Иги картофну урлугъу да иги

Урлукъгъа жараулу картофну кюз эмда къыш кезиуледе тийишлисича сакъларгъа керекди. Жылы кюн жыйылгъан, кеси да иги къургъакъ болгъан битимни олсагъат уругъа тёгюп къояргъа жарамайды, дейдиле Россельхознадзорну специалистлери. Аны ай бла жарым чакълы заманны ичинде онбеш-онжети градус жылылыкъда тутаргъа тийишлиди. Андан сора аны жангыдан айырадыла, жарылгъаны, тешилгени болгъанны неда къаралгъанын бир жанына кетередиле. Къурт-къумурсхаладан сакълар ючюн а урлукъгъа фунгицид препаратладан неда багъыр купорос суудан (10 литрге - эки грамм) бюркдюрюрге боллукъду. Ызы бла уругъа тёгерден неда орунлагъа жыярдан алгъа къургъакъсытыргъа керекди.

Тап къараса, урлукъ бузулмай иги кесек заманны сакъланырыкъды. Алай аны болжалы сортуна кёре болады. Ол тургъан жерде хауаны температурасы 1-4 градусдан, мылылыгъыны мардасы уа 65-70 процентден артыкъ неда аз болмазгъа керекди. Сууну бузлатып башлагъан сууукъда (0 градус) картофда болгъан крахмал бал тузгъа айланады. Андан да сууукъда уа (-1 неда андан аз градус) ол урлукъгъа арталлыда жарамазча болады.

Хауа беш градусдан жылы болса, картоф чирчик этип тебирейди. Дагъыда юсюнде тюрлю-тюрлю ауруула къозгъаладыла. Мылылыгъы мардасындан озгъан хауада урлукъда керексиз тюрлениуле башланадыла, къургъакълыкъда уа ол жукку болады.

Урлукъ сакъланнган жерде къабыргъаланы тытыр бла сюртюп, тюбюне да юзмез жайса иги боллукъду. Картофну агъач орунлагъа къуюп тутаргъа да жарайды, машоклагъа жыйып. Аланы жерге салыргъа уа керек тюйюлдю. Уруда уа аны бир метрден артыкъ къалынлыкъ этмей алай тутадыла. Дагъыда кезиу-кезиу къарай, жаралы неда ауруулу болгъан картофланы айыра турургъа тийишлиди.

Къышдан чыкъгъандан сора картоф урлукъну жерге салыргъа хазырларгъа керекди. Аны февральны ахыр кюнлеринде жылыракъ отоугъа кёчюредиле. Талай замандан ол «уянып» башлайды. Ызы бла аны айырыргъа, чириген неда бузулгъан картофну кетерирге керекди.

Алай бла бу женгил жорукълагъа эс бурсагъыз, картоф урлукъну келир жылгъа бир тюрлю къоранчсыз чыгъарыргъа боллукъсуз.