Жигерликни, усталыкъны эмда къайгъырыулукъну юлгюсю

Мен атамы туугъан эли Бызынгыда терк-терк болама. Ата-бабаларымы журту болгъаны ючюнмюдю, башха сылтау бламы, кесим да ангыламайма, алай жюрегим бу тау ауузгъа хар заманда тартыучуду, анда жашагъанланы энчи кёреме. Мында жылны къайсы кезиуюнде да бек ариуду. Жайда уа гюлле алай чагъадыла, таулу кийизни жайгъанча, бу тийрени бютюн айбат этедиле. Эки бийик тауну арасында орналгъан жаны бла уа кёпню кёрген Черек сууу шорхулдап баргъан элден миллет  ёхтемленирча кёп адам чыкъгъанды.
 
Социалист Урунууну Жигити Аттоланы Харунну жашы Салих да аладан бириди. Ол узун бойлу, арыкъсуу, огъурлу адамны эллиле не заманда да намысын, сыйын кёргендиле, той, къурманлыкъ болса уа эм сыйлы  адамныча тёрге чыгъарып олтуртхандыла. Кесине да «герой» деп къубултхандыла.

Аны сабий заманында окъуна иш кёллю болгъанын барысы да биле эдиле. Асламысында малчылыкъ бла кюрешгенди. Совет районну «Коммунизмге жол» колхозуну малчылыкъ жаны бла жетишимлери Салихни аты бла байламлыдыла десек, терс болмаз. Ишни къыйынлыгъын, аны къууанчын да, таулуланы огъурлулукъларын да, жазны ариулугъун да, къышны огъурсузлугъун да, мамыр кёкню тазалыгъын да ол Бызынгыда кёргенди. Юйюрлю, юйдегили да мында болгъанды.

Колхозгъа къойчу болуп биринчи келгенинде, бу назик жаш неге жарар деп ишекли болгъанла чыкъгъан  эдиле. Кеси гитче болгъанлыкъгъа, жюреги таулача  деу болгъанын ала билмей эдиле. Аны ол бир бёлек жылдан кёргюзтгенди, бу ишде усталаны да хорлап, атын битеу республикагъа, къыралгъа да айтдырып.

Биринчи жылладан окъуна Салих ишни башхача къурайды. Кече-кюн да къошдан кетмейди,  къышда, жазда да малны токъ тутар ючюн, заманын, билимин да аямай кюрешеди. Не къыйын ишден да артха турмагъан, таматагъа намыс берген, гитчени аягъан жашны биргесине ишлерге кёпле сюйгендиле.

Иги адамны, ахшы ишчини  юсюнден хапар айтсала, ол аллай бир сют сауду, анча къозу алды, быллай бир жюн къыркъды дегенча шартла келтириучюдюле. Салихни юсюнде уа аланы санар кереклиси жокъ эди. Кёкюрегинде жылтырагъан алтын Жулдуз бла Ленинни эки ордени аны урунуу жолу кертиси бла да аламат таулу кишини жигер жолу болгъанына толу шагъатлыкъ эте эдиле.

Аны адамлыгъын эллиле бюгюн да унутмайдыла. Халал жюрекли, башхала ючюн къайгъыра билген, кёплеге ариу сёзю, иши бла да болушхан, деп алай сагъынадыла. Ма ол  ышанлары ючюн айыргъан эдиле эллилери къыралыбызны Баш Советине депутатха эки кере, аны ючюн   ышаннган эдиле анга аллай уллу жууаплылыкъны да. Салих да биле эди аны. Хар заманда да кертичи болургъа кюрешгенди ол ышаныулукъгъа. Таулула аллай намысны жаланда таула кибик деу адамлагъа бередиле.

Сынаулу къойчуну таматагъа да айыргъан эдиле. Болсада ишлерге юйреннген адам ат белинден тюшмей кёп кюнлени айланнганды, алгъынча къой кютгенди, жюн къыркъгъанды, къош къурагъанды. Жангы ишине да артыкъ ыразы тюйюл эди, ол мурат этгенча хайыр келтирмейди колхозгъа деп. Ма аны себепли мюлкню ол замандагъы председатели Лёлюкаланы Мурадин анга къозула семиртиучю мюлкле аралы ферма къураргъа кереклисин айтханда, Салих бек къууаннган эди. Анга таматалыкъ эт дегенде да, ыразы болгъан эди.

Эки  жылны ичинде ол башчылыкъ этген коллектив токълуланы этге семиртип бериу хайырлы иш болгъанын кёргюзтгенди. Къойчулукъ мюлкню бек файдалы бёлюмюне айланнганды. Къойчуланы огъурлу ишлери, ахшы юлгюлери республикада кенг жайыла башлагъандыла.

Салих башчылыкъ этген фермада республиканы къойчуларыны кенгешлери кёп кере болгъанды. Атто улуну ишинден юлгю алыргъа сюйгенлени саны да аз тюйюл эди Ала жаланда республикадан угъай, къоншу регионладан да келгендиле. Коммунист партияны ХХУ1 съездине делегатла сайланнганда, аны аты  республиканы алчы адамларыны араларында айтылгъан эди. СССР-ни Баш Советини депутатларына да  тийишли  кёредиле. Аладан сора да, кёп сыйгъа тийишли болгъан эди Салих.

Ахшы кишиден хар жаны бла да ахшы ыз къалады. Салих  да къойгъанды ахшы ыз. Аны жашы Ахмат бла къызы Аминат предпринимательлик иш бла кюрешедиле. Халимат Черек район больницада врач-терапевтди, Фатимат а - кондитер. Ала хар бири да аталарыны намысына кир къондурмай жашайдыла, урунадыла, сабийле ёсдюредиле.