Кёкюреги орденледен бла майдалладан толу эди

 Солтанланы Хажи-Османны жашы Назир 1902 жылда Шыкъыда туугъанды. Элде школда окъугъанды, Къураннга да юйреннгенди. Совет власть тохташханда, гитче тюкени болгъанды. Ара мюлк къуралгъанда уа, анда эсепчи эди. Бир ауукъ заманны бригадир болуп да тургъанды. Урушну аллында жыллада уа ол Шыкъыда Чкалов атлы колхозну председатели эди.

Ол заманда элде 150-155 юй болгъанды.  Ол гитчеге саналгъанды, алай анда 24 минг къой, 10 минг тууар, жау-бишлакъ завод да бар эдиле.

Уруш башланнган жыл кюз артында Назирни аскерге чакъырадыла. Повестканы район ара Къашхатауда берген эдиле. Олсагъатлай, аскер кийимле кийдирип, Прохладнагъа ашырадыла. Аны эшитип, юй бийчеси Эзам, эгечи Маруша бла андан жаяулай Хасаниягъа келедиле. Алайдан Прохладнагъа барырдан алгъа, билгич тиширыугъа тюбеп, дууа жаздырыр акъыл этедиле. Ол а Назирни кийиминден бир журун келтиригиз, дейди.

Была экиси да Къашхатаугъа жаяу келедиле. Назир анда Кязим хажини эгечини юйюнде кийимлерин къоюп кетген эди. Барып, кёлегинден бир журун алып, Герпегеж бла Хасаниягъа къайтадыла. Билгич да дууа жазып береди.

Экинчи кюн, аш-азыкъ да хазырлап, Прохладнагъа тебирейдиле. Эзам, Маруша да орус тилни билмей эдиле. Биргелерине сегизжыллыкъ Ботталаны Батталны аладыла.  Была Прохладнада Назирни излейдиле. Эки кюн энишге-ёрге баргъан аскерчилеге къарап турадыла.

Колонна бла кетип бара тургъанлай, Кязим хажини жашы Ахматны кёрюп къоядыла. Ол да, быланы эслеп, къатларына келеди. Хапарларын биледи. Сора Назирни къалай табаргъа боллугъун ол юйретеди.

Ахматны хайырындан анга да тюбейдиле. Эки кюн туруп, ызларына къайтадыла. Бираздан а алайда къуралгъан аскерчиле фронтха кетедиле. Солтан улу артда хапар айтыучу эди Новороссийскийден Таганрогга кемеле бла элтген эдиле деп. Алайда биринчи сермешге да къатышхандыла.

Назирни аскер китапчыгъында таулу жаш топчу болгъаныны юсюнден жазылыпды. Ол 76 мм топну жерлеучюсю эди. Нёгерлери атдырадыла. Ол а арлакъда букъдурулуп тургъан жерден  топну окъларын келтирип, сауутну жерлейди. Ким биледи, урушну ахырына дери анга ненча топ окъ кётюрюрге тюшген болур?!

Атышыуну кезиуюнде немисли танкла бла самолётла бек алгъа кючлерин алагъа бургъандыла. Бизникиле да  бугъуп туруп, жууукъ келген къурч машинаны атып, уруп, терк окъуна топларын башха жерге кёчюргендиле эм алайдан атдыргъандыла.

Назир эки кере жаралы болгъанды. Бир кере кёкюрегине окъ тийгенди. Экинчи кере темир сыныкъла бутуна киргендиле. Бир къауумларын госпитальда чыгъаргъандыла.

Солтан улу урушдан къайтханда, аны кёрюреги орденледен бла майдалладан толуп эди. Кенигсберг шахар тийресинде сермешледе жигитлиги ючюн анга Махтаулукъну орденини III даражасы берилгенди. Ары дери уа аны «Сталинградны къоруулагъаны ючюн», «За отвагу», «За боевые заслуги», «За взятие Кенигсберга» майдаллары эм Сталинни аты бла берилген махтау къагъытлары бар эдиле.

Уушну, урунууну ветераны Солтанланы Назир 1987 жылда дуниядан кетгенди.