Атагъа жашындан багъалы жан жокъду

Сафар бла Асият бирге беш жыл жашагъан эдиле. Сабийчиклери Асхат эсли, ариу, тулпарчыкъ… Алай Сафарны бетине къарагъан, насыпны жарыгъын эслерик тюйюлдю. Къаштюй, къарангы адам бир заманда да жууукъларына неда къоншуларына артыкъ жууукълашмагъанды.

Юйде да Асиятха илиннгенлей, аны къыйнагъанлай тургъанды. Шорпа этсе: «Шорпадан сора  азыкъ этиллик тюйюлмюдю?»- дей эди. Мантыла хазырласа уа: «Ма, сау жылны ичинде бир кере мантыла да кёрдюк»,- деп, ыспассыз этгенди. Бирде Асият тёзалмай: «Аман къатынча, керексиз жаншап къалай тураса, столда не   зат болса да, Аллахха шукур деп къоймай»,- дейди. Ол кюн Сафар: «Сен манга сёз къайтаргъанса», -деп, уллу тюйюш ачды.

Юйюрде жангыз къыз эди Асият. Анасы аны насыплы болмагъанын сезе эди. Бирде: «Балам, жюрегинг къыйналып жашай эсенг, юйге кел да къал. Сёзюбюзню этерле деп да къоркъма. Кимни  айтханы да къулагъыма кирмейди. Манга неден да багъалы сени тынчлыгъынгды»,- деди. Асият а: «Анам, Асхатчыкъны атасы сау тургъанлай, къалай ёксюз этейим»,- деп, мудах болду.

Бир ингирде уа Сафар юйге келмеди. Асият бир палах болгъан сунуп, тангнга кёзюн къысмай чыкъды. Экинчи кюн «тас болгъан» киши телефон бла сёлешип, бу ыйыкъны ичинде юйде къалалмазлыгъын билдирди. Асият: «Нек?» - деп соргъанда:  «Жумушларым кёпдюле, барысын да санга айтып турургъа борчлу тюйюлме»,- деп, хыны жууаплады.

 Ол кюн Асиятха анасы Зурият келди, халны билгенден сора: «Тохта, къызым, тохта, халине бираз къарайыкъ, анамы жаны ючюн, мындан ары да былай барса, эки аягъын бир уюкъгъа сугъуп, башха тюрлю секиртирме мен аны»,-деди.

Сафар юйге кийимин алышындырыргъа болмаса, башха заманда келмей тургъанлы ай озду. Зурият аллай бир кезиуюнде тутуп къойду киеуюн. «Алан, сен не умут этесе? Бизни хыликкя этгенлей, бу къылыкъларынг недиле?-деп юсюне айланды.-Бу фатарны мен алгъанма, босагъадан окъуна атлама энди. Бир уялмагъаннга жюрюгенинги эшитгенбиз, Аллах андан айырмасын сени, башынга эркинсе. Алай мени къызымы да башына эркин эт. Бизни юйюбюзню унут. Мен алгъан машинаны, гаражны да унут, итден туугъан! «Таба баргъан, чаба барыр» деп сенича малхунияланы юслеринден айтадыла. Энтта да бери айлансанг, жашыма айтып, сени къан бушто этдирликме».

Эринден айырылгъандан сора Асият эки айны тёшекден  турмай жатды. Зурият жашын, келинин, туудукъларын къоюп, къызына кёчдю, аны аягъы юсюне салды, Асхатчыкъны да апчытмай, эркелетип турду. Эки жылдан Асиятны къарындашы анга тюкен алды. «Анабызны, мени да къолубузгъа къарамай, энди кесинге керекли ахчаны ишлерсе»,- деди.

Сафар жашын кёре Асиятны юйюне бир кере да келмеди. Жууукъладан бири: «Асият, кёреме десе баласын, къоярыкъмыса?»-деп сорду. «Не ишим барды къоймазгъа? Бир бирлерин да кёрсюнле, мен айырылгъанлыкъгъа, аны бла ала ёмюрде да ата бла баладыла. Сабийге аз зат керек болмайды, окъуууна да, юсюне - башына да къарасын, угъайым жокъду»,- деди Асият.

Жылны ызындан жыл оза эди, Сафар а жашын кёрюрге излемеди, сом да жибермеди. Экинчи юй бийчесини жашы уа ёсгенден сора наркоман болду. Сафар жыйгъан мюлкню урлап юйден кимге болса да теркирек, учузуракъ сатып, наркотикле ала эди. Не кече, не кюн бу юйюрню тынчлыгъы болмады.

Сафар ёге жашын ара шахарда клиникагъа элтип бакъдырыргъа да кюрешди, алай андан хайыр чыкъмады. Бир жол а жаш: «Манга бусагъатда ахча бермесенг, ёлтюрлюкме»,-деп Сафарны юсюне бичакъ бла чапды… Экинчи кюн ол, бир жууукъларына барып: «Асиятха келечим бол. Не да этип жарашдыр бизни»,- деди. «Келечи» Асиятха келгенди, алай ариу сёз эшитмеди. «Асхатха шёндю жыйырма тёр жыл болады. Къайда эди шёндюге дери аны атасы? Аллай бир заманны ичинде жашын сурамагъан, анга бир капек бермеген киши, энди артха къайтып, ариу юйде хазыр жашха ата болургъа сюеди. Боллукъ тюйюлдю! Бир сатхан  минг сатар, мен энди аны адамгъа санап, юйюме къоярыкъ тюйюлме».

Жылла терк озадула. Асхат юйдегили болду, Асият а энди беш кере ыннады. Бир жол жаш атасы къыйын ауругъанын эшитди. Наркоман ёге жашы, саусуз юй бийчеси анга къараяллыкъ адамла тюйюл эдиле.

Асхат анасына: «Мама, сен ыразы боллукъ тюйюлсе айтханыма, алай мен атаны юйге келтирликме»,- деди.

-Юйге дегенинг? Ол къайда жашай эсе да, андады аны юйю.

-Анда анга къарар адам жокъду!

-Сен сабийлигинги унутханмы этгенсе?  Биз къыйналгъан кюнледе къайда эди сени атанг? Анама бла къарындашыма къор болсун битеу тукъумунг! Ол ит атанг сени кёрюрге излемегенди, сен а аны къарт, къарыусуз,  саусуз болгъандан сора бери келтирирге сюесе. Келтирлик тюйюлсе. 

- Мама, атамы къадары мени къадарымды. Мен аны атарыкъ тюйюлме. Бери келтирирге къоймасанг, атагъа кюн сайын барып, къарап турлукъма.

-…Угъай, ары уа жюрюме. Хо, сюйгенинглей эт.

Эки кюнден Асхат къарт атасын юйюне келтирди. Андан сора Сафар жети жыл жашады. Ёлюрюнден бир ыйыкъ алгъа: «Жашым къатымда болгъан жети жылгъа къор болсун битеу жашауум»,- деген эди. Ахыр сёзлери уа: «Асхат, мен санга ыразыма. Сен а, кечалсанг, кеч мени»,-деген сёзле болдула.