Бурунгулула да ичгичиликге къажау болгъандыла

Чагъыр  ичерге адамла бизни ёмюр башланнгынчы юйреннгендиле. Къыздырыучу ичгилеге сюймекликни адам улу бюгюнлюкде да хорлаялмайды. Жамауат арасында ичгичилик не заманда да бек уллу гюняхха саналгъанлай келеди.

Тутмакъ жер бла бедиш

Спирт къошулгъан ичгиге сюймеклик буруннгу замандан башлап, бек уллу айып болгъанды, ичгичилеге салыннган азап да бек къаты эди. Буруннгу Грецияда тюзелмегенлени тутмакълагъа ашыргъандыла неда асмакъгъа асхандыла. Спартада къулланы, аякъларын-башларын билмей тебирегинчи ичирип, адамла арасына чыгъаргъандыла, шахарчыла, аланы кёрюп, бу къылыкъдан жийиргенирча, кёллери къачарча.

Бурун Римде уа эсирген сенатор деген къуллукъ болгъанды. Аны борчуна хар кюнден иги да тартып, орамлада ётген-сётгенлени кёз туураларына урунуп, аланы кесини къылыкъсызлыгъына кюлюмсюретип айланнган киргенди. Бу жаны бла тыйгъычсыз болгъан римлянлыланы уа къарауашла этип окъуна къойгъандыла.

Индияда браминни (дин ахлуну бир тюрлюсю) бу жаны бла гюняхын эслеселе, анга отда къыздырылгъан темир сауутдан ийнек сийдикни ичиргендиле.

Орта ёмюрледе да бу тапсыз къылыкъ бла байламлы къажау ишни къоймагъандыла. Франклыланы патчахы Карл Великий аланы биринчи кереге жабылгъан жерге жыйып азап сынатханды, алай бла тыйылмагъанланы экинчиден, адамла арасына чыгъарып, чыбыкъла бла тюйдюргенди, андан сора да, тохтамагъан насыпсызланы уа асмакъгъа асханды.

Францияда бу къауумну келечилерин тутмакъгъа олтуртхандыла, ахыры бла да ышаннгысызлыкъланы уа къулакъларын кесип, къыралдан къыстагъандыла. Ингилизде уа боюнларына ауур боюнсала тагъып, орамлада айландыргъандыла. Голландияда ичерге сюйгенлени бузлагъан сууу бла чыккыргъа бир ненча кере сугъуп чыгъаргъандыла.

Жарыкъ кёллюле

Бизни къыралда не заманда да ичгичилеге жазыкъсыныу тёреди. Алай болгъанлыкъгъа, орусда бу къужур къылыкълылагъа къаты азап да салгъандыла. Иван Грозный патчахлыкъ этгенде тартыргъа излегенлени иги кесек заманнга чагъырдан толгъан чыккыргъа олтуртхандыла. Алай андагъы ичги артыкъ аламат болмагъанын чертирге керекди.

Ары къайнагъан, мардасындан къаты градуслу суусунну къуйгъандыла. Аллай жууунуу бир-бирде жазыкълагъа иги бла бошалмагъанды - этлери сюеклеринден айырылып ёлгенле болгъандыла. Алай, айыплаугъа да къарамай, орусда биринчи ичгиханала Иван Грозныйны заманында ачылгъандыла. Ала бийик даражалы, жабыкъ эшикли клублагъа ушагъандыла, ары жаланда опричниклени кирирге къойгъандыла. Бара-баргъан заманда, ол юйлени босагъалары башхалагъа да бош болгъанды.

Къырал ичгичиликге азап салгъаны бла бирге, жол да бергенди. Быллай жазылмагъан жорукъ жашауда жерин табып тургъанды: адам ичгиханада олтургъаны къадар, аны андан къыстаргъа кишини эркинлиги жокъ эди, аладан тюшген ахчаны жарымы казнагъа баргъаны себепли, ол уллу зараннга саналгъанды.

Пётр I патчахха мардасыз ичгичилик тёре болгъан ассамблеялагъа къатышыргъа тюшгенлей тургъанды. Ол кеси уа тюз жолгъа бурулмагъанлагъа «За пьянство» деген пуд ауурлугъу болгъан майдалны боюнларына такъгъанлай айланыргъа борч этгенди.

Багъаргъамы огъесе азапларгъамы?

1870 жылда Ингилизде уа бу тюрлю мискинлеге багъаргъа деп энчи учрежденияла къуралып тебирегендиле. Францияда уа былагъа шашхан ауруулула тургъан психиатрия клиникалада къарагъандыла. XIX ёмюрде бу больницалада жатханланы ючден бири ичгичиликден къыйналгъанла болгъандыла.

Кёп къыралда спиртли суусаплагъа къайсы заманда да тыйгъычлыкъ этерге кюрешгендиле. Ол жорукъланы бузгъанлагъа уа уллу тазир неда азап чекдиргендиле. Алай жашил желмауузну жангы технологияланы болушлугъу бла окъуна бир жерде да толусунлай хорлаялмагъандыла.

Холамханланы Алима хазырлагъанды.
Поделиться: