Урушда – жигит, урунууда - жигер

Уллу Ата журт урушда 115-чи атлы дивизияны аскерчилери Дон тийрелеринде жерни хар атламы ючюн да жигитча сермешгендиле. Душманны кючю кёп кереге уллу болгъаны ючюн, анга артха кетерге тюшгенди, алай ол фашистлени ууатыр ючюн къалмагъанды. Аны Ростовдан башлап Сарпин кёллеге дери жолу душманны чачдырылгъан техникасындан бла жоюлгъан ууучлаучуладан топпа-толу эди.

Анахаланы Ибрагимни жашы Юсюп да ма ол дивизияда болуп, жигитча сермешгенди. Ол Бахсан аузунда Челмас элде туугъанды. Башланнган классланы бошагъандан сора, къойчу болуп ишлегенди. Ахшы кёрюмдюле болдургъаны ючюн 1934 жылда аны ВДНХ-ны кюмюш майдалы бла саугъалагъандыла, ахча эм ийнек да бергендиле. Аны бла кёлленип, Юсюп бютюн къадалып ишлегенди, Социалист Урунууну жигити деген атны алыргъа итиннгенди. Алай ол муратына жеталмагъанды – Уллу Ата журт уруш башланнганы ючюн.

Аны атасы Ибрагим бла анасы Хадижат (Непеладанды) алты жаш бла бир къыз ёсдюргендиле. Гитчелери Жамалдан къалгъанлары фронтха кетип,Даут, Солтан-Мурат бла Якуб анда жоюлгъандыла, Хажимурат бла Юсюб а урушдан орденле, майдаллары бла да  къайтхан эдиле.

Анахаланы Юсюп къуллукъ этген 115-чи  атлы дивизия биринчи сермешден хорлам бла чыкъгъанды. Ол а аны аскерчилерини жигитликлерини бла батырлыкъларыны хайырындан болгъанды. Тёрт  сагъат баргъан къазауатда душманны 200-ден артыкъ солдаты бла офицери ёлтюрюлгенди эмда жаралы этилгенди, 13 чачдырылгъан эмда кюйдюрюлген танкы сермеш аулакъда къалгъанды. Душман артха ыхтырылгъанды.

Август кюнледен биринде  отряд, къаты сермешле бардырып,душманны алгъа ёшюн уруп келгенин тыяргъа к.решгенди. Ол тургъан элни бла 10-чу номерли совхозну  тёгерегинде бегитилип, болгъан сауутларын бла адамларын душманнга къажау бургъанды. Онглары уа алай уллу тюйюл эди – танклагъа къажау гранатлары бла отлукъ шешалары, сора ушкоклары. Атышыу кече-кюн да  тохтамагъанды. Тасхачылагъа, душман орналгъан жерге жууукълашып, «тил» келтирирге буюрадыла. Ала элни къатына жете-жетмез, жол бурулгъан жерден гитлерчилени колоннасы чыгъып къалды.  Бизни аскерчилерибиз – Чечен улу, Анаха улу бла Мисир улу – от ачдыла.  Немислиле гузабагъа къалгъанларын хайырланып, тасхачыларыбыз душман солдатны «урладыла». Ол танк колоннаны юсюнден керекли шартла бергенди.

Атлы дивизияны бирикген отрядында Чеченланы Ж., Мисирланы Х.,Н.Сабиев, Ф Сидоренко, М.Артабаев, Анахаланы Юсюп да жигитликлерин эм батырлыкъларын кёргюзтгендиле. Сентябрьде кюнлени биринде да ала Чкалов атлы совхозну къатында къазауатха киргендиле. Атышыу эки сагъатха жууукъ заманны баргъанды. Аны кезиуюнде немислилени бештонналыкъ машиналары жандырылгъандыла, алада баргъан солдатла уа ёлтюрюлгендиле.

22-23 сентябрьде гитлерчиле алайда кёп кюч жыйышдыргъандыла. Эки кюнню ичинде 115-чи атлы дивизияны 20 адамы ёлтюрюлгенди эмда 100-ге жууугъу жаралы болгъанды. Анахаланы Юсюпню да ма ол сермешде чачылыучу окъ жетгенди. Ол эсине келялмай кёп тургъанды. Санинструктор биринчи болушлукъ берип, аны медсанбатха ашыргъанды.

Сау жылны тургъанды жигитибиз госпитальда. 1943 жылда 26 сентябрьде уа Челмасха къайтханды. Юйде уа аны атасы бла анасы  урушда жоюлгъан юч жашларыны да къараларын кийип тура эдиле. Уруш а алыкъа тохтамагъанды. Челмасха «къара къагъытла» келгенлей турдула. Фронтдан Юсюпню къарындашы Хажимурат да жаралы болуп къайтды. Кёп да бармай жангы къыйынлыкъны сынаргъа тюшдю - таулуланы туугъан жерлеринден  кёчюрдюле.    

Анахалары Къазахстаннга тюшгендиле. 1952 жылда Юсюп Курданланы Мёлек бла бир юйюр къурап, ала бирге кёп жылланы насыплы жашау этгендиле. Эки жаш бла эки къыз ёсдюргендиле. Аланы барысына да бийик билим бергендиле.     

Юсюп 94 жылында ауушханды. Ахыр кюнлерине дери ишлегенин къоймагъанды. Урушда этген жигитлиги ючюн Махтаулукъну ючюнчю даражалы, Ата журт урушну биринчи даражалы орденлеге эмда кёп майдаллагъа тийишли болгъанды.