Зулмулукъну отунда кюймеген ийман

Ахыры. Аллы 15 августда чыкъгъанды.

Бир кюн, намаз этип, тутмакъланы сатырында ишлеучю жерлерине тебиреди. Халы уа осалдан-осал бола барады. Бир аздан ол, аякъларын алалмай, сюелип къалды, олтурмады, жыгъылмады, сюелгенлей турду. Бусагъатда не боллугъун билип (итлени бошларла, ызы бла уа илишаннга салырла, ахыр сагъатым жетгенди дей), ийман шагъадатны кёлюнден айтды.

Малгъунла къарыуу тауусулгъан адамгъа итлени бошладыла. Кеслери уа, аланы «оюнларына» къарап, кюлюрге, безирерге хазырландыла. Эки уллу ит чабып келдиле аны къатына. Алай тиймедиле была Астемирге. Не тамаша! Эки ит да къартны эки жанында къуйрукъларына чёгюп, башлары бла уа къартны бутларына ышылып тохтадыла. Ишни былайлыгъын кёргенде, тутмакълагъа къараучуладан бири итлени артха чакъырды, ушкокну къалагъы бла аямай тюйдю. Ахыр сагъатын сакълап тургъан адамгъа башха, аладан да огъурсуз итлени юсгюрдю. Астемир Къуран аятланы окъуй сюеледи. Алай биягъы итле чабып келип, сюелип тургъан къартха тиймей, экиси эки жанында чёкдюле.

Тутмакълагъа къарагъанланы: «Святой, святой!» - дегенлерин эшитди. Ала ушкок атмадыла, салмадыла илишаннга да. Аны артха лагерьге жибердиле. Ол кюнден башлап Астемирни аты «Святой» болду. Бегеуюлле анга бираз жумушагъыракъ къарайдыла. Ол халда арада бир къауум ай ётдю, жаз да жетди. Ол жыллада ораза къызыу заманнга тюшюп, адамла бек къыйналгъандыла. Мен хапарын айтхан къарт оразаны жетгенине жарсыгъанны къой, къууаннган окъуна этгенди. Да не! Ораза хар инсанны уллу Аллахха алжаусуз ийнанмакълыгъын толу кёргюзтген фарызладан бириди.

Оразада сарашха туруп, ауузланыргъа тутмакълагъа онгму боллукъ эди! Астемир, ауур ишден бёлюнмей, сарашсыз тутду оразаны. Ингир ашха да бармады, Аллахны сюйген къулу кесин чыдатды. Алай, столовагъа барып, ашамагъанын ачыкъ этерге уа жараймы эди анга. Экинчи кюн да ашсыз, суусуз ниет этди. Бегеуюлле сездиле Астемирни ишин. Ала биле эдиле муслийманланы ораза тутуу жорукъларын. Гяуурла анга энтта да быллай бир сынау этдиле: муну чыдамлыгъыны чексизлигин, ниет ийнаныулугъуну теренлигин кёрюрге сюйдюле. Ала биле эдиле Астемир сау эки суткада ашсыз-суусуз тургъанын. Тутмакъла ингир аш ашагъанда, Астемирни да чакъырдыла – бармады: ашхамда ораза ачаргъа ууахты келмеген эди. Бу ингирде да къалды огъурлу къарт ушхууурсуз. Кече озуп, танг жарыйды дегенде, ол уянды, акъылы бла абидез алды да, эрттен намаз къылды, сора ичинден тауушсуз айтды: «Бисмилляхий рахман рахим! Мен ниет этеме бюгюн эрттен намаздан ашхамгъа дери фарыз оразаны, уллу Аллах, сени ючюн тутаргъа. Аллаху Акбар! Амин!»

Тутмакъланы ишге сюрюрге чыгъаргъанда, бегеуюлледен бири Астемирни сатырдан чыгъарып, къайры эсе да алып кетди. Кесин ёлтюрюрге элтген сунуп, къартны башына ораза айда ёлгенле жаннетли боладыла деген оюм келди. Аллахха шукур, мени уа ниетим да барды деп, Къуран аятланы окъуй барады къадарына ие болмагъан, зулмулукъну отунда кюе тургъан хатасыз адам.

Бегеуюл Астемирни ёлтюрюрге угъай, сынаргъа элте эди. Ол аны бир энчи тар камерагъа кийирип, эшикни киритин этип кетди. Бир кесекден, энди тюш намазны ууахтысы бола болур дегенде, намаз да этди, олтуруп, кёлюнден Къуран аятланы окъуп башлады. Эшик ачылды да, босагъада бегеуюл кёрюндю. Аны къолунда уллу сай табакъ, аны юсюнде уа тюрлю-тюрлю ашла, суула, тууралгъан акъ ётмек, бишген тууар эт, ариу кесилип, бишлакъ, кружкада сют. Бегеуюл, бир зат да айтмай, табакъны жерге салып, чыгъып кетди, эшикни да киритин этди.

Малгъунла Астемирни сау юч кюнню ашсыз-суусуз тургъанын биле эдиле. Аланы муратлары бу ачдан ёле тургъан адамны аш бла сынаргъа эди; оразасын ачарыкъ, ашхамгъа дери чыдаялмазлыкъ сундула. Бегеуюллени бирлери бусагъатда ол ашай турады деди, бирсилери уа угъай, ол ниетин бузарыкъ тюйюлдю деп, ёчешген окъуна этдиле. Ала энди ашхам болургъа сагъат къалгъан болур дегенде, Астемир тургъан жерге кирдиле...

Акъсакъал олтургъанлай, эринлерин къымылдата, Къуран аятла окъуй эди. Кюндюз бегеуюл салгъан табакъда ашланы бирине да тийилмегенин кёрюп, сейир-тамаша болдула:

- Святой! Святой! - деп, бир аууздан айтып, эшикге чыгъып кетдиле. Ол кюнден башлап, тюрмени начальнигини буйругъу бла Астемирни ишге да сюрмедиле, ашын-сууун да сарашха ингирден окъуна келтирип, ашхамда да жылы ашла берип турдула.

«Святой» деген ат Астемирге къаты жабышды. Ол сёзню магъанасын а таулу къарт тутмакъдан къайтхандан сора билген эди...