Тюзлюк ючюн кюреш, хорлам бла бошалады

РФ-ни Сауутланнган кючлери Донбассда бла Украинада бардыра тургъан энчи аскер операциясыны къыралыбызны къоркъуусузлугъун жалчытыуда, ол жерледе жашагъан мамыр халкъны жашауун сакълауда уллу магъанасы болгъанын айтыр кереклиси болмаз. Аскерчилерибизни жититликлери уа бизни барыбызны да ёхтемлендиреди. Ала битеу кючлерин неонацист къауумланы къурутургъа, къырал башчыбыз Владимир Путин айтханлай, Украинада демилитаризацияны бла денацификацияны бардырыу бла кюн сайын кюрешедиле жанларын-къанларын да аямай.

Белгилисича, энчи аскер операцияны баш мураты Донецк эм Луганск халкъ республикалада мамырлыкъны тохташдырыуду. Артыкъда бек Донецк шахарда эм аны тёгерегинде элледе жашагъанла сегиз жылны ичинде украинли неонацистледен зорлукъ кёргенлей турадыла. Аны юсюнден Президентибиз Владимир Путин уллу форумлада къатлап айтханлай турады, Донбассны халкъы жаланда оруслула болгъанлары, орус тилде сёлеширге сюйгенлери ючюн Киевни режиминден аллай бир кезиуню ичинде геноцид сынап тургъанларын.

Къырал Думаны спикери Вячеслав Володин, мындан алгъа бардырылгъан парламент тынгылаулада сёлеше, Украинада энчи аскер операциягъа къатышхан аскерчилерибиз, Россейни халкъы арсарсыз ала жанлы болгъанын чыртда ишекли болмазгъа керекдиле деп, алай чертгенди. «Жарсыугъа, дегенди ол, къыралны Сауутланнган Кючлери толтургъан борчланы, вузланы бир-бир преподавательлери энчи операцияны магъанасын студентлеге башха тюрлю ангылатыргъа кюрешедиле. Энди алагъа ишлеринден кетерге тюшерикди».

Вячеслав Володин бир сёзюн да бурмагъанлай, кеси акъылын тюзюнлей ачыкъ этгенди. Жаш тёлюбюзню башларын терсине бурургъа кюрешген «устазла», мен оюм этгеннге кёре, ишден кетгенден сора да, ала бла энчи службаланы келечилери да ишлерге керекдиле. Къырал ишде кафедраны хайырланып, аскерчилерибизни юсюнден студентлеге терс хапарланы жайгъанлагъа жер болмазгъа керекди университетледе деп, алай къарайма.

Энди уа бу проблеманы бир кесек теренирек сюзейик. Къайдан чыкъгъандыла бизни вузларыбызгъа аллай «преподавательле»?

Кертиди, сёз ара университетлени юслеринден барады. Алай алада бизни республикадан, башха регионладан да иги кесек студент окъугъанын эсге алыргъа керекди. Ала ол болмачы хапарланы не ючюн эм къайсы къыралны службаларыны буюруулары бла жайгъанларын да билген къыйын тюйюлдю.

 Энтта да бир шартны сагъыныргъа тийишли кёреме. Россейден окъургъа баргъан студентлени  «ич дунияларын» терсине бурууну,  алагъа къыралгъа къажау  ниетлени сингдириуню Американы вузларында кенг эм эрттеден бери хайырланадыла. Эсигизде эсе,  кёп жылланы  кесин  оппозиционерге санап, шёндю уа финанс жаны бла аманлыкъчы ишлени этгени ючюн тюрмеде тургъан Александр Навальный  АБШ-ны Йель университетинде окъугъанды. Ол вуз дунияда «тюрсюнлю революциялагъа» усталаны хазырлау бла белгилиди.   Къыралны тынчлыгъын бузаргъа кюрешгенле къайдан чыкъгъанларыны юсюнден шартланы дагъыда келтирирге боллукъду.

РФ-ни  Къоркъуусузлукъ советини башчысы Николай Патрушев кёп болмай Ереванда ОДКБ -ны кезиулю жыйылыуу бардырылгъанда былай айтханды: «Америкадан студентлерибиз агитаторла болуп къайтадыла, ала  мында «тюрсюнлю революцияланы» башларгъа хазырдыла. Вашингтон бизни школларыбызда эм вузларыбызда билим бериу системаны тюрлендирирге кюрешеди.  Эм иги окъугъан школчуланы бла студентлени тюрлю-тюрлю программала бла кеслерине къысха курслагъа чакъырады. Ала андан къайтханлай, мында «демократия тюрлениулени» бардырыргъа керекди деп,  халкъны къозгъагъанлай турадыла».

Ол айтханнга кёре, арт он жылны ичинде окъуна алгъын Совет Союзгъа кирген республикалада америкалыла къыралгъа бойсунмагъан  жюзге жууукъ информация агентство  ачхандыла, ырысхы бла аланы толусунлай жалчытадыла. Ол болумну эсге ала, озгъан ыйыкъда Къырал Думаны Къоркъуусузлукъну жалчытыу эм коррупциягъа къажау комитети тыш къыраллыланы юсюнден  законопроектге тюрлениуле кийириуню тюзге санагъанды. Ол закон къабыл этилсе, энди тыш къыраллы агентле  вузлада дерсле бераллыкъ тюйюлдюле. 

 Андан сора да, РФ-ни Билим бериу эм илму министерствосу   Евросоюзгъа кирген къыраллагъа студентлерибизни стажировкагъа ашыргъан неда аладан бери окъургъа чакъыргъан программаланы жабаргъа деп, университетлерибизге рекомендация къагъытла ийгенди. Нек дегенде  Россейни вузларын Болон системадан  кетергендиле, байламлыкъла да ала бла закон халда тохташдырыла барадыла.

Бу болум бла байламлы  Уралны къырал юридический университетини ректору В. Бублик былай атханды:  «Западдан студентлерибиз   ахырда бир жанына кетип,  къыралда бола тургъан политика  ишлеге да терс къарайдыла».

Ректорну айтханы бла келиширге боллукъду, нек дегенде Западны мураты  аланы жорукълары бла жашаргъа унамагъан къыралыбызны тобукъландырыргъады, аны айныуун не амал бла да тыяргъады. Ол муратларына жеталмай эселе да, аз-аздан, жаш тёлюбюзню   терсине бурургъа алланыпдыла. «Демократияны байрагъын бийикге кётюрюрге керекди» дегенни айтып, Россей бла кюрешни тохтатыр умутлары жокъду. Политика, экономика,   маданият, спорт эм башха  жаны бла да санкцияланы тохтаусуз кийиргенлей,  не да этип, къысаргъа кюрешедиле.

Болсада  бюгюнлюкде къырал халкъны аллында битеу социал борчларын    толтурады, миллет башчыбызны рейтинги, Интерфакс агентствону 24 июньда билдиргенине кёре, кюнден-кюннге ёсе барады. Башхача айтханда, Украинада энчи аскер операция башланнганда аны жанлы россейлилени 73 проценти болгъанды. Шёндю Владимир Путинни рейтинги  81,3  процентге чыкъгъанды.

Ол а къыралда бирлик кючлене баргъаныны шартыды. «Бешинчи колоннаны» тизгинине сюелип, деменгили къыралыбызны  уллу кемесин чайкъалтыргъа кюрешгенлени умутлары толлукъ тюйюлдю. Халкъ асламла, жамауат да тюзлюк жанлыдыла.

Къонакъланы Хасан.
Поделиться: