди.