Все статьи

«Манга келген баланы ата-анасына сау этип къайтарыр ючюн, билимими, кючюмю да аярыкъ тюйюлме»

 Кёп сабийле садха неда школгъа жюрюп башлагъанлай, ауруп тебирейдиле, алагъа асламысында кесекле тиедиле, жётел этедиле. Гитчеге быллай кезиуде терк эм тюз медицина болушлукъ этилмесе, ауруу ёпкелеге, бронхалагъа ётеди, бютюн къыйын багъылады. Бизни бюгюннгю ушакъ нёгерибиз Мурзаланы Суфиянны къызы Зулихады. Ол, Къабарты-Малкъар къырал университетни медицина факультетин бошап, Москвада И.М. Сеченов атлы Биринчи медицина университетни мурдорунда сабий клиника больницада сабий пульмонология жаны бла билим алгъанды, симуляция юйретиу арада болгъанды, сабийлени солуу органланы аурууларыны юсюнден бардырылгъан конференциягъа къатышханды.

Гитчелеге антибиотиклени бериу аллергияны къозгъайды

Бусагъат жаз башында, адамны иммунитети къарыусузуракъ болуп, витаминле жетишмей, кесекле жайылыргъа боллукъдула. Аллай кезиуледе кёпле антибиотиклени мардасыз  хайырланып башлайдыла, ол угъай, сабийлеге да врач бла кенгешмей бередиле. Гитчелени аллай кючлю дарманла бла багъыу алада аллергияны къозгъаргъа боллукъду - быллай эсеплеге запад алимле келгендиле.

Керти сёз, жюрек тебиу, къалам жютюлюк

Малкъар адабиятха озгъан ёмюрню 60-чы жылларында келген тёлюню арасында Шауаланы Хасан энчи жерни алады. Биринчи жазыучуларыбызгъа къыйын эди. Алай аланы бетлерин жангы жашауну жарыгъы жарытханды, ала аны юсюнден жазгъандыла. Экинчи тёлю, Азияны къумларына тёгюлюп, эки тилли болуп ёсгендиле. Ол себепден алагъа бютюнда къыйын болгъанды.

Хасанны заманында школда окъургъа онгу болмагъанды. Ёксюзлюк сынагъан жаш эгешчиклерин, къарындашын жунчутмаз ючюн, алагъа аналыкъ этген аталарыны эгечи Аминатны да жюгюн женгилирек этер умутда, мал кютюп, жер сюрюп айланнганды.

Юбилейге саугъа

Кёп болмай Грозный шахарда басмадан чыкъгъан «Академик живописи Пётр Захаров - Чеченец. Библиографический указатель» деген китап Къабарты-Малкъарны Миллет библиотекасына саугъагъа берилгенди. Аны Моххамед–Эмин Саид-Эминович Ибриев жарашдыргъанды.

Аны аты даражалы университетни сыйлы китабына жазылгъанды

Бюгюнлюкде жашларыбыз бла къызларыбыз республикабызда, андан тышында да вузларыбызда окъуй, жетишимли бола, кеслерини, миллетлерини атларын да махтау  бла айтдыра келгенлери барыбызны да къууандырады, не  букъдурлугъу барды, ёхтемлендирген да этеди. Бусагъатда ёсюп келгенле жашау алагъа берген  онгланы хайырлана билгенлери да кёллендиреди. Нек дегенде къайсы халкъны да тамблагъы кюню, ышанмакълыгъы да – ол аны бюгюннгю жаш тёлюсюдю.

Битимлени тауча атлары эм аланы хайырлылыкълары

«Заман» газетни баш редакторуну орунбасары Аппайланы Музафар бир къауум битимни тауча атларын эм аланы саулукъгъа хайырлылыкъларын ана тилибизге кёчюрген ишин андан ары басмалайбыз.

Тыш сёз бузгъан насып

Хапар

      Экеуленни араларын жаланда бир сёз окъуна бузуп къояргъа болады. Бютюнда кюнден-кюнге сууукъ кёз алагъа къарагъанлай, къатларындан кетмей турса уа, сюймеклик чакъгъан дуния бузлайды.

  Асият бла Оюс къоншуланы сабийлери эдиле. Школгъа хазырлагъан классха биринчи кере баргъан кюнлеринден башлап онончу классны бошагъынчы кюн сайын Оюс кесини, Асиятны да портфелин кётюрюп айланнганды. Ала юйге берилген дерслени да кёбюсюнде бирге этгендиле.

Чора хажини хапары

Огъары Бахсан эл болуп, халкъ анда къайсы ёмюрледе журт къурап башлагъанын бюгюнлюкде  айтып къояргъа къыйынды.  Аны ючюн  элни тийресинде археология излемле, эски жырлада Бахсанны юсюнден айтылгъан сёзле, тыш къыраллы, оруслу жолоучуланы озгъан ёмюрледе жазгъан хапарлары,  дагъыда аны кибик кёп тюрлю тарых шартланы тийишдирип, бир тюрлю оюмгъа келирге боллукъду. Таулулагъа дери бу тийреледе къайсы миллетле жашагъандыла? Жерлени, тауланы атлары къайсы  тилде аталгъанды?

Битимлени тауча атлары эм аланы хайырлылыкълары

«Заман» газетни баш редакторуну орунбасары Аппайланы Музафар бир къауум битимни тауча атларын эм аланы саулукъгъа хайырлылыкъларын ана тилибизге кёчюрген ишин андан ары басмалайбыз.

Насып кёпле айланнган жоллада жюрюмейди

Мариям баш иеси бла жашагъанлы иги кесек жыл болса да, Аллах алагъа сабий бермегенди. Къалай эсе да юйренип къалгъандыла ала былай кеслери жангыз турургъа. Дауур, даулаш да жокъ. Бир кюн бирсине ушай. Эрттенликде кетедиле юйден чыгъып экиси да. 

Экономиканы айнытыуну къайгъысын кёре

Кёп болмай видеоконференция халда  Россейни промышленниклери бла   предпринимательлерини Шимал - Кавказ федерал округда координация советини кенгеши бардырылгъанды. Анга КъМР-ни  Правительствосуну  Председатели  Мусукланы Алий, экономиканы айнытыу  министр Рахайланы Борис  эм  промышленность, энергетика эмда  сатыу-алыу министр  Шамиль Ахубеков да кътышхандыл. Аны юсюнден  КъМР-ни Экономиканы айнытыу министерствосуну пресс-службасындан билдиргендиле.

«Врачха сорургъа деп келген адам аны оюмуна тынгылай билирге тийишлиди»

Кеслерини билимлерин, заманларын да аямай, адамлагъа, аланы сабийлерине, жууукъ-ахлуларына болушлукъларын тийдирип тургъан врачларыбыз асламдыла, къудуретни ахшылыгъындан. Медицина илмуланы кандидаты Улбашланы Асият да аллайларыбыздан бириди.

Жашларыбыз къырал салгъан борчланы бет жарыкълы толтургъандыла, кавказлыны намысын тюшюрмегендиле, тукъумларына айып келтирмегендиле

Совет аскерле Афганистандан интернационал борчларын толтуруп чыгъарылгъанлы быйыл 32 жыл толады. Ол кезиуде, бюгюнлюкде да бу къазауатны тюзлюгюню, бизни жашла анда къанларын тёкгенлерини магъанасыны юслеринден даулашла тохтамайдыла. 

Улоуну сатхандан сора налог тёлерге керекмиди?

Бирле машиналарын сатып, ахчасын да алып тынчайып къаладыла. Бирле уа алай этгенден сора энтта да къыралгъа налог тёлерге керекдиле. Ол нек болады алай?

Фатарда этилген ремонт законлу болурча

Фатарда ремонт ишле бардыргъандан сора, бирде анда болгъан тюрлениулени, жеринден тепдирилмеген мюлкню бирикген реестрине (ЕГРН) тюшюрюрге керек болады. Росреестрни Федерал кадастр палатасыны специалистлери, бу иш къачан эмда къалай этилиучюсюню юсюнден тынгылы ангылатхандыла.

Хунерли сабийлеге къайгъырыу

Нальчикде «Антарес» чыгъармачылыкъ, спорт, билим эм илму жаны бла   хунерли сабийлени арасында жетинчи классда окъугъанлагъа робототехникадан жангы билим бериу программа бардырылады.

«Къабарты-Малкъарны Тюрк бла байламлыкъланы къураргъа онглары уллудула: эл мюлкде, промышленностьда, бизнесде, маданиятда»

Мызыланы Адрайны жашы Къаншаубий «Заманны» редакциясында къонакъда кёп кере болгъанды. Ол Башкъортостанны Тюркде келечилигине таматалыкъ этгенди, аны башламчылыгъы бла тюрлю-тюрлю проектле тамамланнгандыла – экономика, культура жаны бла да.

Ачыулу къытдырыулагъа, кёл этдирген хорламлагъа да бай биринчилик

Россейни футболдан «Олимп» биринчилигин бла кубогун «Спартак-Нальчик», айхай да, ахшы башламагъан эди. Коронавирусну пандемиясыны хатасындан командала жарауларын энчи халда бардыргъандыла. Шуёхлукъ матчла кёргюзтгенлерича, спартакчыла аланы хайырлы ётдюрюрге жетишген эдиле. Алгъа ала «Интер-Черкесскни», «Машукну» ызы бла «Ессентукини» къытхандыла, айырмалы 5:0 эсепни да кёргюзтгендиле. Алай бла клубха алгъадан ышаныу уллу эди, ол ашыгъыулу болса да.

Биринчи мартдан алып башларча

Бир тюрлю сылтаула бла сиз «Заманнга» жазылалмай къалгъан эсегиз, къайгъырмаз, болумну тюзетирге онг барды.  

Кюнню халында сагъайтхан болумла

Кюнню халы бла байламлы тапсызлыкъла климат сауут  сынауланы эсебидиле дегенча оюмланы эшитирге тюшеди.  «Комсомольская правда» газетни корреспонденти Евгений Черных ол жаны бла хапарлы болур ючюн кёп жылланы биосфералы, геосфералы эм башха энчи сауутланы темасын тинтген отставкада полковник бла сёлешгенди. Полковник материалны басмаланырына ыразылыгъын бергенди, алай аты белгисизлей къалырын излегенди. Биз да ол ушакъ окъуучуларыбызгъа сейир кёрюнюр деп, аны хазырлап бюгюннгю номерибизде басмалайбыз.

Страницы