Жангы школланы асламы элледе орналыпдыла

Регионланы асламында школланы тынгылы жангыртыу эм ишлетиу жаны бла жумушла игиленнгендиле. Ала заманында бошалмазлыкъларына къоркъуу жаланда бешисинде барды.

«Единая Россияны» генсоветини башчысы Андрей Турчак айтханыча, быйыл  къыралда   1530 школну тынгылы жангыртыргъа белгиленеди, аладан 1525 бла байламлы келишимле этилгендиле. Къалгъан беш школдан экиси Къабарты-Малкъарда орналыпдыла.  Монополиялагъа къажау  службаны эсгертиулерине тийишлиликде, ала бла байламлы конкурсну эсеплери тохтатылгъандыла.

  Тынгылы жангыртыу жумушла 1311 школда бошалгъандыла. 461 мекям а регионланы бюджетлеринден бёлюннген ахчагъа тапландырылгъандыла.   Былтырдан бери  бир объект битдирилмей турады – Свердлов областьда школ-интернат. Ол 90 процентге хазырды.

 - Энтта Кемерово областьда   Ленинск-Кузнецк шахарла школ да битмегенди, къурулуш жумушла быйылгъа кёчюрюлгендиле. Алай регион анга ахча бёлмегенди. Алай бла субъект федерал бюджетден берилген ахчаны къайтарыргъа тюшерикди. Регионну губернатору бу ишге эс бурур деп ийнанама,-дегенди Турчак.

 Быйыл къыралда 415 жангы билим бериу учреждение ишлетилликди. Алада 280 минг окъуучугъа жер боллукъду. «Жангы школланы ишлетиу жаны бла программа Президентни башламчылыгъыды эмда партияны халкъ программасына киреди.  Аны чеклеринде 1300 жангы мекям  ишлетилирге керекди. Къурулушну планнга кёре  бардырыргъа эм заманында бошаргъа тийишлиди. Школланы адамла сакълап турадыла. Ала 1 сентябрьде окъуучулагъа эшиклерин ачаргъа керекдиле,-дегенди партияны оноучусу.

РФ-ни Жарыкъландырыу министри   Сергей Кравцов  аллындагъы кенгешде артха къалгъанлары ачыкъ этилген регионла болумну тапландыргъанларын билдиргенди:    Дагъыстан, Хабаровск край, Омск, Новосибирск, Курган, Киров областьла  эм Къабарты-Малкъар. Алай бир-бир субъектледе къурулуш ишле болжалдан артха къаладыла.

-  Иркутскда   школ бек жарсыулу болумдады.  Марково элде  1550 окъуучугъа школну мекямы уа башланнган окъуна этмегенди. Регионда беш сабий сад ишлетирге мурат барды, алай ала барысы да белгиленнген замандан артха къаладыла. Быллай къоркъуула   Калининград,    Оренбург  областьлада бла Коми республикада бардыла,-дегенди министр.

Андрей Турчак   Коми республикада болумну  оноусузлукъгъа санагъанды.   «Хау, ахчаны къайтартыргъа, объектни кетерирге жарайды. Алай сабийле уа къайда окъурукъдула? Программа ариу отчётла этер ючюн жарашдырылмагъанды»,-дегенди ол эмда жарыкъландырыу министрге федерал штабны жыяргъа, анга регионну башчысын чакъырыргъа буйрукъ бергенди. 

 Жууукъ кезиуде уа Андрей Турчак Калининград областьда билим бериу учрежденияланы ишлетиу эм жангыртыу жаны бла кенгеш бардырлыкъды. Бу регионда да беш объект битдирилмей къаллыгъына къоркъуу барды. Аладан ючюсю быйыл   хайырланыргъа берилирге керекдиле. Алай болжалла бузулупдула. Жарыкъландырыу министерство бу жумушлагъа бёлюннген ахчаны регион федерал бюджетге къайтарыргъа кереклисин эсгертгенди.

 - Бизге ахча угъай, сабийлеге школла керекдиле. Программаны чеклеринде ишлегенлени барысын да жыйып, Дагъыстандача, аланы Калининград областьха чакъырыргъа керекди. Анда уа хар объектге энчи барлыкъбыз,-деп къошханды Андрей Турчак.

 Школланы тынгылы жангыртыу программаны «Единая Россия» РФ-ни Жарыкъландырыу министерствосу бла бирге толтурады. Ол партияны халкъ программасына киреди эмда РФ-ни Президентини башламчылыгъы бла къуралгъанды. Анга 7,3 минг билим бериу учреждение киргендиле. Алада жангыртыу ишле къалай баргъанларын ата-аналаны штабы контрольда тутады. Быйылдан а анга жангы регионла да къошулгъандыла.

РФ-ни Президенти Владимир Путин Федерал Жыйылыугъа Посланиясында быйылны ахырына дери 3,5  минг школ тынгылы жангыртылыргъа кереклисин айтханды. 2019-2024 жыллада уа къыралда 1,3 минг школ ишлетилирге керекди. Мекямланы асламы элледе орналыпдыла.

 КъМР-ни Жарыкъландырыу эм илму министерствосундан KABARDIN-BALKAR.ER.RU сайтха билдиргенлерине кёре, «Билим бериуню школ системасын тынгылы жангыртыу» федерал программаны чеклеринде былтыр белгиленнген жумушла барысы да толтурулгъандыла. РФ-ни Жарыкъландырыу министерствосуну бла  КъМР-ни Правительствосуну араларында федерал бюджетден регионда школланы тынгылы жангыртыу программагъа   субсидияла бёлюуню юсюнден келишим этилгенди. Анга тийишлиликде, РФ-ни «Билим бериуню айнытыу» къырал программасыны чеклеринде 2022 жылда   1 352 843,41319 минг сом бёлюннгенди.

 2023 жылда уа  федерал бюджетден  1 587 334,0 минг сом берилгенди. Бу кезиуде 40 мекямда тынгылы жангыртыу жумушланы ахырына жетдирирге белгиленеди. Аладан онусунда тапландырыу ишле эки жылны бардырылгъандыла.