Ол шине алай сакъ эди

Миллет газетибизни тарыхын алып къарасакъ, ол жашауубузну кюзгюсю  болгъанлай, республикада экономиканы, культураны  айнытыугъа юлюшюн къошханлай келеди. Анда ишлегенле, къолларына къалам тутханла тёлюлени араларында  кёпюр болгъанлай, журналистлени иги тёрелерин,  сынауларын бир бирине ётдюре, анча заманны жигер урунуп келедиле. КъМР-ни сыйлы журналисти Теммоланы Мухадин да бир ненча жыл мындан алда аланы бири –  Маммеланы Къанаматны жашы Магометни  урунуу жолуну юсюнден жазгъанды.

1965 жылда газетге келгенимде («Коммунизмге жол»), ол редакцияны жууаплы секретары эди. Ары дери уа  алгъа облисполкомда инструктор, ызы бла уа Элбрус райисполкомда жууаплы секретарь болуп ишлегенди. Къайда къуллукъ этсе да, малкъар халкъны басмасы бла байламлыгъын юзмегенди.

1938 жылдан башлаб а «Социалист Къабарты-Малкъар» газетде къуллукъ этгенди, тюрлю-тюрлю жумушлада атын иги бла айтдыргъанды. 1939-1942 жыллада уа газетни жууаплы  секретары эди. Аны газетде иши малкъар халкъ туугъан жеринден зор бла кёчюрюлген 13 жылны ичинде  юзюлгенди. Ол аны жашаууну бек уллу къара тамгъасы эди.

Болсада, насып болуп, тюзлюк хорлап, 1957 жылда  къыраллыгъыбыз къайтарылгъанды. Аны бла бирге уа ана тилибизде  газетибиз чыгъып башлагъанды. Жангыдан  къуралгъан газетде жууаплы секретарьны къуллугъуна уа Магометни салгъандыла.

Ол сау заманында газетни тарыхыны юсюнден былай айтхан эди: «1943 жылда февральда, Нальчик фашистледен  азатланнганлай, биз  Кациланы Хабуну  башчылыгъында газетибизни чыгъарып башлайбыз. Душман ууучлагъан шахарда хар зат да  оюлуп, бузулуп, тууарылып эди. Биз, газетде ишлегенле, битеу да 7 адам бола эдик. Барыбыз да бир гитче отоучукъда олтургъанбыз. Стол, шинтик угъай, къалам окъуна жетишмегенди. Болсада  ишге асыры кёл салгъандан, ол тюрлю къыйын болумну эсибизге окъуна алмагъанбыз».

Хау, ол заманда жангыдан чыкъгъан газетибиз ёлюп жокъ болуп  кетмегенибизни белгиси эди. Биз да башха миллетлени  адамларына тенг болгъаныбызны  шарты эди. Ма алай  жаратылгъан эди «Коммунизмге жол»  1957 жылда.

Халкъыбызны кюйсюз заман салгъан бугъоулары ууатылгъан жыл  аны газетин жарашдырып,  зарфха урургъа хазырлагъанладан бирлери Мамме улу болгъанды.  Коллективни быллай къыйын кезиуюнде ишлерге жангыдан келгенлеге насийхатлыкъ этгенди, жаш журналистлеге болушханды, аланы  газетни ариу, халатсыз чыгъарыргъа кёл салып юйретгенди.

Газетде  ишлеген аллай кёп заманны ичинде  Магометге кёп адамгъа жалгъашыргъа, жол нёгер болургъа  тюшгенди. Хар заманда да  ол, аланы иш кёллюлюклерини, халал жюреклиликлерини юсюнден айта, ала бла сюйюп ишлеучюсюн тансыкълап хапар айтыучу эди.

Аны алайлыгъын биз кесибиз да кёргенбиз. Ол ишге алай сакъ эди,  эрттенликде заманындан алгъа келгенди, ингирде уа бек  артда кетгенди. Юйге баргъандан сора да,  редакциягъа бир-эки кере сёлешип:  «Жашла, газетни ол неда бу бетинде быллай  материалда бир учхара жер болгъанча кёрюннгенди, аллайгъа энтта да бир кёз жетдиригиз»,- демеген  кюню хазна озмагъанды.

Жыйырма эки  жылны газетни жууаплы секретары болуп ишлей, Мамме улу не къыйын кюнде да эриннгенни билмегенди. Уллу сынауун а газетибизни  иги этерге, ариу жарашдырыргъа бергенди. Эсибиздеди, республикалы газетлени жарашдырыуларына къараучу  комиссияла «Коммунизмге жолну» атын хар заманда иги бла  айтыучулары, юлгюге келтириучюлери.

Басмада кёп жылны  бет жарыкълы ишлегени ючюн Маммеланы Магомет Къабарты-Малкъар АССР-ни Баш Советини Президиумуну Сыйлы грамотасы бла, Ленинчи юбилей майдал бла саугъаланнганды. Республикада басманы айнытыугъа салгъан къыйыны эсге алынып, анга 1968 жылда «Къабарты-Малкъар АССР-ни культурасыны сыйлы къуллукъчусу» деген ат аталгъанды.

Бюгюнлюкде да ана тилибизде чыкъгъан газетни ариу да, магъаналы да болуруна уллу къыйын салгъан къарындашыбызгъа ыспас, махтау сёзюбюзню айтыргъа сюебиз. Ол адепли жолдаш, ахшы насийхатчы эди. Бусагъатда «Заманда» ишлегенле эм тамбла бизни орунубузгъа келликле газет чыгъарыуну, жарашдырыуну устасы Маммеланы Магометни атын иги бла эсгерирле, аны уллу  сынауун хайырланырла деп ышанабыз.