Къартлагъа, къарыусузлагъа, сакъатлагъа да къарайдыла

Чегем районда къартлагъа бла инвалидлеге социал болушлукъ этиу жаны бла бёлюм ишлейди. Ара да ачылгъанды. Къартлагъа, къарыусузлагъа болушуу жаны бла этилген жумушланы юслеринден социал болушлукъ бериу бёлюмню башчысы Нарт Мухамедович Мамбетов бизге былай айтханды.

 -Биз къолайсыз жашагъанлагъа, къарар адамлары болмай къалгъанлагъа, саулукъларына къаратыргъа онглары жокълагъа болушабыз. Аллайлагъа санаторийлеге, башха солуу юйлеге барыргъа къагъытла жарашдырыргъа да себеплик этебиз. Бек биринчиден, биз адамланы жыл санларына къарайбыз. Башхача айтханда, тиширыулагъа -элли бешден, эр кишилеге уа алтмыш жылдан кёп болургъа керекди. Тынгысыз этген жерлери болса, больницагъа жатдырабыз.

Ара ишлеп башлагъанлы уа, ары келир ючюн адамла быллай къагъытланы жарашдырыргъа керекдиле: бек алгъа санаторно-курорт  карта къолда болургъа тийишлиди, андан сора пенсия фондну бёлюмюнден пенсиясыны ёлчемини, юйюр болумуну юсюнден справкалары, паспорту эмда льготалагъа эркинлиги болгъанына шагъатлыкъ этген документлери да.

 Сёзсюз, бизде бек алгъа урушну инвалидлерине, ветеранларына,  сакъатларына эс бурабыз. Жарсыугъа, аллайла къалмагъандыла. Болсада  арада  пенсиячыла, баш  иелери урушда ёлгенле, кёчгюнчюлюкню къыйынлыгъын сынагъанла солургъа эркинлик аладыла. Ала, очередьни  сакъламай, арада бек алгъа  солургъа боллукъдула.  Башда айтылгъан къагъытланы уа барысын да хазырларгъа тюшерикди.

Биз ангылайбыз, жыллары  келген адамлагъа ол къадар справканы хазырлагъан артыкъ тынч жумуш тюйюлдю. Болсада, КъМР-ни  Правительствосуну  1956 жылда 15-чи апрельде къабыл этилген бегимине тийишлиликде, бизнича статуслары болгъан учрежденияланы халкъгъа этген жумушлары ючюн бир кесек хакъ алыргъа эркинликлери барды. Ол бегимде айтылгъанына кёре, бизде турлукъланы бир къауумларындан башхача айтханда,  чыртда  къарар адамлары болмагъанладан хакъ алынырыкъ тюйюлдю.

 Адамланы башха къауумларындан хакъны  бир кесегин алыргъа борчлубуз. Аны ёлчеми ол адамны бизге келген кезиуюнде пенсиясы къаллай бир болгъанына кёре  тохташдырылады. Сёз ючюн, бюгюнлюкде жашау этерге тохташдырылгъан ахчаны ёлчеми  10-12  минг сом бола эсе, арада тургъаны ючюн пенсиясыны 20 процентин  тёлерикди. Пенсиясыны ёлчеми ол башда айтылгъанындан аслам болса, андан бизге 30 процентин берликди.

 Болсада бир-бир адамланы жашау къолайларына къарап, байрамлада хакъ тёлетмей, алагъа жумуш этерге боллукъбуз. Ол къауум бизде, жыйырма тёрт кюнню ичинде саулукъларына къаратып, солуп кетерге онг табарыкъдыла.

 Арада бир жолгъа жыйырма адам турургъа боллукъду. Жер-жерли администрацияланы башчылары, ары келликлени тизмелерин жарашдыра туруп, аланы социал болумларына тынгылы къарап, керекли къагъытланы алай ийселе, эки жанына да тап келликди.

 Адамлагъа социал болушлукъ этиуге районну больницасы да къошулады. Ауругъан адамыбызгъа  кёз-къулакъ боладыла, керек заманда  консультация этедиле. Андан сора да,  байрамлада районну Культура юйюнде ишлегенле, заманларын къызгъанмай, къартлагъа, жангызлагъа той-оюн  кёргюзтедиле. Аны  ючюн жюрек ыразылыгъымы билдирирге сюеме. Насыпха, арагъа дайым болушлукъ этип тургъан мюлкле, къолайлы адамла да районда бардыла.

                                                              

                                

Холаланы Марзият.
Поделиться: