«Жетишимибизни мурдору ата-анала бла байламлыкъны къурауду»

Бизни жашларыбыз бла къызларыбыз  бирсиледен артха къалмай, тутхан ишлеринде бет жарыкълы, хурметли да болсала - ол шартха барыбыз да кёлленебиз. Нальчикни сабий садларында, мектеплеринде таматалыкъ этгенлерибиз да бардыла аланы арасында. Аладан бири уа Къадырланы Аминады.

Ол шахарны къыркъ тогъузунчу номерли садигине алыкъа беш жылны ичинде башчылыкъ эте эсе да, аны билим бериуню бу бёлюмюнде ишлегенле усталыкъ хазырлыгъы, ишни къурай, коллектив бла жарашыулу бола билгени ючюн хурметлейдиле. Аллай ышанлары ючюн а ол РФ-ни «Кюн жарыкъ» деген билим бериу порталыны, Нальчик шахар округну Сыйлы грамоталары бла саугъаланнганды. Ол бюгюн мени ушакъ нёгеримди.

- Амина Адрахмановна, адамны къадарында иш усталыкъ сайларгъа себеплик этгенле, аны сюйдюргенле тюбегени да болуучуду. Сени кёллендиргенле уа кимледиле?

- Сабийле бла ишлеген – ол уллу жууаплылыкъны излейди. Аланы сюймеген а быллай ишде болаллыкъ тюйюлдю, деп сунама. Аны алайлыгъын а мен эм алгъа кесими анамдан – Римма Ахматовнадан ангылагъанма.

Ол Бабугентде «Чынарчыкъ» садикге отуз жылдан аслам заманны башчылыкъ этгенди.  Элни жамауатындан ыразылыкъ, хурмет да тапханды. Бюгюнлюкде аны сынамы манга ишимде жарагъанлай, болушлукъ этгенлей турады, бусагъатда билим бериуде кёп зат тюрлене бара эсе да.

Эм алгъа университетни филология факультетини немис тилге юйретген бёлюмюнде окъугъанма, ызы бла туугъан элимде онунчу номерли интернатда, КъМКъУ-да да устаз болуп тургъанма. Вузда ишлей, билим бериу департаментни энчи сайтында садикге таматалыкъ этерге конкурс барлыгъын кёреме. Аны юсюнден айтханымда, анам кёллендиреди. Алай бла ол эришиуде биринчи жер алама да, бери ишге тохташама.

Ол кезиуде сабий сад жыйырма ючюнчю школну бойсунууунда эди. Аны директору Макытланы Асият Борисовна да манга бу ишни эбине тюшюнюрге болушлукъ этгенди, сау болсун. Ол иги кесек заманны алтмыш ючюнчю садикге башчылыкъ этип тургъан эди да, ахшы сынамы да бар эди.

- Бюгюннгю садлада иш ёсюп келгенлени сабийликлери зауукълу ётерча къуралыпмыды? Ол затха кёз къарамынг къалайды?

- Бизни садикде бусагъатда онбеш къауум барды. Аладан ючюсю ясли бёлюмюбюздюле. Саулай алып айтханда уа, шёндю бери юч жюз жашчыкъ бла къызчыкъ жюрюйдю.

Жангы стандартланы излемлерине тийишлиликде садикге саулукълары бла байламлы энчиликлери болгъанчыкъланы да алыргъа борчлубуз. Бюгюнлюкде мында аллай юч сабий барды.

Быйыл кийирилген ФГОС-лагъа кёре «Сабийлик» программа бла ишлейбиз. Алагъа тийишлиликде ёсюп келгенлени сёлешиу тиллери, санларыны кючю да айнырына эс бурулады. Эки логопедибиз, психологубуз, физкультурагъа бла музыкагъа тюшюндюрген устазларыбыз да бардыла.

Малкъар, къабарты тилледен да бир ыйыкъны ичинде экишер дерс бериледи хар къауумда да. Тауча окъутхан устазыбыз а Геграланы Азинат Зейтуновнады. Миллет ышанлагъа тюшюндюрген кабинетибиз, музейибиз да бардыла

Айтханымча, сабийле не жаны бла да иги айнырына къайгъырабыз. Къауумла кеслерини араларында жылны кезиулерине, тюрлю-тюрлю байрамлагъа жораланнган ингирле, эришиуле да къурайдыла. Жангы жылгъа хар бири кеслерини бёлюмлеринде отоуланы омакъ жасап да эришедиле.

Жашчыкъланы бла къызчыкъланы жыл санларына кёре айныуларына не керек эсе да, сёз ючюн, маданият, саулукъ сакълау, табийгъат жаны бла дегенча - ала бизде барысы да бардыла. Тюрлю-тюрлю кружокла да ишлейдиле, тепсерге, жырларгъа да юйренедиле.

Бизге театрладан да келедиле къонакъгъа, алай эсе да, юйретиучюле кеслери да сахна оюнчукъла салып, аланы сабийлеге кёргюзтедиле. Алай бла уа, аланы жаланда булжутуп къоймай, айныуларына, заманлары зауукълу озарларына да себеплик этедиле.

Андан сора да, гитчелени музейлеге элтебиз. Бу кезиулени барысында да аланы саулукъларына къоркъуусузлукъ жаны бла байламлы амалла барысы да сакъланадыла. Аш-сууубузну юсюнден айтсакъ да, кюн узуну сабийлени тёрт кере ауузландырыр онгубуз барды.

- Бюгюнлюкде ата-аналаны сурамлары да ёзгергенчады. Аланы ыразы этген да тынч болмаз?

- Биз кесибизни ишибизни ата-анала ышанырча къураргъа тийишлибиз. Ала кеслери да сабий нени жаратханын, неге эс бургъанын билирге керекдиле. Ол затланы юйретиучюлеге билдирирге да.

Бизге жашларын-къызларын элледен окъуна энчи ол неда бу юйретиучюню къауумуна жюрютюрге сюйюп келтиргенле окъуна бардыла. Аллай шарт а, айхайда, къууандырады. Нек дегенде ол ишибизни даражасын ачыкълайды. Бек башы уа, айтханымча, ата-анала сабийлерине аслам заманны бёлюрге тийишлидиле. Биз да алагъа болушлукъ болургъа, гитчелени не жаны бла да айныуларына къайгъырыргъа, себеплик этерге да къолубуздан келгенича ишлерикбиз.

- Бюгюннгю садны айныуун неде кёресе?

- Эм алгъа ата-анала бла байламлыкъда. Ала бизни, биз да аланы ангылап ишлесек, ол заманда юйюрде, мында да сабийни ёсдюрюрге, юйретирге салыннган къыйын зыраф боллукъ тюйюлдю.

Шёндю билим бериу да алгъынча болмагъанын билебиз. Кёп зат алгъа атлай барады. Аны ючюн а, заман озду эсе, болду деп къоймай, гитчелеге кюн узуну не ишлегенлерин сорургъа, юйреннген затларын къайтарыргъа тийишлиди. Нек дегенде садик – ол жетишимлеге, жашаугъа да тюшюнюуню биринчи атлауучуду, башхача айтсагъ а, мурдору окъунады.

Билемисиз, сабий садда ишлеп келгенимли эслегенме - яслиге жюрюгенчикле жамауатха, кеслерини тенгчиклери бла илеширге бютюн теркирек юйренедиле. Айхайда, бу жумушда юйретиучюлени юлюшлери аз тюйюлдю.

- Ишинг бла байламлы кесинги жетишимлиге огъесе насыплыгъамы санайса?

- Усталыгъымы жаратама, сюйюп да ишлейме. Аны себепли уа эм алгъа кесими насыплыгъа санайма. Ол сезим а бютюн кёлленирге, илхамланыргъа онг береди, алай бла уа жетишимлеге да келебиз.

Коллективде барыбыз да тиширыулабыз. Аллай жерде ишлеген а тынч болмайды. Алай эсе да, эрттенден ингирге дери мында бирге туруп, энди бир юйюр кибик болуп къалгъанбыз. Бир бирге билгенибизни, сынамыбызны да къызгъанмай, амаллагъа тюшюне, жангыча ишлейбиз.

- Биз билгенликден, кесинг да насыплы анаса.

- Юйде эки сабий ёседиле, ала да бу садикге сюйюп жюрюгендиле. Бюгюнлюкде Элина - ючюнчю, Аслан а экинчи классдадыла. Жашчыкъ футболну жаратады. Къызчыгъ а чыгъармачылыкъ бла кюреширге сюеди, суратланы ариу ишлейди, тепсеген да этеди.

Сабийни жюреги жаратхан хунерден тыймай, аны бютюнда айнытыр жанына себеплик этерге керек сунама. Ала хар бири да артда уллу художникле, жырчыла дегенча болуп къалмасала да, не жаны бла да ангылаулары кенгереди эмда окъугъан, ишлеген жерлеринде жамауат арасында билимли, окъуулу, жетишимли да боладыла.

Ушакъны Мокъаланы Зухура бардыргъанды.
Поделиться: