Уллу кёллюлюк болгъан къадарда хал тюзелмез

Бюгюнлюкде абадан тёлю халкъыбызны ахшы адетлери бла тёрелери жокъ бола баргъанларыны юсюнден терк-терк айтып тебирегенди. Аны алайлыгъын барыбыз да эслейбиз. Алай, келигиз, аны сылтауларын бир ненча юлгюню юсю бла кёргюзтюрге кюрешейик.

Мен оюм этгенден, быллай болум, бек биринчиден, таматаланы оноу этерге сюймегенлери бла байламлыды. Хар тукъумну да кесини абадан тёлюсю барды. Алай мен болгъан бир ненча тойда бир сейир шартла эслегенме. Барыбыз да билгенден, киеу жёнгерге таматагъа жашны сыйы жюрюген бир жууукъ адамын сайлагъандыла. Ол жумушха хар кимни да сюеп къоймагъандыла таулула. Алай шёндю ол зат, нек эсе да, унутулгъанды. Кёпле бу ишни байрамны бардырыргъа чакъырылгъан жырчыларыбызгъа неда киеуню бир тенгине ышанып къоядыла. Некди ол алай? Мен оюм этгенден, тукъумла аны бла кеслерин учуз этедиле. Ол алада бу жумушха тийишли адам болмагъаныны шартыча кёрюнеди. Башхача айтханда, айыпды... Айтылгъанны жаратмазлыкъла да болурла, алай аны башха тюрлю ангылатыр амал жокъду. Ийнаналмайма мен не ата, не ана жууукълада бу ишни къолгъа алырча жашла къалмагъанларына. Ол жаланда адамла эринчек болуп, къалай болса да ётсюн бу иш теркирек, дегенни ачыкълайды. Аны себепли киеу жёнгерге башчыгъа тийишли адамланы салыргъа кюрешигиз, кесигизни учуз этмегиз.

Бу тема бла байламлы экинчи кезиу а адамларыбыз жарашыргъа барыргъа окъуна эринип неда магъана бермей тебирегенлерини юсюнденди. Кёп болмай, эллерибизни биринден экинчисине къызны урлагъандыла. Эллени аралары артыкъ къаршы тюйюлдю. Аны айтханым, жашны жаны асыры эриннгенден жарашыргъа барыргъа, ол жумушну той боллукъ кюн Нальчикде ресторанда тамамлап къойгъанды. Былайда менде жаланда эки соруу тууады. Биринчиси – къызны жанына. Нек жарамай эди къонакъла юйлерине келирча оноулашыргъа? Алагъа бир къой союп тюберге.

Неда тёрт эр киши бюгюнлюкде машинагъа олтуруп бир, аууздан экинчисине жеталмаймыдыла? Сора улоу болмагъан заманда уа халкъыбыз къалай жетгенди бир тардан башхасына? Ол битеу адетлени, тёрелени сансыз этгенни магъанасыды.

Абаданла кеслери эриннген къадарда, хал мындан ары жаланда осалгъа кете барлыкъды. Бу болумгъа уа энтта бир юлгю. Тойланы биринде келинни кёргюзтюр заман жетди. Байрамны бардыргъан артистлерибизден бири жашны жанындан абаданланы баш ау алынырыкъ жерде тизилген шинтиклеге олтурургъа чакъырады. Тиширыула ол айтханны этип, терк келип, жерлерин табадыла. Алай тукъумну эр кишилери уа, эшитмегенча этип, кеслерин сакълатадыла. Ингирни бардыргъан микрофон бла энтта бир кере аланы алайгъа чакъырады. Сакълайбыз. Жокъ. Ызы бла бир жашны иеди чакъырыргъа. Ала аны бусагъат деген кибик айтып, артха ашырадыла. Алай ючюнчю кере айтылгъандан сора да хал тюрленмейди. Ала «жюзграммны» ашырадыла, эки жаныны адамлары уа аланы сакълауда олтурадыла. Сора тойгъа жашны жанындан чакъырылгъан (аланы тукъумдан болмагъан) 60 жыллыкъ эр киши барып, юслерине сюелип, стол артындан экеуленни къобарып, келинни бетин ачыкъ этерик жерге алып келеди. Ол бек эриши кёрюннген эди жыйылгъанлагъа. Абадан тёлю тойну аллында эсин тас этип, айтылгъанны эшитмезча къаллай сылтаула болургъа керекдиле? Бирле ичги деп да айтырла. Алай анга дери адам улуну сезиминде уллу кёллюлюк, эссизлик жаратыладыла. Къалгъан хатала уа аладан чыгъадыла…