Миллетни атын айтдыргъанланы гюрбежиси

Тарыхда айтылгъаннга кёре, Яникой элни школуну мурдору 1922 жылда салыннганды. Анда башланнган билим бере эдиле. Былай алып къарагъанда, ол таулу элледе бек эртте ачылгъанладан бириди. Быйыл анга 100 жыл толады.

 Ма бу сиз суратда кёрген тиширыуладан бири (олтуруп тургъан)  бу элни къурагъан Гелястанланы Шамаилни къызы Шахидатды. Бирси уа школгъа жиберилген биринчи оруслу устазды. Жарсыугъа, бюгюнлюкде аны аты, тукъуму да белгисиздиле. Бу суратха ол Шахидатны миллет кийимлерин кийип тюшгенди.

Жангы школну тарыхы уа халкъ кёчгюнчюлюкден къайтхандан сора башланнганды деп айтыргъа боллукъду. Адамла келгенде алыкъын мында билим алыр онг жокъ эди. Аны себепли яникойчулагъа эрттенликде эртте туруп, школгъа Шалушка элге жюрюрге тюшгенди. Болсада 1957 жылны ахырына  жангы школну эшиклери окъуучулагъа ачылады. Окъуу юйню бошагъан биринчи тёлюледен кёпле кеслерине усталыкъгъа устазлыкъ ишни сайлагъандыла. Тийишли билим алып, ала урунуу жолларын мында башлагъандыла. Атлары республикалы даражада не заманда да уллу хурмет бла сагъынылгъан устазла Гелястанланы Салих бла Зариф, Къудайланы Афуажан, Къудайланы Сафият, Таппасханланы Айшат, Гемуланы Феня, Элеккуланы Шамса, Къумукъланы Шахым, Жаникаланы Фатимат, Гыжгыланы Окъуп, Къалабекланы Сагъит эм башхала элни билимли тёлюлерин ёсдюрюуге бар къыйынларын салгъанладыла. Дагъыда ала бла бирге абаданыракъ устазла да бар эдиле. Ала Газаланы Зулайха, Къайталаны Камарият, Иван эм Клавдия Колесниковла эдиле. 

 Кёп жылланы школгъа Уллу Ата журт урушдан къайтхан Кючюкланы Махмут директорлукъ этип тургъанды. Махмут Азретовични сыйы элде бийик болгъанды. Озгъан жаз ол дуниясын алышханды.

Кючюк улундан сора Яникой элни школуна Къалабекланы Сагъит, Теммоланы Зоя, Хаджиланы Хасан, таматалыкъ этип тургъандыла. Бюгюнлюкде 50-ге жууукъ адамдан къуралгъан коллектив Къудайланы Айшатны башчылыгъында ишлейди.

Миллетибизни атын айтдыргъан кёпле бу школну бошагъанлары бла ёхтемленирге боллукъбуз. Маданиятмы, илмуму, политикамы, юриспруденциямы, журналистикамы болады, аланы хар биринде да мен атларын сагъынып кетген устазланы эм дагъыда башхаланы къолларында окъуп бошагъанла ахшы жетишимле болдургъандыла жашау жолларында.  Ахкёбекланы Анатолийни, Мызыланы Къаншаубийни, Бечелланы Ильясны, Беппайланы Муталифни, Геляхланы Абдуллахны,  Къудайланы Шамильни, Къулийланы Мустафирни, Газаланы Далетни бла Сауарбийни,  Геграланы Лилияны, Гемуланы Сафиятны, Доттуланы Фатиманы, Таппасханланы Галиманы, Гелястанланы Танзиляны, Хаджиланы Жамиляны эм дагъыда башхаланы атлары республикадан тышында да белгилиди. Ала элни ёхтемидиле деп толу айталлыкъма. Жаш тёлюню юсюнден айтханда да, кёпле сайлагъан ызларында бийиклеге жетгендиле.

 Бюгюнлюкде школну биринчи устаз къауумундан аз адам къалгъанды. Бирлери солуугъа кетгендиле, экинчилери дунияларын алышындыргъандыла. Аланы орунларына келип ишлегенле да школну даражасын тюшюрмей, ол алгъынча ахшыланы санында болурча урунадыла.