Аурууну оздуруп къоймазгъа сакъ болугъуз

Адам улу саулукълу жашау этиуню юсюнден сагъышларын, оюмларын дуния жаратылгъанлы бери да этеди. Бюгюнлюкде медицина иги да алгъа атлагъанлыкъгъа, жамауатны бу жаны бла кёп зат сагъайтады, ол алыкъа тюрлю-тюрлю жарсыуланы жесириди. Бусагъатда саулугъубуз бла байламлы  неге бютюн эс бурсакъ тюз боллугъуну юсюнден бизни бла къысха ушагъында Республикалы клиника больницаны врачы-кардиологу Улбашланы Мариям Борисовна билдиргенди.

- Биринчиден, адамла къан басымларын, къанларында бал тузну ёлчемин, холестеринлерин мардада тутуугъа сакъ болургъа керекдиле. Жыл санлары къыркъдан  атлагъанла, поликлиникагъа жылгъа бир-эки кере барып, анализлерин алдыра турургъа тийишлидиле. Ол заманда аурууну оздуруп къоймазгъа амал да боллукъду.

Къанда бал тузну, холестеринни да ёлчемлерини юслеринден айтхан заманда уа,  кесигиз билесиз, бизни миллетледе, республикабызда къаллай  ашла-суула жюрюгенлерин. Адам аланы да саулугъуну халына кёре  хайырланса,  жюрютсе тюздю. Сора дагъыда чабакъгъа бизни халкъыбыз артыкъ эс бурмайбыз. Аны уа бир ыйыкъны ичинде эки-юч кере ашаргъа тийишлиди. Кёп бирси затладан эсе, аны адамны санына-чархына хайырлылыгъы асламды.

Кардиолог врач болгъан къадарымда айтыргъа излегеним а неди – жюрек ауруу къыйнагъан адам, охо, ачыгъаны артда кеси аллына селейир неда кетер деп, уллу кёллю болуп турмасын. Неда врач айтмагъан дарманланы ичмесин. Терк болушлукъ берлик врачланы олсагъатлай чакъырыргъа керекди,  ызы бла уа – аланы буюргъанларын этерге да.

Кардиолог биреуге къаллай дарманны кереклисин айтып, аны буюруп, жазып берди эсе, саусуз  адам аны дайым да ичгенлей турургъа керекди. Врач кеси буюргъунчу уа аны хайырланыуну тохтатып къояргъа да жарамайды. Нек дегенде ол тюрлю-тюрлю башха аурууланы къозгъалып къалмазларына да себеплик этерикди.

Билесиз барыгъыз да, инфарктча, инсультча ауруула кёплени жашауларын юзедиле. Аны ючюн а  врачлагъа барыуну арталлыда созмагъыз. Сора бизни регионда энди бюгюнлюкде болгъан бир ахшы шартны да белгилерге тийишлиди. Ол да неди десегиз, арт жыллада республикада коронарография  этилип башлагъаныды. Аллай онгну барлыгъы жюреклери ауругъанлагъа иги да себепликди. Аны саусузгъа этилирге кереклисин врач тохташдырса эмда буюрса, ол саусузгъа больницаны кесинде хакъсыз этиледи.

«Саулукъ сакълау» федерал миллет проектни жашауда бардырыуну чеклеринде табылгъанды аллай мадар. Коронарография бизде энди Республикалы клиника больницаны Жюрек-къан тамырла арасында эмда Дубки тийресиндеги кардиология арада да бардырыладыла. Аллай операцияны болушлугъу бла саусузда инфаркт  миокарда деген аурууну айныуун тохтатабыз. Кесибизни къолубуздан келмезлик бийик оборудованияланы излерик процедураланы этдирирге уа адамланы бирси шахарлагъа  да жиберебиз.

Тютюнню, кефлендириучю ичгилени хайырланыу да адамны саулугъуна хата салгъанын билмезлик жокъду. Физкультура, спорт бла да кюрешигиз. Къымылдамай туруу иги болмагъанын унутмагъыз. Огъарыда поликлиниканы  бошдан сагъынмагъанма.  Уллу кёллю болмай, врачха заманында барып кёрюнсегиз, жашауугъузну качествосу иги  жанына  тюрлениригине ийнаныгъыз. Алай бла,  кесигиз тынчайгъандан сора да, юйдегилеригизни, жууукъ-ахлуларыгъызны да апчытырыкъ тюйюлсюз.