Маданият

Малкъар адабиятда тамсил жанрны мурдорун салгъанладан бири Балаланы Адылны жашы Османды. Ол 1928 жылда Кёнделенде туугъанды. Уллу юйюрде ёсгенди. Къарындашы Омар, Уллу Ата журт урушну аллында Луначарский атлы театр институтда окъуп келген белгили актёр эди. Осман а, педагогика техникумну бошап, туугъан элинде устаз болуп, алай башлагъанды урунуу жолун.

Белгили чеченли поэт Асламбек Абдулаев бла бизни Махийланы Азиза шагъырейлендиреди. Аны тизгинлери хар окъуучуну да жюреклерине жол таба эдиле. Ата журтха бла халкъына сюймеклик, миллетлени араларында къарындашлыкъ, кертичилик, таматалагъа сый бериу, мамыр жашау къураугъа итиниулюк дегенча эрттеден келген темала аны назмуларында аламат ачыкъланыпдыла.

Черек, Бызынгы, Чегем, Холам, Бахсан ауузланы, Хабазны, Уллу Къарачайны, Гитче Къарачайны Голлу байрамларында  бардырылгъандыла бу биз сизге хапарларыкъ оюнла. Аланы юслеринден «Шимир Шыякы» эм «Палахдан къал» деген таурухлада да айтылады.

«Айтхылыкъ», «тауушлукъ», «сейирлик»... дагъыда кёпле бек сюйюп айтыучу «закий» дегенча сёзлени саны бек кёпдю. Алай болгъанлыкъгъа, Къайсынны юсюнден айтылгъан заманда уа, ол сёзлени кючлери иги да азлыкъ этгенча кёрюнеди. Аны чыгъармачылыгъына тийишли тенглешдириуле уа – Къайсынны кесини адамлыгъы, огъурлулугъу, кишилиги. Бу сёзлени автору белгили поэтибиз Додуланы Аскерди. Аны закийге жоралап жазгъаны бла сизни да, багъалы окъуучула, шагъырей этерге сюебиз.

Чам халда

Шахарда троллейбус ызны кетергенлей кетдиле пассажирлени ташыучуланы юйюрлери Санкт-Петербургга.  Юйню иеси мында фатарны сакълап къалды. Аны жашы Аскер бла аны анасы татлыхан, кеслери айтыучулай, Ленинградха атландыла. Анда троллейбусла, ала «мюйюзлерин» илиндирирча чыбыкъла болгъанларын да билип баргъан кибик, шахарны бир къыйырына жюрюген троллейбусну жюрютюп башлады жаш, анасы да ол маршрутда контролёр.

Бардыла дунияда залим поэтле. Кёп сагъыш этиучюме аллай деменгили адамланы илхамы болургъа, алагъа табынып жашаргъа башха инсаннга къаллай бир кюч-къарыу, сюймеклик керек болгъанына.

Тергеулеге кёре жазыу эмда литература бизни ёмюр башланнгынчы иги да эртте чыкъгъандыла. Къошун, чилле, папирус, алтын – адамла сагъышларын не затны юсюнде да жазгъандыла.

Бу чам хапарны бизге Хасания элден Солтанланы Аныуар жазып жибергенди.

Малкъар сахнада жырчыларыбызны арасында жырларыны стиль энчиликлери бла белгиленнген вокалист, макъамчы, продюсер, аранжировщик, жырланы автору, мульти-инструменталист эмда бек жарыкъ адам Аппайланы Юсюпню жашы Исламды.

- Энди ачыуланмай, магъанасыз затлагъа сагъыш этмей, къанынгы басымын кётюрмей, жюрегинге ауурлукъ бермей, алай жашаргъа юйрен. Башхача айтсакъ, кюн сайын да ышаргъанлай, жарыкъ кёллю болгъанлай, кесинге, башхалагъа да игилик излегенлей тур, - деди манга бакъгъан врач, мени больницадан юйге ашыра.