«Шёндюгюлю школ тамбланы сурамларына келиширик жаш тёлюню ёсдюрюрге эм юйретирге борчлуду»

Элбрус районну Быллым элини Ахматланы Ахмат атлы мектебинде Ахматланы Заурбек талай заманны директорну орунбасары болуп, коллегалары бла бирге школ республикада эм игилени санына къошулур ючюн билимин, ангылауун да аямагъанды. Ол мында устаз коллективге, озгъан окъуу жылны аллындан башлап, энди таматалыкъ этип тебиреген эсе да, хар неге уллу кёллю болмагъаны  кёзге туурады. Биз аны бла билим бериу, юйретиу ишни эм башха затланы юслеринден ушакъ этгенбиз.

-Заурбек Мажитович, алгъаракълада мектепни директоруну къуллугъуна тохташхансыз. Аны бла байламлы сизни къаллай сезим бийлейди?

-Жаланда ата-аналаны, сабийлени,  манга ышаннганланы барысыны да алларында жууаплылыкъ. Элим, бирсиле да сау болсунла, мени анга тийишли кёргенлери ючюн.

-Мектебигиз игилени санында болгъанлай келгенин билебиз. Жаш тёлюню окъутуу-юйретиу онгланы юслеринден айтсакъ, шёндю болумугъуз а  къалайды?

-Кесигиз билгенликден, школубуз юч къатлыды, 1970 жылда хайырланылыргъа берилгенди. Бюгюнлюкде мында эки жюзден аслам адам билим алады. Алай эсе да, мекямгъа беш жюзден артыкъ окъуучу сыйынырча ишленнген эди.

Спорт залыбыз, ашханабыз (68 сабийге жери бла),  медицина кабинетибиз (керекли затлары бла жалчытылыннганы да аман тюйюлдю), жашлагъа, къызлагъа да энчи-энчи труд эм башха кабинетлерибиз, библиотекабыз, эки актовый залыбыз да бардыла. Компьютерлерибиз, интерактив къангаларыбыз, устазларыбыз да жетишедиле.  Мектепни арбазында оборудованиясы бла спорт майданларыбыз да ол жанына тартылгъан жаш тёлюге себепликдиле. Энди уа футбол ойнаргъа деп жалгъан майдан да къурашдырыргъа деп турабыз.

Сабийлени аш-суу бла жалчытыуну юсюнден айтсагъ а, ол жумуш да мында тап къуралгъанды. Былайда ашханада ишлегенлеге,  ата-аналагъа да ала кеслерини кёгетлери, жемишлери башха затлары бла болушлукълары ючюн ыспас этгенибизни да айтыргъа сюеме.

-Жаланда мектепде угъай, къайда да жангы тамата ишни кесича къурай, бир зат  къошаргъа неда тюрлендирирге излеучюдю. Сизде уа ол неди?

-Бусагъатда биз окъуу жаны бла бир кесек тюрлениуле кийире турабыз. Школда дерсле ыйыкъны беш кюнюню ичинде бардырыладыла. ФГОС-лагъа  тийишлиликде берилирге керекли сагъатланы  уа шабат кюннге кёчюргенбиз. Андан сора да, аланы сынаулагъа хазырлайбыз. Аны алай этгенибизни магъанасы уа – 9-11 классланы сабийлерине дерследен сора къалып, проектлери бла ингирде арыгъанларындан сора  угъай, эрттенликден келип кюреширге онг береди.

Юйретиу ишибиз да тынгылы къуралгъанды дерчады. Тигерге юйретген, экология, шашка-шахмат кружокларыбыз, волонтёр отрядыбыз да бардыла. Жюзден аслам сабий а, клубха, эл библиотекагъа жюрюп, тепсерге, театр, вокал жаны бла да тюшюнедиле. Жетишимлерибиз да аман тюйюлдюле. Сёз ючюн, элни  тарыхы бла байламлы кружокга жюрюгенле «Моя малая Родина»  Битеуроссей конкурсну къырал даражалы кезиуюне юч жылдан да Москвагъа барып, анда  айырмалыланы санында белгиленнген да этгендиле.

-Айхай да, не заманда да школну айныуун ата-анала бла байламлыкъсыз кёз аллынга келтирген къыйынды.  Сиз аны уа къалай къураргъа дейсиз?

-Тюздю, къайсы окъуу учреждение  да кеси аллына къалса, ёсюуню жолун табаллыкъ тюйюлдю. Биз окъуу жылны кезиуюнде не иш этгенибизни жамауат кёрюрча, билирча, март айда ата-аналаны конференциясын къурап, жетишимлерибизни, кемчиликлерибизни да ачыкълайбыз. Ала, сау болсунла, кеслерини ыразылыкълары бла  школну ремонтуна да къатышадыла, хар небизге кёз-къулакъ боладыла.

-Бусагъатда окъутуу-юйретиу система  жаланда сынаулада бийик балла алып, вузлагъа киралырчаланы угъай, жашаугъа къабыргъаларын жарашдыра билгенлени юйретирге борч болгъанын чертеди. Бу жаны бла  уа къаллай иш бардырасыз?

-Жашауда бюгюнлюкде, кертиди, сагъыш эте, оюмлай билген инсанла кеслерини жерлерин тынч табадыла. Биз да жаш тёлюню буюкъмазгъа, кёллериндегин ачыкъ айтыргъа, дунияны шёндюгю тюрлениулерини толкъунларында чыдамлылыкъгъа юйретебиз.

Алимле бусагъатда беш-он жылдан бир-бир усталыкъла керек болмай къаллыкъдыла деген оюмну къатлайдыла. Ма быллай  болумлада бюгюннгю мектепле тамбла уллу жашауну сурамларына келиширик, ол затлагъа ёзлерини къабыргъаларын таяндыра биллик, аны бла бирге уа окъуулу жашланы бла къызланы ёсдюрюрге, юйретирге борчлуду. Аны ючюн а биз бу зат бла байламлы алгъадан келген эм шёндюгюлю къыйматлы амалланы хайырланыргъа  кюрешебиз. Сёз ючюн, талай жылдан бери школубузда сабийлени  къайсы жерлеге окъургъа киргенлерини мониторингин да  бардырабыз. Ол ала келир заманны, сайлагъан усталыкъларына кёре иш табарыкъларыны юсюнден да сагъыш эте билгенлерин толусунлай ачыкълайды.

-Кесибизни  тёлюню  окъуна эсибизге тюшюре айтсакъ, элде директорну анабыздан-атабыздан кем болмай кёргенбиз, анга кёре хурметлегенбиз. Бусагъатда устазны, мектепни таматасыны даражасыны юсюнден не дерге боллукъсуз?

-Кертиди, аланы элде танымагъан жокъду. Ишибизни ангылагъанлагъа, къолларындан келгенича болушханлагъа биз да ыспас этебиз. Тюзюн айтсакъ, жамауат да, биз да бир ишни бардырабыз-жаш тёлюню намыслы, билимли болургъа юйретебиз. Аланы жаланда айтханыбыз бла угъай, ёз къылыгъыбыз бла да юйретирге тийишлибиз. Бюгюннгю школну айныу жолу да андады-ата-анала бла байламлыкъда.

-Мектебигизни энчи тёреси уа бармыды?

-Болмай а! Бир къауум жылдан бери Прохладна районда Искусстволаны сабий школу, библиотека системасы эмда  Прохладный шахарны сегизинчи номерли мектеби бла маданият байламлыкъланы къурагъанбыз. Аланы килисаларына экскурсиягъа, школларына къонакъгъа баргъаныбыз сабийлеге сейир эди. Аллай затла, аланы эслеринде къалгъанларындан сора да, юйретиу магъананы тутадыла.

-Жашауда нени багъалайсыз?

-Юйюр къыйматланы, тутхан ишинге жууаплылыкъны. Айхай да, эм алгъа мамырлыкъны. Анабыз-атабыз бешибизни да кеси къыйыныгъыз бла жашагъыз, таматалагъа хурмет этигиз деп юйретгендиле. Окъууну-билимни жолуна да тюшюндюргендиле.

Кесим къурагъан юйюрде, айып этмегиз, юч къызчыкъ бардыла. Фатима бла Зайнаф фармацевтледиле. Мадина уа алыкъа тёртюнчю классдады. Къол усталыкъгъа бегирек талпынады. Аналары да мектепде ишлейди.

-Къадарыгъызны школ бла байлагъаныгъызгъа ыразымысыз?

-Педагог жолуму Тырныауузну ючюнчю номерли мектебинде гитче классланы устазы болуп башлагъан эдим. Андан сора Быллымгъа келгенме, бир кесекни Нальчикде  окъуу юйледен биринде завучлукъ этип тургъанма, артда уа элибизге къайтханма. Билемисиз, башха-башха мектепледе ишлегеним манга сынам жыйышдырыргъа  уллу себеплик этгенди. «Билим бериу» миллет проектни  чеклеринде эришиуге къатышып, 2006 жылда «Россейни эм ахшы устазы» деген даражалы атха тийишли болуп, жюзминглик грант да къытханма.

Айхай да, коллективибиз, элибиз бла бирге кёп затны игилендирир, жангы жетишимлеге жетер муратлыма. Аланы къалай болгъанларын а заман кёргюзтюр. Школубузну аты хар заманда да айырмалыланы санында айтылгъанлай турур деп ийнанама.

 

Ушакъны Мокъаланы Зухура бардыргъанды.
Поделиться: