Тарых

Биз бюгюн сизни миллетибизде кенг жюрюп тургъан эки оюн бла шагъырей этерге сюебиз. Алагъа акъылбалыкъ болгъан кезиуден башлап ойнагъандыла. Биринчи оюн  «Токъмакълашыуду».

1943жылда 17 февральда Элбрусда совет  байракъла орнатылгъандыла
Уллу Ата журт урушда Кавказ ючюн къазауат 1942 жылда июльдан 1943  жылда октябрьге дери кезиуде баргъанды. Совет аскерчилеге гитлерчилени эм сынаулу «Эдельвейс» дивизиясына къажау турургъа тюшгенди. 

23 февраль – Ата журтну къоруулаучуну кюню

Мени къолума Гергокъланы Азнорну жашы Даттука 1942 жылны 15-чи январындан башлап 1047 жылны 7-чи январына дери жазыула этип тургъан дефтерлери тюшгендиле. Аны заман саргъалтхан чапыракъларын аудура, бу  адам  ёлюмге бетден-бетге ненча кере къарагъанын, ачлыкъ, жаланнгачлыкъ да сынагъанын, сууукъ, исси да болуп къыйналгъанын кёз аллыма келтире, этим-женим титирейди. Анга да къарамай, бизни солдатларыбыз, урушла бла алгъа барып, бир ненча кереге кюч болгъан душманны хорлагъанлары, ол керти  окъуна бек уллу кишиликди, деп келеди акъылыма.

Не заманда къуралгъан болур биринчи кере Тёре, аны магъаналылыгъы? Ол эм уллу магъанасы болгъан сорууладан бириди. Энчи тинтиулерине кёре анга жууапны филология илмуланы доктору Малкъондуланы Хамит бергенди. Алимни ишинден магъаналы юзюклени хазырлап,  басмалайбыз.

Танг жарыгъанда  жылкъыдан къауум атны сюрюп, жолгъа тебиредим. Жюрегим къайгъылыды. Терк къайтыргъа адыргы этип ёлеме. Эгечими кёзлери да бир бек  мудах эдиле да, анга да жарсыйма.

Уллу Ата журт уруш кавказлы тиширыуну  юйюрде тутхан магъанасын, саулай жашауун окъуна бузгъанды. Алгъын, тёреге тийишлиликде, битеу оноу эр кишилени къолунда болгъан эсе, энди тиширыула юйюр ючюн жууаплылыкъны кеслерине алгъандыла.  Алгъын ала жууаш, тынч болгъандыла, энди уа тырмашыргъа тюшгенди.  Ол санда эр кишиле бла тенг фронтха барып, туугъан журтубузну къоруулар  эркинликлери ючюн къаты болургъа юйреннгендиле. 

Миллетлени араларында шуёхлукъ, бек биринчиден,  адамланы тенгликлеринден башланады. Шёндюгю заманда жаш адамла бир бирлерин ангылап  жашарча, къырал да, миллетле да кёп себеплик этедиле. Къайда не болумгъа тюшсек да, хар заманда башха халкъланы адамлары бла шагъырейленмей къалмайбыз. Конституция окъуна «Биз Россей Федерацияны бир къадары болгъан   кёп миллетли халкъыбыз» деп бошдан башланмайды.

 15 февральда Совет аскерле Афганистан Республикадан чыгъарылгъандыла

Бусагъатда кёп адам биле болмаз Быллымны бла Бедикни арасында  Бахсан сууда алгъын заманладан бери тагъылгъан кёпюр болгъанын.  Бу тийреден башлап Бахсан бла  Балыкъ суула бирге  къошулгъан жерге дери  мынга ушагъан башхасы  болмагъанды.  Бахсан сууну  баш жанларында томуроуланы кёнделен салып, сууну юсю бла алай  ётюп тургъандыла.  Алай черек къутургъан  заманда аланы алып кетгенди. Томуроуладан ишленнген кёпюр Байдаланы элде да  бар эди. 

Бу кюнледе «Российская газетада» «Къабарты-Малкъардан бир юйюрню себеплиги бла «Сталинградны къоруулагъаны ючюн» майдал берилмей къалгъан 107 майдал табылгъанды» деген ат бла статья басмаланнганды. Анда Уллу Ата журт урушну жигитлерини атларын тохташдырыу эм алагъа берилмей  къалгъан къырал саугъаланы излеу бла кюрешген Ахмед эм аны къызы Диана Ахмедовла бардыргъан жууаплы ишни юслеринден барады сёз.