Электрон сигарета тютюн ичиуню къойдураллыкъмыды ?

 Электрон сигарета тютюн ичиуню бек тынч къойдурлукъду деп, рекламала бек ышандырадыла. Алай специалистле бу жангылыкъгъа хазна ышанмайдыла. Аланы бир къаууму былай оюмлайды:

Хайыр келтирген не амал да игиди

Саулай алып айтханда, тютюнню къойдурууну къыйматлы мадарларыны хар бири да хайырланылыргъа керекдиле. Бусагъатда аллай дарманла, пластырьле,чайырла сатыладыла. Ала кёп болгъанлыкъгъа, къыйматлары уа азды.

Аны уа жангы дарманла, электрон сигаретле да чыгъаргъанла  кенг хайырланадыла, никотиннге юйрениуден къутулууда аланы продуктлары къоркъуусуз да, къыйматлы да болгъанларына  ышандырыр ючюн билген амалларын аямайдыла. 

Никотин алада да барды

Алай а никотин электрон сигаретледе да барды, аланы бир-бирлеринде уа тёрели тютюнледен эсе кёп окъунады. Аны юсюнден а электрон сигаретлени жарашдыргъанла, чыгъаргъанла да айтыргъа сюймейдиле. 

Бу жангы приборчукъ – гитче кальянчыкъ – неден къуралады? Къаллай электрон сигаретде да аккумулятор, ичинде ийисли суусун заты болгъан картриджден къуралады. Картридж ичиндеги ол затны аэрозоль формалы туманнга айландырады.Анда уа жалын тютюн эм туман бардыла.

Картриджде, ол суусун затдан сора да, органикалы болмагъан(искусственный) никотин барды, ол себепден а ол затла барысы да бир болумдан башхасына айланадыла, сигиретде тютюнню татыуларын эм башха затланы чыгъарадыла: ментолну, ванильни эм кофени. Аэрозоль затланы ичигизге тартхандан сора бир ненча секунддан никотин ёпкелеге сингеди, андан сора уа мыйыгъа ётеди. Алай бла уа адам анга юйренчек болуп (ол синтетикалы эм табийгъат никотин болса да) артда аны излеп башлайды. Аны хатасындан жюрекни, къан тамырланы эм нерваланы системаларыны ишлеулери бузулады.

Электрон сигаретде жаланда тютюн сигаретде болгъан чайырла жокъдула. Белгили болгъаныча, тютюнню тартхан адам кеси да, аны тёгерегинде болгъан адамла да ичлерине тютюн бла бирге, никотинден сора да, 4000-нге жууукъ заранлы веществоланы жутадыла. Картриджни юсюнден айтханда уа, аллай осал иш этилмейди. Алай картриджде газ формалы никотинли веществола бардыла. Сёз ючюн, диэтиленгликоль эм нитрозамин. Экиси да канцерогенледиле.

Жарсыугъа, электрон сигарет­леде болгьан ол веществола бла байламлы тинтиулени Россейде бир киши да бардырмагъанды. Электрон сигаретни ичиуде жалан­да бир ахшылыкъ барды - тютюнню тартхан адам кесин быллай канце­роген затла (чайырла, углекислый газ эм башха тюрлю къошакъла) бла ууландырады, электрон сигаретде уа жаланда никотин барды. Тютюнню къоя туруп, бу сигаретни асыры бек къыйналмаз ючюн хайырланыргьа боллукъду.

Болсада  никотинлери болгьан затланы хайырлана туруп, адамла алагьа да юйренчек болуп къаладыла, адамны чархы аланы да излейди,деп чертедиле специалистле. Тютюнню къойгъан кезиуде хар зат да тап бошалыргъа амал болгьанын бла болмагъанын алыкъа бир алим да билалмагьанды,дейдиле ала.

Шартла

Россей бусагъатда тютюн ичиучю адамлары бла дунияда биринчи жердеди. Бу ахыр 10 жылда Россейде тютюнчюлени саны эки кереге кёбейгенди, битеу дунияны аллай кёрюмдюсюнден эки кереге кёпдю.

Акьылбалыкъ болмагъан тютюнчюлени алып кьарагъанда да, Россей дунияда биринчи жердеди. Россейлиле бюгюнлюкде 10-11 -жыллыкьларында башлайдыла тютюнню ичип.

Школланы абадан классларында окъуучуларыны жашларыны эм къызларыны 25 процентге жууугьу тютюн ичеди.

2009-2010 жыллада бардырылгьан битеудуния тинтиуледе ачыкъланнганыча, Россейде абадан адамланы 60-дан аслам проценти тютюнчюледиле, тиширыула уа 20-дан артыкь процентни тутадыла.

Тютюн ичгенлерини хатасындан Россейде жыл сайын 400 мингнге жууукъ адам ёледи.