Илмуда, искусствода да жетишимли бола

Бюгюннгю жигитим тырныауузчу Тёппеланы Рамазанны къызы Джамиляды. Аны биринчи кере мен социальный сетьледе кёрюп, аламат жыр айтыуун жаратхан эдим. Ол тууугъан жерибизни ариулугъуна сюймекликни ачыкълагъан жырны айта эди. Аны кючлю ауазы,кертиси бла да, кёплени эслеринде къалгъанды. Андан сора уа ол закий Къайсынны назмусун ингилиз тилде айтып, кёплени жюреклерине ыз тапхан эди.

Фахмулу къызны юсюнден артда толуракъ информация сурагъанымда уа, ол филология илмуланы кандидаты болгъанын эмда КъМР-ни Башчысындагъы Жаш тёлю советни къауумуна киргенин да билгенме. Сёзсюз, быллай жаш адамларыбыз аланы миллетибиз бютюнда игирек танырына тийишлидиле.

Хар инсанны да мурдору юйюрюнде салынады деген болмагъанча керти затды. Джамиляны юйюрю анга ашхы юлгюдю. Ата бла ана эки къызлары билимлиле, окъуулула болурларына энчи магъана бере, ёсдюргендиле. Школдан сора мени жигитим КъМКъУ-ну ингилиз тил факультетине киреди. Аны сайларыгъын а Джамиля 10-чу классда ангылагъан эди.

- Бизни хунерибизге кёре класслагъа юлешген эдиле.  Мен а гуманитар ызны сайлагъан эдим. Ингилиз тилни юсюнден айтханда уа, аны бла 7 классдан башлап репетиторла бла окъуй эдим. Аны себепли, школну бошагъан кезиуюме, мен ол тилде аман сёлешмей эдим. Сора усталыкъ сайлар кезиуде кёп сагъыш эте турмай, ингилиз тил факультетге береме къагъытларымы, - деп эсгереди Джамиля.

Школну да «алтыннга», бакалавриатны, магистратураны да къызыл дипломгъа бошагъан къыз билимин андан ары ёсдюрюрге сюеди. Аны ол атламын атасы бла анасы да жаратып, ыразылыкъларын билдиргендиле. Рамазан Шамшудинович бла Тамара Магометовна билимге итиниулюкню бек жаратадыла. Джамиляны гитче эгечи Алсу да КъМКъУ-ну медицина факультетини студентиди. Сора тамата къызлары аспирантурагъа кирип, илму бла жашауун байларгъа сюйгенине да ала бек къууаннган эдиле.

- Ингилиз тил факультетде окъугъан кезиуюмде окъутхан педагогла Муртазланы Зуриятха, Дзасежева Лариса Халифовнагъа, Кимов Рашад Султановичге жюрегимден ыспас этерге сюеме. Ала не жаны бла да эс тапдыргъанлай, болушлукъ этгенлей тургъандыла, - дейди жигитим.

Аспирантурада уа Джамиляны илму таматасы белгили алимбиз Башийланы Светлана болгъанды. Аны къолунда ол «Лингвокультурные особенности фольклорного песенного дискурса» (религиозные и эмоционально-чувственные концепты)» деген темагъа кандидат диссертациясын  2020 жылда жетишимли къоруулагъанды.

Илму бла кюрешген кезиуюнде Джамиля Рамазановна кёп тюрлю халкъла аралы эм россей даражада бардырылгъан конференциялагъа къатыша тургъанды.  Аны илму статьялары белгили журналлада басмаланыпдыла.

Аллында белгилегенимча, мени бюгюннгю жигитим жыр айтыу бла да кюрешеди. Аны бла ушагъыбызны экинчи кесеги да анга жораланнган эди. Сахнагъа биринчи атламларын а Джамиля сабий садда этген эди. Андагъы устаз къызчыкъны хунери болгъанын эслеп, анасына анга эс бёлюрюн тилеген эди. Бир къауум замандан Тамара Магометовна къызын музыка школгъа береди. Джамиля аны фортепиано жаны бла бошагъанды.

  - Ары жюрюу манга музыка искусствода игини бла аманны айыра билирге болушханды. Алай вокал бла уа артда кесим кюрешип тебиреген эдим. Мен аламат ёнлери болгъан жырчыла Селин Дионну, Эмилини, Кристина Агилераны бек жаратама. Аланы ауазлары эсде къаладыла. Аланы жыр айтыуларына кёре, кеси аллыма юйрене келгенме, - дейди ол.

Джамиляны оюмуна кёре, адам бир затха жетиширге сюйсе, ол ыздан таймай, кюрешгенлей турургъа керекди. Жыр айтыуда да хал алайды. Биринчи, экинчи кере болмаса, ючюнчю кере муратынга жетесе.

-Эсимдеди, бешинчи классда окъугъан кезиуюмде «Эльбрусоид» журналда Байрамукъланы Фатиматны «Ана тилим» деген назмусуна макъам къурашдырып, «Таулан» жыр къауумну студиясында жыр жаздыргъан эдим. Сора аны бла Нальчикде бир жыр эришиуге да къатышхан эдим. Андан сора Тырныауузну маданият юйюнде Хасан Шерховну эстрада-вокал кружогуна да жюрюген эдим. Ол бизге фонограммала да жаза эди. Отарланы Керимни «Кавказ. Малкъарым» деген назмусуна жыр этген эдим. Аны да хазырларгъа ол болушхан эди. Бек уллу сюймеклик бла эсгереме къачан да ол кезиуню, - дейди Джамиля.

Илму бла кюрешген кезиуюнде Джамиляны музыкагъа артыкъ кёп заман бёлюр онгу болмагъанды. Алай арт жылны ичинде уа  ол ана тилибизде юч жыр хазырлагъанды. Мен оюм этгенден, аман кёрюмдю тюйюлдю. Ала туугъан жерибизни, кёчгюнчюлюкню эм да аналагъа жораланнган жырладыла. Сёз ючюн, Зумакъулланы Танзиляны «Анам» деген назмусуна кёре этилген жырын жигитими аны инстаграмда аккаунтунда эшитирге боллукъду.  

Мени жигитим ингилиз тилде да назму тагъып, жыр этерге да бек сюеди. Жууукъ заманда биз аланы да эшитирбиз деп ийнанабыз.

Барыбыз да билгенден, Джамиляча фахмулу жаш адамла республикадан тышына кетерге бек сюедиле. Нек дегенде уллу шахарлада онгла асламдыла. Алай таулу къызны аллай акъылы жокъду. Ол туугъан жеринде хайыр келтире, миллетини атын бийик даражада тута ишлер  муратлыды.

Шёндю ол КъМКъУ-ну илму къуллукъчусуду. Дагъыда кёп болмай Джамиля КъМР-ни Башчысындагъы Жаш тёлю советни къауумуна сайланнганды. Аны себепли  кесини  борчун  ол халкъына хайыр келтире, аны сейирлерин къоруулай ишлеуде кёреди.