Тахта кёгетлени хайырлылыкъларын къалай сакъларгъа боллукъду

Къайсы байды

 Адамны чархында С витамин азлыкъ этсе, ол къыйын аурууну сылтауу болуп къалыргъа да къоркъуу барды. С витамин адамны нерваларыны, баууруну, богъурдакъ безини тийишлисича ишлерлерине керекди. Аны бек кёбю лёкъуда, болгар чибижиде, петрушкада, гедигинде, къара дугъумда бардыла.

Дагъыда  хобустаны къайсы тюрлюсю да, апельсинле, марокола, лимонла,мыстыкъулакъ, тукъузгю, сарымсах ол витаминден байдыла. Аны жашил соханда, жашил къудоруда, бауурда, чумда, наныкъда, жюзюмде, баллиде, ишхилдиде, хууанда, бананлада, кертмеледе эм кёп башха кёгетледе табаргъа боллукъду.

      Картоф

Аш-азыкъ бла байламлы тинтиуле бардыргъан алимле тахта кёгетлени къууургъандан эсе, биширген иги болгъанын тохташдыргъандыла. Аладан бир-бирлерин, сёз ючюн, картофну, быхыны, чюгюндюрню да къабукъларын артмай, кеслерин да сууукъ суугъа угъай, къайнай тургъаннга салып биширсенг, адамгъа жараулу С витамин  сакъланады.

Картофну артып, бир аууукъ заманны сууукъ сууда тутуп, алай биширирге сюйгенле да бардыла. Ол халда бишген картофну татыуу, хайыры да къалмайды.

Хобуста

Хобуста бла шорпа этгенде, аны отдан алгъандан сора ашап тауусургъа керекди. Нек дегенде, ол бишгенден сора бир юч сагъатны турса, С витамини 30 процентге азаяды, алты сагъатдан а жаланда 10 проценти къалады. Хобуста шорпаны экинчи кере жылытып ашагъанны арталлы да хайыры болмайды. Къууурулгъандан сора да,  саулукъгъа жараулу затлары тас боладыла.

   Тузлагъан заманда да, хобустаны иги ууаргъа, башын тузлу суу бла жабаргъа керекди. Тузланнган хобустаны тюз да ашарны аллында чыгъарып ашаргъа тийишлиди. Ол столда бир-эки сагъат турса, С витамини тас болады.

Тузланнган хобустаны жылы жердеча, сууукъда да тутаргъа жарамайды. Ачыкъ балконда тутхан да  аны жараусуз этип къояды.

Лёкъу

 Адамгъа бек керекли С витаминни юсюнден айтханда, лёкъуну да  унутмазгъа керекди. Къатхан (къурутулгъан) лёкъудан жарашдырылгъан чайда витаминле бек кёпдюле. Чайны былай хазырларгъа керекди: битимни  уллу къашыкъ бла бирин бир стакан къайнар суугъа атасыз. Ол марда бла термосну толтуруп, башын жабаргъа эмда алай бла 10-12 сагъатны тутаргъа керекди. Аллай чайны стакан бла бир ичсегиз, С витаминни биркюнлюк мардасын толтурлукъсуз.

Эсгертиу: Адамда анга керекли витаминле азлыкъ эте эселе, ол къарыусуз, мыккыл болады, кёзю-башы тёгерек айланады, саусузгъа айланады. Бютюнда С витамин жетмегенлени уа тишлери къымылдап, тюшюп башлайдыла. Аны себепли башында айтылгъан кёгетлени не къадар кёп ашаргъа керекди.