«Психологга жюрюрге адамларыбыз юйренмегендиле»

Сайлагъан усталыгъынг зауукълукъ келтиририн сюе эсенг, аны сагъыш этип сайларгъа керексе, - дейди психолог Таппасханланы Жаннета. Биринчи усталыгъына кёре ол юристди. Москвадагъы финансла-юридический университетни бошагъанды. Анда окъуп бери къайтханында тюзлюкню ызы бла ишлеген прокурор болургъа сюе эди. Алай, Нальчикге къайтып, ишге кирирге баргъанында, прокурор къуллукъда жашаугъа, болумлагъа кёре ишлерге кереклисин ангылатадыла. Сайлагъан усталыгъындан, жашаудан, адамладан да кёлю чыкъгъан Жаннетге болушлукъгъа анасы келеди. Ол къызына бошунлай олтуруп турургъа жарамагъанын ангылатып, жангы усталыкъ алыуну къайгъысын кёрюрге таукеллендиреди.

  Жаннета бир кесек сагъыш этип, жаланда зауукълукъ келтирирге сюйген усталыкъны сюйгенин ангылайды.

- Бюгюнлюкде, психолог болуп юч жыл ишлегенден сора, ол кезиуде не сюйгеними ангылап, аузум  бла айтханым манга бек болушханын билеме. Адам улу къаллай мураты болгъанын, не сюйгенин толу сезмесе, алгъа атлаялмайды. Ол бек магъаналы затды. Аны унутмагъыз, - дейди специалист.

   Кюнлени биринде Жаннета психология бла байламлы бир профессорну статьясына тюбейди.  Окъууундан бир кесек адвокатны болушлукъчусу болуп излеген кезиуюнде  анга аманлыкъчыланы психологияларыны юсюнден кёп материал окъургъа тюшген эди. Специалистлени ахыр сёзлерин да анга бек сейир эди окъургъа. Алай адамла бла аманлыкъчыла  бир болмагъанларын эсге алсагъ а, къызны алда кёп сейир сакълай эди.

   Ол ыз бла билим берген бийик окъуу юйледен ол Москвада Психоанализни институтун сайлайды. Бюгюнлюкде аны бошап, практикасын андан ары бардырады.

  Психолог бла бу мени биринчи ушагъым болгъаны себепли, бюгюнлюкде быллай тюрлю специалистге жюрюу Нальчикде айныпмыды, аны болушлугъун излегенле кёпмюдюле деген соруула манга бек сейир эдиле.

- Билемисе, мен оюм этгенден, бюгюнлюкде адамла психологга тиш докторгъача уялмай жюрюрге керекдиле. Жашау бек терк тюрленеди, жарсытхан затла да асламдыла. Адамла уа аллай затлагъа бирча тёзалмайдыла. Бирле къулакъларына да алмагъан жангылыкълагъа экинчиле бек жарсыйдыла. Кёп зат аллайланы депрессиягъа окъуна кийиреди. Аны себепли тийишли специалистге барыуну айыпха санамай, жюрек тынчлыкъны юсюнден сагъыш этиуню магъанасы уллуду, -дейди ушакъ нёгерим.

   Жаннета психологияда когнитивно-поведенческая терапияны (КПТ) сайлап, ол ызда ишлейди. КПТ бла кюрешгенлени ассоциациясыны да келечисиди.  Анга абаданланы, сабийлени да ич дуниялары бла шагъырейлениу, алада болгъан жарсыуланы ачыкълап, болушлукъ бериу бек хычыуунду. Юч жылны ичинде ол 300 адамгъа болушлукъ тапдыргъанды.

 - Мен сайлагъан усталыкъда билиминги  хаман ёсдюрюп турууну магъанасы бек уллуду. Интернетде бек кёплени кёреме бир ненча сагъатлыкъ курсланы ётюп, мен психологма, мен сизге болушургъа хазырма дегенлени. Ол бек сейирди манга. Нек дегенде, институтда окъуй, мен тюрлю-тюрлю курсланы ёте, аланы хар биринде да 250 сагъатны ётеме. Сора, сёз ючюн, 20-50-сагъатлыкъ лекциялагъа тынгылап, кесин адам билимли специалистге къалай санаргъа боллукъду?, – деп сейирсинеди Жаннета.

  Ассоциацияны дипломун алыр ючюн бюгюнлюкде анга кесини жарсыуун камерагъа айтыргъа хазыр адамны табаргъа керекди.

- Жарсыугъа, адамла учгъан этедиле. Ассоциацияны излемлери уа пациент бла ушакъланы сеансланы аллындан ахыр тюбешиуге дери видеогъа алып руководительге ашырыуду. Ол видеону жаланда ол бла мен кёрлюкбюз. Алай адамла психологлагъа ышаныргъа иги юйренмегендиле. Болсада, анга да сейир этерча тюйюлдю. Бир жол манга бир таулу тиширыу келген эди. Манга дери ол башха специалистге баргъан эди. Ийнанырыкъ тюйюлсюз, ол юйюне жетгинчи, аны къайда эм нек болгъаныны юсюнден къайын анасы билип тура эди… Ол жалгъан психологну хатасындан ол юйюрде уллу къаугъа къозгъалады. Аллайла бу усталыкъ бла кюреширге эркин тюйюлдюле, - дейди специалист. 

- Жаннета, санга келгенлени араларында уа эр кишиле бармыдыла?

- Хау, тиширыуланы бла эр кишилени санлары тенгди дерге окъуна боллукъма. Кёп болмай иги да уллу къуллукъда ишлеген биреу келген эди. Бюгюннгю болумуна да къарамай,  сабийликден келген жарсыуу анга тынчлыкъ бермей эди. Юйюрде ала эки къарындаш боладыла. Ата-ананы эси къачан да ол биринде эди, айтханына кёре. Мынга уа сен эришика, къулакъларынг да уллудула деп, жюрегин къыйнай эдиле. Сора ёсюп, жетишимли болгъанына да къарамай, ма ол гитчелигинде эшитген сёзлери аны бек къыйнагъандыла. Къачан да тенглерини артларында сюелирге сюйгенди. Нек дегенде анасыны «эришика» деген  мыйысына синнгип, анга башхалача жашаргъа онг бермей эдиле.

Баргъаны боллукъду.