«Усталыгъым – жашаууму ёзеги»

«Жылны устазы – 2022» битеуроссей эриишиуню муниципал кезиуюнде Элбрус элни орта школуну башланнган классларыны устазы Османланы Аминат хорлагъанды. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

- Аминат Илиясовна, эм алгъа, кесигизни юсюнден айтсагъыз эди.

- Мен Къазах ССР-ни Джамбул областыны Меркен районунда туугъанма. Мектепни тауусханымдан сора Фрунзени (бусагъатда Бишкек) музыка-педагогика училищесине  киргенме «Башланнган классланы устазы» деген усталыкъны алгъанма. Урунуу жолум а Элбрусну орта школунда башланнганды, анда 30 жылгъа жууукъ заманны ишлейме.

- Бу усталыкъны жюрегигиз тартыпмы сайлагъансыз?

- Хау, башха тюрлю болургъа амалы да жокъ эди! Устаз боллугъуму сабийлигимде окъуна ангылагъанма. Хар инсанны кесини жашау жолу, усталыкъны айырыуда къошумчулукъ этген адамлары боладыла, ол неда бу оноугъа келтирген сылтаула чыгъадыла. Манга уа биринчи устазым Людмила Николаевна Чайка юлгю болгъанды.

Устаз - ол адамны эсин, оюмун, иннетин къурагъан инсанды, андан магъаналы уа не барды? Бу ишде биринчи кюнюмден башлап сабийлени окъутуу не дерслени саны, не классдан тышында ишле бла ёнчеленмейдиле. «Сен быллай бир кюреширча къаллай бир тёлейдиле?» - деп сорсала: «Манга бек кёп тёлейдиле: сюймеклигим ючюн сюймеклик бла», - деп жууаплайма.

- Башланнган классла бла ишлеу бютюн жууаплы сунама.

- Ол кертиси бла да алайды. Биринчи устаз сабийни жашаууна, юйюрюне киреди. Ата-анала манга эм багъалы затларын – сабийлерин - ышанадыла. Мени борчум окъуучугъа жангызда билим берген тюйюлдю, ол не жаны бла да айныгъан инсан болурча мурдор салыуду, Ата журтун сюерча, жамауатха да игилик келтире жашарча, адамлыкъны жорукъларын тутарча этиудю. Эм башы, мени оюмума кёре, уллу кёллю болмай, тюзлюкню, кертичиликни багъалай билиудю.

Устаз деген атны жюрютген бла чынтты устаз болгъан – ала бир магъананы тутмайдыла. Сабийлени окъутуу эм юйретиу – кёп кюч, заман излеген ишди. Мында хар нени да магъанасы барды: предметлени билиуню, методика, ушакъ этиу да. Аны терк ангылагъанма эм ол излемлеге келиширге кюрешгенме.

- Алагъа келишир ючюн, адам дайым айныгъанлай турургъа тийишлиди.

- Сёзсюз. 2007 жылда Шёдюгюлю гуманитар академияда психологиядан бакалавргъа окъугъанма, жыл сайын усталыкъны ёсдюрюу курсланы ётеме, битеуроссей даражалы  диктантлагъа къатышама. Алгъан билимим, салгъан къыйыным окъуучуларымы жетишимлери болуп къайтадыла. Устазны ёхтемлиги – окъуучуларыдыла, деп бошдан айтылмайды.

- Сохталарыгъызны жетишимлерини юсюнден да билдирсегиз эди сора.

- Кёплери мектепни бошагъанлай, орта эм бийик билим берген окъуу юйлени тауусхандыла, жашауда жерлерин тапхандыла. Сёз ючюн, Согаланы Элина бла Сотталаны Расул сюд системада ишлейдиле, Залийханланы Узейир Москвада Баш аскер школгъа киргенди, Тилланы Тимур КъМР-де МВД-да ишлейди, Непеланы Лейсан врач-педиатрды, Къабарты-Малкъар къырал университетни медицина факультетинде преподавательди, Журтубайланы Назир «Кисловодск – Москва» поездни таматасыды. Дагъыда кёплени санаргъа боллукъду.

- «Жылны устазы – 2022» эришиуге къатышыргъа уа не зат кёллендиргенди?

- Баям, жылла оза баргъанда, уллу сынам жыйгъан устазла профессионаллача «ёчюлгенлерини» юсюнден айтыуну терслигин кёргюзтюрге итинмеклик. Бу муратыма жетгениме къууанама.

- Кесигизни насыплы адамгъа санаймысыз?

- Хау, сюйген юйюрюм бла ишим бардыла. Халкъда къалай айтылады: «Адам насыплы болур ючюн аны насыбы юч кере тутаргъа керекди: ата-анасында, юйреннген инсанларында эм усталыгъында». Мен мектепде ишлейме, юйретиучюлерими насийхатларын эсимде тутама, кесими бир башха ишде кёрмейме. Устазлыкъны сюе, аны жашаууму ёзегине санайма, биринчи устазым мени бла ёхтемленнгенине ийнанама.