Илму

Къазан шахардагъы университетни (1805 жылда къуралгъанды) восток тиллени кафедрасында Френ деген алим ишлегенди. Ол арап, фарс, тюрк тилледен да анда дерсле бергенди. Дагъыда Френ татарчагъа Ибрагим Хальфинден юйреннгенди.

Илму жаны бла ышандыргъан жаш алимлерибизден бири Байкъазыланы Артур озуп бара тургъан жылда «Синтез простых ароматических полиэфиров с кетоксиматными фрагментами и композиты на их основе» деген темагъа химия илмуланы кандидаты даражагъа диссертациясын жетишимли къоруулагъанды. Андан сора да, ол 50-ге жууукъ илму ишни авторуду. Аладан беш статьясы ВАК-ны тизмесине кийирилген изданиялада басмаланнгандыла. Дагъыда тёртюсю «Скопус» эмда «Web ot Scince» Халкъла аралы журналлада чыкъгъандыла.

Амазонка дунияны эм уллу череклеринден бириди, суу хазнаны 18 проценти анга киреди. Алай аны бла байламлы кёп жашырын, ангылашынмагъан зат да барды. Сёз ючюн, аны узунлугъу 6400 километрди, юсю бла бир кёпюр а нек ишленмегенди.

Филология илмуланы кандидаты, Гуманитар тинтиуле бардыргъан институтну малкъар адабият секторуну тамата илму къуллукъчусу Атабийланы Асият, алимлик ишни алып айтханда, алыкъа анда жаш специалистге саналады.

Кёп болмай, Эски Черекде Къабарты-Малкъарны   агропромышленный колледжинде - «Эл мюлк машиналаны ишлетиу»,  «Сити-фермерство», «Промышленный терек бахчалыкъ», «Агрономия» компетенцияладан тёрт мастерской ачылгъанды. Анга  КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министри Анзор Езаов эм Урван муниципал районну администрациясыны башчысы Валерий Аджиев эм башхала къатышхандыла.

Кёпжыллыкъ сынамгъа кёре, Минги тауда курт юзюлюу кезиу октябрьден майгъа дери созулады.

Жашауубузда, турмушубузда тюбеген затланы эслей, аланы магъаналарына тюшюнюрге да излейсе. Бирде окъууу, жазмасы болмагъан халкъ кесини эсинде, ангында къаллай бир байлыкъны сакълагъанына тамашагъа къаласа. Ала харф танып, къолларында къалам тутмагъанлыкъгъа, билимлиле болгъанлары уа шартды. Нек дегенде халкъыбыз кесини акъыл къудуретине базына, аны тутхучлулугъун ангылай, тас этмезге итине, ол борчну сыйлылыгъын черте, ёмюрледен бери ата-бабаларыбыз къурагъан, бир жерде да жазылмгъан, алай а аууздан-ауузгъа айтылгъан байлыгъыбызны сакълаялгъанды.

Къачан да миллетибиз деп айтдыргъан, бирсилеге тенг болгъанлары бла чекленмей, ал сатырда таукел баралгъан жашларыбыз бла къызларыбыз ёхтемлигибиздиле. Ала илмуда, медицинада, билим бериуде, бирси бёлюмледе да жетишимли уруна, тамблагъы кюнюбюзге ышанмакълыкъны бютюн кючлейдиле.

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетде промышленностьну айнытыуну эм инженер кадрланы хазырлаугъа жоралап республикада Машинала ишлеучюлени союзуну кенгеши болгъанды.

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетни Элбрусда илму-излем арасында «Психология бла билим бериу: сынам, къыйматлылыкъ эм жангычылыкъла» деген ючюнчю бетеуроссей  форум ётгенди. Ол очно эм заочно халда баргъанды. Анга Россейден, Белоруссиядан, Молдавиядан, Германиядан, Испаниядан вузла бла колледжлени преподавательлери, школланы устазлары, алимле, аспирантла, магистрантла эм  студентле да къатышхандыла.