Миллет проектле – жангырыуну себеби

Озуп баргъан 2021 жылда республикабызда кёп тюрлю жумуш тындырылгъанды – асламысы миллет проектлени себеплиликлери бла. Аланы чеклеринде, къурулушха эмда жангыртыу ишлеге къадар ырысхы бёлюнюп барады.

Бизни республикада да белгиленнген объектлени иги кесеги быйылгъа дери битгенди. Сёз ючюн, жоллагъа ремонт этиу энди кюч алып башлагъан эсе, сабий садиклени, яслилени, орта школланы къурулушлары  неда жангыртыу  жаны бла уа планланы иги кесеги эбине жетдирилгендиле. Сёз ючюн, алгъаракълада Огъары Бахсанда жангы сабий сад  ачылгъанды. Аны къурулушуна 39 миллион сом къоратылгъанды, кесинде да 42 сабий кечинирча битеу онгла къуралгъандыла. Саулай айтханда уа, республикада ахыр эки жылны ичинде хайырланыугъа быллай жангы 43 учреждение берилгенди. Аланы барына да 2740 сабий жюрюрге боллукъду. Быйыл да башха-башха элледе сегиз объект ишленнгенди эмда бир ненчасына тынгылы ремонт этилгенди. Аны юсюне бу айны ал кюнлеринде РФ-ни Правительствосу бизни республикагъа сабий яслилени къурулушларына энтта да къошакъ халда 72,4 миллион сом бергенди.

Школланы юсюнден айтханда, бу жаны бла да ахыр жыллада аслам иш этилгенин белгилерчады. 2021 жылда Чегем шахарда, Солдатское эмда Ново-Ивановское элледе бирер жангы мектеп ишленнгенди, аланы барында да 1785 сабийге жерле къуралгъандыла.

Жамауат тийреле къурау эмда тапландырыу бла байламлы миллет проектни чеклеринде шахарлада бла элледе жангы паркла, скверле ачыла барадыла, кёп фатарлы юйлени арбазлары да тап халгъа келтириледи. Алай бла быйыл Жанхотияда уллу сквер къуралгъанды, Хабазгъа кирген жерде уа эллиле, къонакъла да солурча тийре жарашдырылгъанды. Быллай объектле энтта да талай элде, Нальчик, Чегем, Бахсан шахарлада да къуралгъандыла. Ол санда маданият юйлени аллары да айбатланнгандыла.

Маданият дегенде, сагъынылгъан мекямлагъа ремонт этиу жаны бла да иш тири баргъанды быйыл. Огъары Малкъарда бла Къашхатауда мекямла да жангыртылгъандыла. Биринчиси1964 жылда окъуна ишленнген эди. Жарсыугъа, анга иги кесек заманны тийишлисича къараргъа онг болмай тургъанды. Аны ремонтуна федерал, республикалы эм муниципал бюджетледен 20 миллиондан аслам сом бёлюннгенди. Къашхатауда Маданият юйге да къыркъ жыл бола кетеди. Ол да шёндюге дери бир кере да тынгылы жангыртылмагъанды. Энди быланы эмда талай элледе аллай объектлени хар нелери да тап этилгенди.

Жоллада арт кезиуледе кёпден-кёп иш этилип башланнганын барыбыз да кёребиз. Быйыл тийишли жумушлагъа эки миллиард чакълы сом жиберилгенди. Саулай айтханда, 183 объект жангыртылгъанды (123 километр). Кёнделен, Хасания, Акъ-Суу, Яникой, Камлюково, Приречное эм кёп башха элледе бла шахарлада, ол санда Нальчикде да, къадар жолла тынгылы жангыртылгъандыла. Иги кесегинде чыракъла орнатылгъандыла. «Кавказ» трасса жангыртыла эмда кенгертиле барады.

 Кёпюрлени ремонтуна да кёп къыйын салыннганын белгилерчады. Кёнделенде бла Хабазда быллай объектле тап халгъа келтирилгендиле, Хасаниягъа кирген жерде кёпюрню да специалистле озгъан айны ортасында жангыртып бошагъандыла.

Саулукъ сакълау бёлюмню онгдуруу эмда медицина учрежденияланы жангыртыу хыйсап бла жарашдырылгъан тийишли миллет проект къыйматлы бардырылады. Быйылгъа дери аны чеклеринде республиканы шахарларында бла эллеринде фельдшер-акушер пунктла къуралгъандыла. Ызы бла больницаланы, амбулаторияланы эмда поликлиникаланы жангыртыу, ала болмагъан жерледе уа  аллай объектлени къурулушлары  башланнгандыла. Быйыл Черек, Чегем эмда Зольск районланы ара больницаларыны эмда талай эллени бла шахарланы поликлиника бёлюмлерине тынгылы ремонт этилгенди. Бир-бир жерледе уа аллай жангы объектле ишленнгендиле.

Багъыу учрежденияланы оборудование, транспорт эмда техника бла жалчытыугъа да уллу эс бурулады. Нальчикде биринчи номерли больницада бла Онкология диспансерде компьютер томографла орнатылгъандыла. Эсге сала айтсакъ, озгъан он жылны ичинде быллай къырал учреждениялагъа онеки КТ эмда юч МРТ аппаратла берилгендиле. Келир жыл да республикалы клиника больницаны тамырлагъа бакъгъан арасына – компьютер томограф, сагъынылгъан диспансерге уа магнит-резонанс томограф берилликди.

Транспортну юсюнден айтханда, терк медицина болушлукъ берген машинала кёп къалмай толусунлай жангыртылып бошалгъандыла. Алай дагъыда быйыл кюз артында багъыу учреждениялагъа энтта да быллай онжети жангы машина берилгенди.

Саулай айтханда, быйыл Къабарты-Малкъарда 41 регион проект бардырылгъанды, хайырланыугъа токъсаннга жууукъ объект берилгенди. Ол санда школла, сабий садикле, спорт комплекс эмда спорт залла да бардыла. Таза суу бла жалчытхан эмда жол инфраструктурада аслам иш этилгенди. Сёз ючюн, кёп болмай Герпегежде суу ыз жангыртылгъанды, андан алгъаракъда уа Кёнделенде, Кишпекде, Къарагъачда, Лашкутада, Пролетарское эм Красносельское элледе да ол жаны бла мадар этилгенди. Адамланы тозурагъан юйледен жангы фатарлагъа кёчюрюу программа да къыйматлы бардырылады. Жамауат тийреле, орамла, арбазла айбатланадыла.

Улбашланы Мурат.
Поделиться: