Адамны жашауунда суу не магъана тутады?

 Аны юсюнден специалистле уа не айтадыла? Аланы оюмларына да къарайыкъ.

          Кимге къаллай бир керекди

Экспертлени тергеулерине кёре, абадан адамны чархында 40 литр чакълы бир суу бар­ды, башхача айтсакъ, саныбызны жартысы сууду. Аны болушлугъу бла бизге жашау этерге керекли затла тапдырыладыла. Суу нерваланы, жюрекни эм къан тамырланы ишлеулерине себеплик этеди, аркъа сюекни  суусун зат бла жалчытады, жиклени жумушатадыла. Суу ашны эритирге, чегилени тап ишлетирге да болушады. «Ичинг къатса, ач къарынлай стакан бла бир суу ич»,- деп бошдан айтылмайды.

Бек башы уа - суу жашлыкъны шауданыды. Алимле адамны терк къартая барыуун суусун зат жетмегени бла  байламлы этедиле. Адам къартая баргъаны сайын сууну азыракъ ичеди, андан а суу аздан-аз бола барады. Ма аны ючюн къартайгъан адамла суусун затланы къаллай бир ичгенлерине эс буруп турургъа керекди.

Адамгъа  къаллай бир суу керек болгъанын тергеген къыйын тюйюлдю. Хар ки­лограмм ауурлукъгъа сутка сайын 30 миллилитр суу керек эсе, орта эсеп бла 70 ки­лограмм чакълы бир ауурлугъу болгъан адамгъа 2 литр суу керекди. Сиз уллу санлы эсегиз, андан эсе кёбюрек суу ичерге боллукъсуз. Суу ичеригигиз келмей эсе, саныгъызгъа кереклиси чакълы сууну табакъ бла бир шорпа ичип неда жемишле, тахта кёгетле ашап табарыкъсыз - алада кёпдю суу.

Сиз бек сюйген аш отбивной эт эсе неда семиз эт бла жарашдырылгъан бутерброд эсе, кёз тюплеригизни кёпгенлерине сейир этмегиз. Алайды да, жаулу бауургъа ауурлукъ этип къоймай, бюйреклени да къыйнайды.

                         Жылымы огъесе сууукъму

 Бара тургъанлай сууну шешаны башы бла уртлап-уртлап ичмегиз, деп юйретедиле специалистле. Ол сизге тёре болуп къалгъан эсе, аузугъуздагъы рецепторла сезимликни тас этедиле, аны хатасындан сууса­плыкъ сезим да азаяды. Алай артыкъда жыл санлары жетген абадан адамлада болады.

Бек игиси - кюнню бир неда эки стакан суу ичип башласагъыз. Сууукъ суу, ангинаны къозгъаргъа боллукъду деген къоркъуудан сора да, аш орунда эримеген ашны чегилеге сюреди. Аны хатасындан аш орунда болум бузулады. Адам ичерик сууну температурасы 7-15 гра­дус болургъа керекди.

Саулукъну игилендирирге  деп чыгъарылгъан сууланы уа кёп ичерге жарамайды, битеу дарманладача, ала хата да жетдирирге боллукъдула.

Нени сюесиз?

 Суусабыбызны къандырыуну бек иги амалы таза суу эсе да, чайсыз неда жемиш суусуз а болаллыкъ болмазбыз. Аланы да уллу хаталары жокъду, дейдиле бир-бир тинтиучюле. Чай да, жемиш суу да суусунну шауданларыдыла. Татлы суусап суула уа керек тюйюлдюле: алада бал туз кёп­дю, ол а семиртген этерикди. Сёз ючюн, бир ста­кан татлы суусап сууда 20 грамм бал туз барды - тёрт рафинад кесекчик чакълы бир.

Лайт гара суула да артыкъ иги тюйюлдюле. Нек дегенде бал тузну орунуна хайырланылгъан затла, адамны шытылы чегилерине жабышып, суусаплыкъны рецепторларын ишлемезча эте­диле. Алайды да, сиз татлы гара сууну не къадар кёп ичсегиз да, ол къадар кёп ичеригигиз келеди. Андан сора да, суусаплыкъ­ны иги кетерген ичги тюйюлдю.

Къоркъуусузлукъну техникасы

 Хлор бла тазаланнган сууну да саулукъгъа зараны жокъду, дейдиле. Алай  бир-бир специалистле хлор тюрленирге, ууланыргъа да боллукъду. Ол себепден аллай сууну хайырланырдан алгъа, фильтрле бла тазаларгъа керекди. Фильтрле жокъ эселе, крандан келген сууну 10 сагъатны ичинде хайырланмай тутугъуз. Сууну къайнатсагъыз, хлор тылпыу бла кетеди деген хапар да ётюрюкдю. Сууну ол халда «тазалау» заран келтирирге окъуна боллукъду. Исси болгъан химия затла сууну бек жылытханда (къайнаргъа жетдиргенде) саулукъгъа бек осалдыла.

                                            

Дауутланы Сафият хазырлагъанды.
Поделиться: