Мени сёз усталыкъгъа юйретген шуёхум

Огъары Малкъардан Геляланы Лиза «Заман» газетни чынтты шуёху болгъанлай тургъанды. Фахмулу къызыбыз анга туугъан элини, аны адамларыны да юслеринден сейир статьяла да жазгъанды, аланы жыйышдырып, китап да чыгъаргъанды. Журналистикагъа салгъан къыйыны ючюн аны РФ-ни Журналистлерини биригиулерине да алгъандыла, республикада маданиятны айнытыугъа тийишли юлюш къошханы ючюн анга «КъМР-ни культурасыны сыйлы къуллукъчусу» деген даражалы ат да аталгъанды.

  Бюгюн биз аны «Заман» газет бла къалай байламлыкъ жюрютюп башлагъаныны, аны бла къалай шуёх болгъаныны юсюнден эсгериулеринден бирин басмалайбыз.

«Бюгюн кибик эсимдеди 1963 жылны август айы. «Коммунизмге жол» газетни ишчи-элли корреспондентлерини санына жангыдан къошула келген заманымда, бир ненча айтымдан къуралгъан «Къартла хорлатырыкъ тюйюлдюле» деген материалым газетде чыкъгъан эди. Не айтырса, мен анга, бир уллу роман жазгъанча, кёлюм кётюрюлюп, асыры къууаннгандан, элден иги да узакъ болгъанына да къарамай, «Жери кюнлюмю» деген жерде бичен чала тургъан къартлагъа барама. Мени атым бла чыкъгъан материалчыкъ басмаланнган газетни алагъа кёргюзтюрге асыры сюйгенден, къалай жетгеними окъуна билмеген эдим. Андан бери кёп заман озгъанды, алай ол жылланы ичинде ана тилибизде чыкъгъан газетибизни мени бла байламлыгъы, щуёхлугъу юзюлмей келеди.

Барыбызгъа да белгилиди бизни газетибиз басмаланып башлагъанлы аны аты бир ненча кере тюрленнгени. Болсада, газетни башы тюрленнгенликге, ол кесин халкъгъа, миллетибизге жылдан-жылгъа бекден- бек сюйдюре баргъаны артыгъыракъда бу арт кезиуде ачыкъ сезиледи.

Эллиле, ныгъышда жыйылып, ким не эшитгенин, кёргенин, элде, республикада, къыралда жюрюген жангы хапарланы бир бири аузуна чабып айта тургъанлай, орамны огъары жанындан газетледен бла журналладан толу сумкасын кётюрюп келген почтальонну кёрселе, шумсуз болуп, ашыгъып сакълайдыла. Сора «Заман» газетни кезиулю номеринде басмаланнган жангылыкъла бла шагъырей бола, аланы сюзе, уллу лахоргъа къалыучудула.

Къысхасын айтханда, «Заман» газетибиз заманнга кёре атлай, мени беш мингнге жууукъ адам жашагъан уллу, тау элими адамларына – огъары малкъарлылагъа угъай да, битеу миллетибизге да бир жууукъ адамыча болуп къалгъанды десем, киши даулашмаз. Ол зат бла байламлы жаланда бир юлгю: бизде ал жыллада газетге жюз, жюз бла жарым неда эки жюзге жууукъ номерге кючден-бутдан жазылыучу эдиле. Бусагъатда уа «Заман» газетни 400-сю келеди бизни элге. Ол зат а, сёзсюз, газетни хар жылдан да жаздырып, окъуп тургъанла анда иги жанына болгъан тюрлениулени сезгенлерин кёргюзтген шартды.

Газетибизни бетлеринде махтарча кёп тюрлю материалла басмаланнгандыла. Республиканы жамауатына, анда жашагъан миллетлени шуёхлукъларына бла къарындашлыкъларына себеп болгъан, жаш тёлюню ишге юйретиуге, экономикагъа, культурагъа, миллетни ахшы адетлерине, тёрелерине, къолдан усталарына аталгъан, ахшы адамланы юслеринден, эл мюлкден, къурулушдан, уруш, кёчгюнчюлюк, тарых дегенча эм кёп башха темаланы ачыкълагъан материалланы чыгъаргъан адамлагъа ыспас этерге, махтау салыргъа да тийишлиди.

Газетни окъуучуларыны кёбюсю тау элледе жашагъанлары себепли эл мюлкню айнытыу редакцияны коллективини ишинде баш жерни алгъаны сейир тюйюлдю. Алчы сынауну жайыу, сабанчыланы, малчыланы эл мюлк илмуда болгъан жангылыкъла бла шагъырейлендириу газетни дайым да баш къайгъырыуу болгъанын кёребиз. Аны бетлеринде иш сынаулары бла малчыла, къурулушчула, механизаторла, устазла, илму къуллукъчула, жазыучула, поэтле, къырал таматала да кеслерини оюмларын айта, окъуучула бла тюбешедиле.

Алай бла бизни «Заман» газетибиз, заман бла тенг атлай, кёп жылланы ичинде жашауда хар затны да аягъы юсюне салыуда кесини кёллендириучю эм къураучу борчун махтаугъа тийишли толтура келгени да ачыкъ кёрюнюп турады. Ол халкъны, миллетибизни ауазыды дерге боллукъду. Газет кадрланы ёсдюрюуню ахшы гюрбежиси, халкъны ишин, жашауун кёргюзтюп тургъан кюзгюбюз, хар адамны керти шуёху, нёгери, акъыл юйретген устазы болгъанына мени кеси къадарым окъуна ачыкъ юлгюдю. Мен журналистика бёлюмде окъуп билим алмагъанма, алай газет мени сёз усталыкъгъа юйретгенди. 1974 жылдан бери «РФ-ни Журналистлерини союзуну члени» деген атны жюрюте, кесим штатда ишлемегенликге, «Заман» газетни журналистлери Къулбайланы Алийни, Шауаланы Хасанны эм редакцияны кёп башха ишчилерине мени журналистикада ишиме уллу болушлукъ бере, юйрете, юлгю болуп келгенлерин чертип айта, сау болсунла дейме.

Сёз газетибизни юсюнден баргъанда, дагъыда бир затны айтыргъа сюеме. Бир отуз жыл мындан алгъа, 1969-1970 жыллада, алыкъа сюргюнден къайтмай, анда жашагъан ахлуларыма Джамбул областьда Головачевка элге тойгъа барама. Кавказдан тойгъа элтген чемоданда саугъаларымы башына «Коммунизмге жол» газетибиз салынып эди. Аны кёргенлей, Фрунзе жанындан келген ахлуларыбыз, битеу жыйылгъан таулу жерлешлерибиз бары да бирден алып, газетни тансыкълап окъугъанларында, артыкъда бек сезген эди жюрегим ана тилибизде чыкъгъан газетибиз миллетибизни керти да уллу ниет байлыгъы болгъанын. Андан бери мен Къыргъызда, Фрунзе тийресинде жашагъан Аккайлагъа, Мечукалагъа, Мисирлагъа, Къайталагъа, Джамбулда уа Мисирлагъа, Будайлагъа, Глашлагъа эки-юч айдан «Заман» газетибизни бир ненча номерин жиберип турама».

Юсюпланы Галина хазырлагъанды.
Поделиться: