Жангыдан кюч берген кезиуле

Жер башында эм къоркъуулу, аны бла бирге уа огъурлу, чынтты жигитликни бла кишиликни белгиси болгъан усталыкъладан бири – къутхарыучуду. Аны сайлагъанла кюн сайын, жашауларына къоркъуу чыкъгъанына къарамай, къыйын болумгъа тюшгенлеге болушургъа ашыгъадыла.

Республиканы тауларында къоркъуусузлукъну жалчытыу бла Россейни МЧС-ини Элбрус бийик тау излеу-къутхарыу отрядыны келечилери кюрешедиле. Апсуаланы Адамей «Эльбрус» подразделенияны башчысыды, биринчи класслы, жаш эсе да, сынамлы къутхарыучуду, деп билдиредиле ведомствону пресс-службасындан. Гитчелигинден окъуна къарындашы, тамата тенглери тау-лыжа жоллада къалай ишлегенлерине къарай, ол жашаууну магъанасын палахха тюшген адамлагъа болушууда кёргенди. 2007 жылда, студент заманында да, жюрегини бу излемине бойсуна, Апсуа улу алгъа канат жолда къутхарыучу болгъанды, 2010 жылда уа Минги тауда отрядха киргенди – алай бла уллу мураты толгъанды.        

Отрядда ишлей, Адамей 100-ден аслам излеу-къутхарыу операциягъа къатышханды, ол санда бийик тау болумлада да. Ала жетишимли бошалгъанларын да белгилерчады. Алада сынамын ёсдюре, биринчи класслы къутхарыучу деген атха тийишли болгъанды. Минги таугъа, башха бийикликлеге да кёп кере чыкъгъанды. 2018 жылдан бери ол «Эльбрус» отрядха башчылыкъ этеди – мында уа жууаплылыкъ жангызда адамланы жашаулары ючюн угъай, бирге къутхарыучу нёгерлери, операциялада аланы ишлерин тюз къурар ючюн да салынады.

Европада эм бийик Минги таугъа ёрлеу туристлеге, айхай да, сейирди, аны тёппесине чыгъыу аслам альпинистни муратыды. Таулада жолоучулукъну  кесини жорукълары болгъанына, алада адамланы кёп чурумла сакълагъанларына уа кёпле сагъышланмайдыла. Къарыуларына базынып, тёгерекде болумгъа тийишлисича багъа бичалмагъанлай, къоркъуусузлукъну излемлерине да уллу кёллю бола, кеслерине къоркъуу саладыла. Алай эсе уа, къутхарыучула кече-кюн да хазырлылыкъда турургъа керекдиле. Бу халла бла байламлы Адамей да туристлени къоркъуусузлукъну техникасын унутмазгъа, кюнню тюрленнгенине дайым эс бурургъа, жолгъа атланырдан алгъа эсепге тюшерге чакъырады.

Ишини юсюнден айта, Апсуа улу къышда кече Минги тауда тас болгъан альпинистледен SOS сигнал келгенин эсгереди. Къутхарыу отрядны биринчи къаууму юшюп къайтхандан сора, тауда къалгъан юч къутхарыучуну бла альпинистлени излерча жангы къауум къуралады. Кюнню халы да къууандырмайды – жер бузлап, учхалауукъ, къарангы. Жел асыры къаты ургъандан, аякъ юсюнде къоймайды, чунгурлугъа юзюлюп кетмезча, чыранлагъа ледоруб бла уруп барадыла. Ракетницаладан атдырадыла, зат кёрюнмейди. Насыпха, талай сагъатдан жолоучула табыладыла. Юшюселе да, къууанып, дейди ол. 

Излеу операцияла жетишимли ётер ючюн, алагъа терк чыгъыу азлыкъ этеди. Бек башы – къутхарыучула тохтаусуз усталыкъларын ёсдюргенлей тургъанларында, тактика жараулагъа къатышханларындады. Адамланы эм мюлклени къыйын болумланы хатасындан сакълаугъа салгъан уллу къыйыны, излеу-къутхарыу отрядны хазырлылыкъда тутууда жетишимлери, службаны бардырыуда ахшы кёрюмдюлери ючюн республиканы Башчысы Апсуаланы Адамейни ыразылыкъ къагъыт бла саугъалагъанды. Кёргюзтген жигитлиги ючюн ол ведомствону майдаллары эм грамоталары бла да белгиленнгенди.

Отрядда ишлегенлени араларында къарындаш байламлыкъла тохташхандыла. Тенглерини, руководствону аллында да Адамейни намысы жюрюйдю. «Арабызда ишлерин сюймегенле жокъдула, барыбыз да отрядха жюрегибиз тартып келгенбиз. Бу усталыкъны кесини энчиликлери бардыла. Манга эм къоркъуулу ачыгъан неда нёгерим кёз туурамда ёлселеди. Алай биреуню жанын сакъласанг, бийлеген жарыкъ сезимле ол ауур сагъышланы унутдурадыла, аланы хайырындан, чыкъгъан чурумлагъа къарамай, къыйынлыкъгъа тюшгенлеге болушургъа жангыдан атланабыз», - дейди ол.

 

Кульчаланы Зульфия.
Поделиться: