Все статьи

Инклюзия - ол неди?

                                                                       Тарых
Инклюзия билим бериуде жангы амалды, биринчи кере жыйырманчы ёмюрде оруслу психолог Лев Выготский илмугъа кийиргенди аны, ол чекленнген онглары болгъан сабийлени бирси сабийле бла бирге окъутууну тюзге санауду.  Аны оюмуна кёре, сакъатланы жамауатдан айырып, энчи школлада окъутуу терсди. Алада  инвалидле жаланда бир бирлерин кёредиле, дуниядан ангыламлары болмайды, аны хатасындан артда адамла арасында кеслерин келишдиралмайдыла.

Аны назмулары бюгюн да эшитилгенлей турадыла

12 февральда совет, россейли поэтесса, кёчюрмечи, республиканы Къырал премиясыны лауреаты Инна Иналовна Кашежева туугъанлы 75 жыл толгъанды.  Аны хурметине  гитче Ата журтунда – Зольский районну Каменномостское элинде – эсгериу ингир къурагъандыла.  Биринчи номерли школну  музейинде мемориал къанганы да ачхандыла.

Таулуланы чексиз сюйген чюйютлюле

Къабарты-Малкъарны эм Россейни сыйлы артисти Подоцур Танахумович Ашуров Израильни Афаким шахарында 2000 жылда 8 июльда ауушханды. Аны ёлгенин эшитгенлей, кёп адам, редакциягъа келип, аллай бушуулу иш болду эсе, аны юсюнден жазаргъа керекди деген эдиле. Ол заманда жукъ да жазылмагъанды, алай аны таныгъанланы эсгериулерин жазып алгъан эдик. Бюгюн биз малкъар, къабарты искусстволаны айныуларына уллу къыйын салгъан артистни таныгъанланы алгъын жыллада айтханларын  басмалайбыз.

УЛБАШЛАНЫ Мутай, РСФСР-ни халкъ артисти:

Сабийни солуу кезиуюн зауукълу ётдюрюгюз

Ыйыкъны узунуна, сабийле школда неда сабий садда кечине эселе, солуу кюнледе уа кеслерин не бла булжутургъа билмей къаладыла. Кёп ата-анала аланы  аппаларына бла ынналарына  ашырадыла. Аллай онглары болмагъанла уа аны заманын къалай оздурургъа  билмейдиле. 

Къабарты-Малкъарны Башчысыны стипендияларына 50 адам тийишли болгъанды

   РАН-ны Къабарты-Малкъар илму арасыны, КъМКъУ-ну, КъМКъАУ-ну, СКГИИ-ни да  студентлерини бла аспирантларыны къаууму – битеу да 50 адам -  илму жетишимлери ючюн ахча саугъалагъа тийишли болгъандыла.

Медицина болушлукъну сылтаусуз тапдырыргъа, аны качествосун игилендирирге борч салыннганды

Кёп болмай Чегем районну ара больницасында  конференция болгъанды. Анда былтыр  тамамланнган ишлени эсеплегендиле. Анга КъМР-ни саулукъ сакълау министрини орунбасары Татьяна Аникушина эм Чегем районну администрациясыны башчысыны орунбасары Жанна Арипшева  къатышхандыла.   

Бизнесге болушууну амаллары сюзюлгендиле

Гитче эм орта бизнесни айнытыу жаны бла къырал корпорация  финансла, гарантияла эм лизинг бла болушууну амалларыны юсюнден КъМКъУ-да семинар бардырылгъанды. Анга толтуруучу эм жер-жерли власть  органланы, гитче эм орта бизнес бла ишлеген организацияланы, «Корпорация «МСП» биригиуню келечилери, предпринимательле, алимле, студентле эмда башхала къатышхандыла.

Гитче шарайыпла уллу жарсыугъа келтиредиле

Белгилисича, миллетибизни тарыхында кёп чайкъалыула болгъандыла. Ала уа адетлерибизни, тёрелерибизни унутула барырларына себеплик этмей къоймагъандыла. Аны алайлыгъы къууанчларыбызда, жарсыулада шарт кёрюнеди. Биз таматала бла ушакълада аланы шёндюгю жашаугъа кёз къарамларын билирге кюрешебиз. Жаннетли болсун, «Заман» газетни коллективин терк – терк жокълаучу сыйлы таматабыз Толгъурланы Бекмырза  бушууу болгъан юйюр къаллай жумушлагъа айырып эс бурургъа кереклисини эм дууагъа, къайгъы сёз берирге келген адамла кеслерин къалай жюрютюрге кереклисини юслеринден айтханлай тургъан эди.

Газ ючюн тёлемегенле бла сёз къысхады

Кёп болмай Чегем районда  сюд приставла «Газпром межрегионгаз Нальчик» биригиуню келечилери бла бирге кёк отлукъ ючюн тёлемей, борчла этип тургъанланы юйлеринде болгъандыла.

Аграрийлеге - 400 миллион сом

Агропромышленность комплексге кредитлени беш процентден уллу болмагъан ставка бла бериу себеплик этиу къырал программаны чеклеринде Россельхозбанкны Къабарты-Малкъарда бёлюмю 2017 жылдан башлап аграрийлеге 400 миллион сом ётдюргенди. Ол санда 71 миллион сом инвестицияла халда берилгендиле, деп билдиргендиле финанс учрежденияны пресс-службасындан.

Жерчиликде контроль къатыланады

Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда эмда Шимал Осетия-Аланияда Управлениясыны жерчиликге надзор этиу бёлюмю быйыл январьда бизни республикада онбеш контроль иш бардыргъанды. Ала бары да планда белгиленип эдиле, деп билдиргендиле бёлюмден.

Хыянатсыз аманат

Эллерибизде Уллу Ата журт урушда туугъан жерлерин фашистледен къоруулай жан бергенлеге жораланып ишленнген эсгертмеле бардыла. Биз билмегенликге, аланы хар бирини кесини энчи тарыхы да болур.

Ариулукъ акъыллыгъа берилсе

Бу материалымы жигити Жангуразланы Борисни къызы Сафиятды. Субай, акъыллы кёзлю къызгъа къарасанг, аны бийик адамлыгъына ишекли бир да боллукъ тюйюлсе. Ол магъаналы ышандан сора да, аны гиртчилигине сукъланырчады.  Дипломларына кёре филолог (ингилиз тил), экономист эки жыл мындан алда Нальчикде Басма юйню жанында  эр кишилеге деп  «CHOP-CHOP» атлы салон ачханды.  Жаш директорну бизнес-оюмларына тынгыласанг,  бюгюннгю дунияда да быллай хунерли жашларыбыз бла къызларыбыз болгъанларына къууанырыгъынг келеди.

Батыр аскерчи, фахмулу жазыучу, къайгъырыулу къырал эмда жамауат къуллукъчу

Быйыл 26 февральда  Катанчиев Таля Мемович ёлгенли 4 жыл болады. Ол  Биринчи Къызбурунда (Атажукино) 1922 жылда 1 январьда туугъанды. Школну бошагъандан сора, урушха дери КъМАССР-ни Наркомпросуну политика жаны бла жарыкъландырыу управлениясыны инспектору болуп уруннганды, Бахсан районда да ол ишни бардыргъанды, «Социалист Къараты-Малкъар» газетни энчи корреспонденти болуп тургъанды.

Жангычылыкълары бла шагъырейлендиргендиле, келир тёлюлеге письмо жазып асырагъандыла

Къабарты-Малкъар къырал аграр университетде  "Илмуну ыйыгъыны» эсеплери чыгъарылгъандыла. Анга аталгъан жыйылыу байрамгъа айланнганды. Анга башха вузланы студентлери да къатышхандыла.

Таулу тиширыу

Мусукаланы Сакинат отузгъа жууукъ китапны авторуду. Ол поэзия, проза, окъуу, сабий китапла, адабият тинтиуле бла да кюрешеди. Газет окъуучуланы аны жангы поэмасы бла шагъырей этебиз.

Окъдан, топдан къоркъмай, чыбыкъ связьны бёлдюрмей тургъанды

Биттирланы Юсюпню жашы Назир ёлген кюн Къабарты-Малкъарны халкъ поэти Созайланы Ахмат анга атап назму жазгъан эди. Бу материалымы мен андан башларгъа сюеме. Нек десегиз ол аны сыфатын толу ачыкълагъанды.

Сютге бла андан жарашдырылгъан ашарыкълагъа – энчи эс

Роспотребнадзорну Къабарты-Малкъарда Управлениясы, чыгъарылгъан эмда сатыуда болгъан сют продукцияны качествосуна дайым кёз-къулакъ болгъанлай турады. Ведомствону специалистлери былтыр производстволада эмда тюкенледе 114 тинтиу бардыргъандыла. Аланы кезиуюнде сютню санитар-химия эмда микробиология мардалагъа келишгенин билир ючюн 412 проба алыннганды. Химия веществола (мышьяк, гинасуу, къоргъашин, кадмий дегенча ауур темирле), радионуклидле, генно-инженерный тюрлендирилген организмле биринде да табылмагъандыла. Микробиология жаны бла уа 493 проба тинтилгенди.

Закондан билимли этер муратда

Кёп болмай Чегем шахарны Маданият юйюнде «Рыцари закона» деген районла аралы  конкурс болгъанды. Аны      акъылбалыкъ болмагъанланы  ишлери  жаны бёлюм  эм  билим бериу управление жаш адамланы саулукълу, къоркъуусуз  жашау бардырыргъа,  терроризмден, экстремизмден  башха аманлыкъладан да сакъланыргъа эмда патриот сезимлерин кючлергеди.    

Жашауу бла ахшы ыз къойгъанды

Гадийланы Татыуну жашы Мухажирни Хасания элде бюгюн да унутмагъандыла. Мен аны таукел айтыргъа боллукъма. Нек дегенде, аны  юсюнден жазардан алгъа элде жашаулары келген бир къауум адам бла сёлешгенме. Ол къаллай адам болуучу эди, деп соргъанымлай окъуна, аланы хар бири да: «Адамлыгъы бла кесине жетген жокъ эди, уллу санлы, ауур акъыллы, ишни сюйген, чынтты коммунист, элде намысы жюрюген, эллилеге жарагъан киши болгъанды»,- дегендиле.

Страницы