Сирияда орамладан бирине аты аталгъанды, эсгертме салыннганды

Тамата прапорщик Татталаны Элдарны жашы Заурну аты Сирия Республикада шахарладан биринде орамгъа  аталгъанды, анда эсгериу къанга да орнатылгъанды. Екатеринбургда таулу жаш къуллукъ этген аскер бёлюмде баннерде сураты тагъылгъанды, аны хурметине  туугъан эли Кёнделенде эсгертме салыннганды, школда юнармиячыланы къауумуна да аны аты берилгенди. 

Жигит, сынаулу аскерчини, миллетни намыслы, адепли уланыны, тукъумну эсли, хурметли жашыны аты ёмюрлюк болгъанды. Заур, Ата журтубузну къоруулаучусуну антына кертичиликни юлгюсюн кёргюзтюп, аскер борчун толтура, 2020 жылда Сирия Республикада  жан бергенди. Ол «За боевые отличия» майдалгъа тийишли болгъанды. Дагъыда  Кишиликни  ордени  бла саугъаланнганды, ёлгенден сора.

 Муратына жетиу
«Заур сабийликден да аскерчи болургъа сюйгенди», – дейди жашны  анасы Марина бизни бла ушакъда. – Атасы да аскерчиди, андан юлгю алып, бек термилгенди бу усталыкъгъа».

Жаш Санкт-Петербургда  генерал Хрулев атлы ырысхы-техника бла жалчытыу аскерчи академияны тауусхандан сора, Екатеринбургга Ара аскер  округга ашырылгъанды. Билим бериуню россейли академиясыны Смольный институтуна да киргенди, усталыгъын  андан ары игилендирир мурат бла. Билимде алчы болгъаны бла бирге, спорт бла да кюрешгенди. Аскер бёлюмню биринчилигинде  100 метрни 10,9 секундха чабып, биринчи жерни диплому бла саугъаланнганды. Эришиуле уа, не сейир, Сирияда болгъандыла. Неда институтну ачыкъ биринчилигинде къол бла тутушуудан  экинчи жерге чыкъгъанды. Нёгерлери бла бирге аркъан тартып, Урал федерал округну эришиулеринде  ючюнчю болгъанды.

 Аллай  энтта кёп дипломла бла саугъала, майдалла бла командирледен ыспасла алгъанды ол. Жаш адам къысха ёмюрюнде быллай бир жумушну толтурургъа  къалай да жетишди, деп сейир этерчады. 

Дагъыда Уллу Хорламны байрамында къыралыбызны арасында – Къызыл майданда – парадха юч кере къатышханды. Ол да жашны аскерчи хунерини, аны усталыгъына сюймекликни шагъаты тюйюлмюдю? 

Хазырлыгъы бийик даражада… 

– Бир жол сёлешеди да, аны Сириягъа ашыргъанларын билдиреди. Алгъа иги ангылагъан да этмегенме къаллай къыйын жерге  тюшгенин. Анга жаланда 20 жыл толгъан эди ол кезиуде. Жарсымагъыз, игиме, деп тургъанды бизге жукъ да билдирмей. Артда ангылагъанма ол къазауатны бек къыйын кезиуюне тюшгенин. Анда беш ай къуллукъ этип,  сау-саламат къайтханына Аллахха шукурла салып тургъанма,– дейди ана андан ары бизге.

Заур жууукъларын жарсытыргъа сюймегенди, къазауатны къыйынлыкъларыны юсюнден хапарланы букъдургъанды. Болсада анда «За боевые заслуги» майдал бла саугъаланнганы аны аскерчи хунерине, усталыгъына, билимине шагъатлыкъ этеди. Быллай саугъа хар кимге да берилип къалмайды. 

«…Татталаны Заур Элдарович Россейли аскерлени бёлюмюнде энчи борчланы толтура, … кесин иги жанындан кёргюзтгенди. Профессионал хазырлыгъы бийик даражаладады… Энчи борчланы толтургъан кезиуде, бёлюмню штабына кирген аскерчилени бла сириялы инсанланы тинтиуге жууаплы болгъанды.  Аны сакълыгъыны, ишин не жанындан да билгенини хайырындан штабха сауутланы, окъланы, жюрютюрге эркин этилмеген башха затланы кийирирге умут этгенле кёп кере тыйылгъандыла. Аны хайырындан терактланы болдурмазгъа, аскерчи бёлюмню штабында къоркъуусузлукъну жалчытыргъа онг болгъанды.

Жашаууна, саулугъуна къоркъуулу ишлеге къатышханды, ол кезиуледе анга салыннган энчи борчланы тамамлагъанда, аскер хазырлыкъны, болумдан тюз оюмла этип, тийишли  жумушла толтура билгенин кёргюзтгенди. Командованияны буйрукъларын толтура, машинаны таматасыча, аскерчилени, авиация кереклени, сауутланы, отлукъну эм башха аскер мюлкню ташыгъан колоннаны ашыргъанды»,– деп жазады ротаны командири  капитан С. Харченко Заурну саугъалаугъа кёргюзтген кезиуде.    
– Манга сабий кёрюннгенликге, ол эр кишини ишин этгенди. Командирлери аны асырагъан кюн келип, кёп ариу сёзле айтхан эдиле, сау болсунла, – дейди Марина.

Эрттенликде аскер буйрукъну толтуруп къайтхан эди Заур 2020 жылда февральны кюнлеринден биринде. Документлени берип, анасына сёлешип, аны да къууандыргъанды. «Тогъузну жарымына дери сёлешген болур эдик, андан сора уа байламлыкъгъа чыкъмай къалады. Онбирни жарымында жан бергенди. Чачдырыучу затны сыныгъы чартлап, жашны аркъасына тийгенди. Андан башха ачыгъан жери да болмагъанды»,– деп эсгереди Марина. 

Иги нёгер, намыслы бала

Атагъа, анагъа бек сакъ болгъанды Заур. «Байрамда эсимде да болмай тургъанлай сёлешир эди, анам, чыкъчы къабакъла аллына деп. Барсам – гюл къысым. Жаны-тини   – розала. Баргъан жеринден жаулукъ, минчакъ, алача бир башха саугъа алмай бир кере да къайтмагъанды»,– деп эсгереди жигитни анасы. 

Ишчи нёгерлерине да сакъ болгъанды. Жашладан бири юйюрю бла келишалмай, уртларгъа ёч эди.  Юйюнден да кетип, бузулуп башлагъанды. Аны тюзетиуню уа командирле Заургъа ышаннгандыла. Тёрт айны биргесине жашатып, ишге жюрютгенди, тюзелгинчи къарап тургъанды. «Ол  жаш Екатеринбургдан келген эди аны  асыраргъа. Мени жашаугъа къайтарып, кеси уа къалай болду деп, бек жарсыгъанын айтханды.  Сау болсун, къыйынын тергегени ючюн. Окъугъан жеринде, аскерде нёгерлери жазда къонакъгъа келедиле, къабырына да къайтадыла, унутмайдыла»,– дейди Марина.

Ананы жюреги
Аскерчини анасыны къадары къыйынды. Болсада Марина бюгюн жашларын энчи аскер операциягъа ашыргъан аналагъа сабырлыкъ тежейди. «Аланы жюреклеринде болгъанны бек иги ангылайма, барысын да кесим сезгенме. Къыйын жумушду. Алай сабийинг усталыкъны сюйюп сайласа, анга угъай дерге жарамайды. Къыралны къорууларгъа сюеме, ол мени эр киши борчумду деп сюелген эсе, анга ыразы болургъа, кёллендирирге керекди. Жашларын аскерге ашыргъан аналагъа тёзюмлюк, сабырлыкъ тилейме, сабийлери сау-саламат къайтсынла»,– дейди ол.  

Заурну кичи къарындашы Замир да аскерчи усталыкъны сайлагъанды. Ол Санкт-Петербургда Киров атлы аскер-медицина академияда окъуйду. Ол да аскерчи сынауну алгъанды – Украинада энчи аскер операциягъа къатышып, жаралылагъа медицина болушлукъ бергенди. Фронтда беш айны туруп, женгил жаралы болгъанды. Батырлыгъы ючюн Жуков атлы, «За спасение погибавших» майдаллагъа тийишли кёрюлгенди. «Андан къайтхандан сора, атасына, мени былай чыныкъдыргъанынг ючюн сау бол, ол манга анда бек болушханды, деген эди», – дейди Марина. 

Татталаны Элдар бла Марина жигит уланны ёсдюргенлери ючюн «Ата журтну къоруулаучусуну юйюрюне» деген  белги, кёп ыразылыкъ письмола бла белгиленнгендиле.