Юйретиу ишде уллу магъанасы болгъан дерсле

Магъаналы затланы юсюнден ушакъла – бу ат бла ахыр эки жылда Россейни битеу да школларында окъуу программадан тышында класс сагъатла бардырыладыла. Аны юйретиу ишде уллу магъанасы барды. Патриот жаны бла низамгъа юйретген дерсди дерге боллукъду. Анда къаллай темала кётюрюлгенини юсюнден бизге Бедикни орта школуну башланнган класслада устазы Хаджиланы Марина Барисовна айтады.

- Биринчиден, бу класс сагъатланы бардырыр оноу этилгенде, кёпле ангыламай жарсыгъандыла. Устазла да, ата-анала да. Магъаналы затланы юсюнден ушакълада не затны юсюнден айтыргъа керекди деп. Тюздю, хар ким да кесича магъана береди дунияда бола тургъан затлагъа. Алай бир жыл озгъандан сора уа, керти да керекли эм магъаналы проект болгъанын барыбыз да ангылагъанбыз.

Устаз – ол жаланда билимни шауданы болуп къалмайды. Ол окъуучуну юйретиучю, тюз жолгъа салыучу, бирде уа, жарсыуларын, ич дуниясын ачарыкъ шуёхуду. Россейни устазы не заманда да жан аурута билиучю, ангыларгъа итиннген болгъаны бла белгилиди, бютюнда класс таматала. Эрттенден ашхамгъа дери окъуучусуну халыны не тюрлениуюн да билирге, ангыларгъа, анга болушургъа талпынады. Ата-анала школгъа жиберген сабийлерин класс таматалагъа ышанадыла. Тюздю: «Ол аны ючюн ахча алады!» - дерикле да болурла. Алай, юйде бир-эки сабийге къарагъан къыйын болгъанын эсден кетермей, класс таматаны боюнунда уа отуздан артыкъ окъуучу болгъанын айтсакъ, алыкъа бизде аланы къыйынларыны хакъын чыгъаргъан тёлеу болмагъаны белгилиди.

Магъаналы затланы юсюнден ушакъла – бизде аламат ётедиле. Биринчиден, ол дерследе Ата журтларына кертиликге, жууаплылыкъгъа, ёз жерни къоруулаугъа юйретедиле. Мен 33 жылдан бери устазлыкъдама, ол кезиуге сабийлени хар тюрлюсюн да кёргенме.  Тёлюле башха болгъанлыкъгъа, аланы сезимлери таза, жюреклери да ачыкъ болгъанлары себепли, къайсы бирини да эм алгъа шуёху болургъа сюйгенме. Жашауда магъаналы затланы юсюнден алайсыз да бардыра эдик кёп тюрлю ушакъла, юйретиу сагъатда болсун, класс сагъатда болсун. Алай энди уа энчи аллай атлы сагъат бёлюннгенин тюзге санайма. Бизни программадан тышында бардыргъан ишлерибизни окъуучуларыбыз бегирек эслерине алгъанларына жылла бла келген сынам шагъатлыкъ этеди.

Керти да сабий тынгылы, кертичи, Ата журтун, туугъан жерин, тукъумун, юйюрюн, элин не жаны бла да къорууларгъа хазыр болур ючюн, аны кёз къарамын байыкъдыра, жашаугъа таукел къарата, юйретирге керекбиз. Юйюрню да бу жумушда кючю, жууаплылыгъы да бек уллуду. Алай школда сабийле арасында тюрлю-тюрлю темаланы кётюрюп, аланы сюзюуде ол кеси оюмун къурап, айта билирге, оюмюн къоруулай билирге юйретиу, асламысында устазны жумушу сунама. Быллай къызыу, мен алай айтама атына, дерслени бегирек жаратабыз, окъуучула да, устазла да. Къыйын заманлада жашайбыз. Хар болумдан да сабийни чыгъа билирге юйретирге борчлубуз.

Быллай сагъатлада биз тарыхдан, миллет хазнабыздан да аламат соруула кётюрюп, сюзюучюбюз. Политикагъа терен кирмей, таматаланы атларын, белгилерибизни да таныта, Россейни инсаны болуу нечик магъаналы эм жууаплы болгъанын айтабыз.

Окъуу жылны ичинде быллай ушакъланы хайырындан, окъуучуларымы, кесими да иги жанына тюрленнгенибизни сезгенме.   Бу ушакълагъа хазырлана, кесим да кёп жангы затны билгенме, кёз къарамым да кёп затха тюрленнгенди.  Жылла бла бизге: «Биз болмагъан жерледе, къайда да игиди», - дегенлей туруучу эдиле. Бюгюнлюкде уа ол оюмну тюрлендирирге итинебиз. Биз Ата журтубузну къайсы жеринде жашасакъ да, саулай да Россейни сюерге, аны хар эли бла шахарын багъаларгъа юйретебиз.

Башда айта келгенлерими эсеплей, «Магъаналы затланы юсюнден ушакъла» деген къошакъ халда берилген сагъатны кереклиге санайма. Миллет маданиятыбызны айнытыугъа тири элтген атламладан бириди ол деяллыкъма.