Муратыбыз – миллетлени жууукълашдырыуду, шуёх байламлыкъланы кючлеудю

«Къонакъбайлыкъ» проект 2009 жылдан бери жетишимли бардырылады. Кеси да халкъла аралы даражагъа жетгенди. Болсада  2020-2021 жыллада пандемияны хатасындан ол бардырылмай тургъанды. Быйыл а  аны къурагъан КъМР-ни Миллетлени ишлери эмда жамауат проектле жаны бла министерствосу бу жумушну жангыдан къолгъа алгъанды. Аны бла бирге уа жангылыкъла да кийиргенди: проект, хар замандача, жайда угъай, жаз башында бардырылады. Дагъыда бу жол анга жаланда республиканы районларында, шахарларында жашагъан жашла къатышадыла.

Быйыл  къонакъ боллукъла, къонакъбайлыкъ этерикле да онсегиз боладыла. Ала сегизинчи, тогъузунчу, онунчу классланы окъуучуларыдыла. Аланы бир къаууму  Прималка  станицадан, Нальчик, Нарткъала, Чегем  шахарладан, Ново-Полтавское,  Октябрьское станицаладан, Атажукино, Бедик, Куба-Таба, Зарагиж  элледен келип, Хасания, Бызынгы, Яникой, Огъары Бахсан, Хабаз, Псычох , Каменномостское  элледе юйюрледе ауукъ заманны турлукъдула.

Къонакъда болгъан кюнледе ала  Нальчикни, республиканы, баргъан эллерини да айбат жерлерин кёрлюкдюле.
«Къонакъбайлыкъ» проектни ачылыуу, хар замандача, «Акрополь» той-оюн арада болгъанды. Ары КъМР-ни   миллетлени ишлери эмда жамауат проектле жаны бла министр Анзор Курашинов, министерствону бёлюмюню таматасы Отарланы Марат, Хасанияны 16-чы номерли мектебини директоруну юйретиу иш жаны бла орунбасары Холамханланы Юля, къонакъбайлыкъ этерикле, къонакъ боллукъла да келгендиле.

Аланы алгъышлап, Анзор Владимирович бу къыйын заманда «Къонакъбайлыкъ» проектни магъанасы бютюн уллу болгъанын чертгенди. «Къонакъ деген сёз кёп тилледе да шуёх, къарындаш деген магъананы тутады. Бу проектни хайырындан жаратылгъан къарындашлыкъ, шуёх халланы жаратылгъанлары да бошдан тюйюлдю. Сиз да, бир бирни танып, шуёх боллукъсуз, ол узакъгъа созулуруна ишексизме. Нек дегенде бу иш башланнганлы кёпле байламлыкъ жюрютюп турадыла»,- деп, министр «Къонакъбайлыкъ»  проектни бардырыргъа себеплик этгенлеге, анга къатышыргъа ыразылыкъларын берген  ата-аналагъа ыспас этгенди.

Холамханланы Юля уа Хасанияда кёп миллетлени келечилери жашагъанларын, ала  бир юйюрча тургъанларын  айтханды. Элге къонакъгъа Нарткъаладан Идар Матуев келлигин эсгертип, ол мында шуёх халны кеси да кёрлюгюн эмда сезеригин  чертгенди.  Черек райондан  къонакъбайны анасы Холамханланы Света  проектни бек жаратханын айтханды. «Кёпле Интернет эмда телефонла бла байламлыкъ жюрютген кезиуде,  быллай проектле бютюн бек керекдиле. Ала  миллетлени, ол угъай да, къыралланы да жууукълашдырадыла, шуёх халланы кючлейдиле. Сёз ючюн, алгъын да  бизни элге къабартылы жашчыкъ келген эди. Анга битеу элибиз  къонакъбайлыкъ этгенди.

Бу жол биз Куба-Табадан 10-чу классны окъуучусу  Нурмухамед Бурановха  къонакъбайлыкъ этерикбиз.  Бызынгы бийик тау элди, Куба-Таба уа - ёзенли. Экиси да бир бирден узакъ болгъанына да къарамай, жашла жууукълашырыкъларына сёз жокъду. Алагъа биз, абаданла да болушурбуз», - дегенди.

Хасанияда жашагъан Холаланы Хажи-Мурат Нарткъала шахардан Идар Матуевге къонакъбайлыкъ этерикди. Жашла танышхан биринчи такъыйкъаларындан окъуна хапаргъа киришгендиле. Экисини да бирча сейирлери кёпдюле. «Мен сууда жюзюуню, программированиени да бек жаратама. Идарны  да  ала бла шагъырей этерикме. Андан сора да,  атам  бизни Чирик кёлню жагъасына, Чегем чучхурлагъа, Минги тауну тийресине, Нальчикде «Галереяда» боулинг ойнаргъа да  элтирикди. Анам а  Идаргъа деп  таулу  ашарыкъла хазырларыкъды. Къысхасы,  мени къонагъым эригирик тюйюлдю», - дейди жаш.

- Мен Чирик кёлню, Чегем чучхурланы да кёргенме, алай жангы шуёхум бла ол жерлеге барып, айланнган хычыуун боллугъуна ишексизме. Андан сора да, мен бусагъатда билгенме Хажи-Муратны бюгюн туугъан кюню болгъанын, анга саугъа этерге деп турама. Алыкъа уа аны юсюнден  билдирлик тюйюлме, - деп ышарады Идар.
               
Бахсан районну  Псычох элинде жашагъан Жантууланы Ислам Элбрус районну Бедик элинден тенгине къонакъбайлыкъ этерикди. Ол къабарты тилни да бек иги билгени себепли, 8-чи классда окъугъан Альботланы Тимургъа аны юйретирге айтады.

Проектни юсюнден оюмларын дагъыда кёпле айтхандыла. Ала бары да  бу иш тохтап къалмазын сюйгенлерин билдиргендиле. Андан сора къонакъла, къонакъбайла да  тюрлю-тюрлю соруулагъа жууапла бергендиле. Хар жашха республиканы  жерини  сураты бла энчи кёлекле эмда къонакъны кодексин да тутдургъандыла.

Концерт программа да бай болгъанды. Малкъар театрны артисти Мызыланы Аубекир, Музыкалы театрны  жырчысы Жуболаны Жамболат, къабарты театрны актрисасы Фатима Дышекова, Оксана Хакулова, Марина Шашева, «Шагди» тепсеу къауум, эстрада тепсеуню «Арабеск» ансамбли , дагъыда башхала усталыкъларын аямагъандыла.
 
Ахырында къонакъбайла  къонакъларын алып кетгендиле, ала энди 2 майда биягъы мында тюбеширикдиле. Бу жыйылыу эсде къалыр ючюн а анга къатышханла  проектге башчылыкъ этген министр Анзор Курашинов бла  суратха тюшгендиле.

Холаланы Марзият.
Поделиться: