Сёзю бла кесин танытхан

«Энди акъылым болса бир башха усталыкъ  сайларыкъ эдим», - деучюдюле кёпле. Республикалы радиону жангылыкъла белюмюню редактору Наршауланы  Мадина уа кесин башха  иш бла байламлыгъын  эсине да алалмайды. Отуз жылдан аслам заманны профессионал  журналистикада  жетишимли болуп келген фахмулу къыз къайсы бир усталыкъны сайласа да, аны жигине жетдирмей къоярыкъ  тюйюлдю. Алай аны  алгъын акъылы, эндиги да бир иш бла байланыпды, ол да журналистикады. Башха жол бла барама десе уа, аны малкъар тилден бла литературадан  мектепде устаз, филология тинтиу илму жаны бла да  ишлерча диплому барды. Къалам тутаргъа уа ол бек эртте, мектепде окъугъан заманындан окъуна башлагъан эди.

- Бийик окъуу юйде журналистикадан «кенгде болгъан» дерсле бла кюреше тургъанымда да жазгъанымы къоймай эдим, - деп эсгереди Мадина. - Къайсы бир дерсде да «бешден» энишге тюшерге унамагъан студентге жазаргъа,  гуманитар предметледен лирикагъа кёчерге къарыу-кюч, заман да тапхан  алай тынч тюйюл эди. Жашагъан дуниямда кесими аллыма бек бийик  сурамла салгъанма, бюгюн да салама. Не этгин, халинг алай болса!

Къабарты-Малкъар ГТРК-гъа  ишлерге Мадина электрон амалла болмагъанда, бир гитче информацияны алыр ючюн  узакъ тау элге  «УАЗ» машина бла барыргъа керек болгъан заманда келген эди. Ол алай бла республиканы кёп эллеринде, жайлыкъларында, концерт залларында, мектеплеринде, дагъыда кёп башха жерлеринде болуп, жангылыкъланы жыйышдырып, "сууутмай" эфирге, радиогъа тынгылаучулагъа жетдирип тургъанды. Къысха заманны ичинде къыз радиода кёп тюрлю ишлени жашырынлыкъларына юйреннгенди. Бусагъатда ол кеси келтирген жангылыкъны монтажын да, жазыуун да этип, эфирге береди.

Мадинаны ариу ауазын, малкъар тилде шатык сёлешгенин радиокомитетни   оноучулары бир кере тынгылагъанлай жаратхан эдиле.

ГТРК-гъа документлерин бере, къаллай сынауладан ётерге керек болгъаны уа къызны эсинде да жокъ эди. Болсада насыбы тутханды: жаш кадрланы келирлерин, ол сагъатда ишни жангырырын излеген ахшы адамлагъа тюбегенди. Биринчи кере эшитгенлей окъуна, атлары айтылгъан, сынаулу радиожурналистле къызны Аллах берген фахмусун жумушакъ ауазын, сёз байлыгъын ангылап, уллу багъа бергендиле. Республикалы радиону малкъар редакциясында ишлерге сюйген къызны журналистика жаны бла не аз да сынауу болмагъанына ийнанырыкълары окъуна келмегенди.

Алай бла телерадиокомитетде ишлеп башлайды. Ишни эбине да терк  тюшюнюп, тутхан ишин жунчумай бардырады. Насыпха, анда жаш къауумгъа бай сынауларын къызгъанмай берген  устала ишлей эдиле: белгили журналистле Акъайланы Тахир, Зезаланы Алим, аламат диктор Отарланы Мажит, дагъыда кёп башхала эдиле. Радиокомитетни  босагъасындан атлагъанлы кёп да ётмегенлей, жунчуй, буюгъа да тургъанлай  кесин къолгъа алып, Мадина жашауунда биринчи кере ачыкъ (прямой) эфирге чыкъгъан эди. Радиону хазна къалмай битеу редакцияларыны журналистлери, звукооператорлары, техниклери Мадинаны жангылыкъладан къуралгъан биринчи бериуюне «шум» болуп тынгылагъанлары, эфир бошалгъанлай студиядан бети къызарып чыкъгъаны бюгюн кибик эсиндеди. 

Кёп да бармай Мадинаны радиобериулерине тынгылаучула жумушакъ ауазындан, энчи хатындан танып башлагъан эдиле. Аны зарисовкаларында, корреспонденцияларында, очерклеринде  бир жылыу болгъанын белгилегендиле. Адамла кесине телефон бла сёлешип, редакциягъа салып келип да оюмларын, къууанчларын, тарыгъыуларын, ол угъай да, ич сёзлерин да айта, ышаннганларын билдире эдиле. Аллына келген адамгъа жарыкъ тюбеген, эс берип тынгылагъан, адамны жарсыуун ангылагъан керекли шартды. Кеси  айтханлай, ол ата-ана сырды ансы, мектепде, университетде алыннган зат тюйюлдю. Эштада, бюгюннгю Мадинаны  чыгъармачылыкъ хатын «сюрмелерге» ол ушакъла да жарагъан болурла.

Сёзсюз, Мадинаны бизде  асламлы информация органланы тарихине аты  киргенди. Республикада  миллет  радиобериулени айныгъанында да аны уллу юлюшю барды. Билимини, оюмуну теренлиги бла, ич дуниясыны байлыгъы бла  радиогъа тынгылаучуланы сейирсиндире ол  иги кесек жылны ишлеп келеди. Аланы араларында  информация бериуле эмда кеси  жарашдыргъан программала бардыла.  Аны жигитлери автор бла биргелей жамауат оюмну къурайдыла. Аланы араларында уа кёп миллетлени, динлени келечилери да бардыла.

Аны ишчи кабинети адамладан къуру болмаучуду.  Жазыучула, алимле, уруннган адамла, устазла, жашаулары келгенле, жаш адамла да анга келгенлей, тюбегенлей, аны бла оюмлашханлай, ол да аланы оюмларын радиоэфир бла халкъгъа  жетдиргенлей турады. Таныгъанла аны ушакъларыны риторика халын, дипломатия жаны бла хунерлигин чертедиле.

Бусагъатда да Мадинаны тематика диапозону кенгди, кёп тюрлюдю. Эл мюлк эмда  промышленность, социал, окъуу, саулукъ темалагъа тынч жазыучуду. Болса да маданиятха, адабиятха, тарихге айырып аслам эс бёледи. Ол  темала бусагъатда къаллай бир магъаналы болгъанларын, ала бла кюрешген журналистден да не изленнгенин дурус  биледи. Заманны, ёмюрню, адамны сыфатын сёз бла къурар ючюн, Мадина, пафосха да кетмегенлей, тынгылаучуну ийнандырыр ючюн, тюшюндюрюр ючюн, керти сёзле излейди. Алайсыз – къаламны къолгъа алыргъа да керек тюйюлдю. Ма бу затны юсюнде да биз, коллегалары, Мадинаны, бизни Мадинаны, къол ызын  сормагъанлай таныйбыз.

Тамблагъы эфирге хазырларыкъ радиобериулерине, газетде, китапда басмаланырыкъ статьяларына, очерклерине, зарисовкаларына жашау кюч  юфкюрген, чыгъармачылыкъны отуна тамызыкъ болуп тургъан оюмла аны жюрегинде къачан, къалай тууарыкъларын ол кеси да билип къоялмайды. Ол себепден анга  не заманда да хазыр болуп турургъа кюрешеди. Ол оюмладан сёз бла сыфат  къурар ючюн, жюрек жылыуну къызгъаныргъа, аяргъа жарамайды. Алайсыз тынгылаучуну, окъуучуну ахшылыкъгъа  учундураллыкъ, иги аманны хорларына ийнандыраллыкъ тюйюлсе.