Унутулмазлыкъ такъыйкъала

 Журналистни жашауунда унутулмазлыкъ кезиуле кёп тюбейдиле. Бюгюн мен жюрегимде ыз къойгъан аллай кюнлени бирин эсгерирге сюеме. Ол бизни битеу халкъ сюйген жырчыбыз, этнограф   Отарланы Омар туугъанлы  105- жыллыгъына жораланып бардырылгъан фестивальды. Анда эшитген халкъ жырланы уа бюгюн да унутмайма. Къалай хычыуун эдиле ала.

Ол кюн  малкъар драма театргъа керти окъуна халкъ жырланы  сюйгенле - аланы араларында малкъарлыла, къабартылыла, оруслула, башха миллетлени келечилери да бар эдиле – жыйылгъандыла. Отарланы Омарны ауазы эшитилгенде барысы да ёрге къопхандыла.  Аны  ауазы бла   тауларыбыз, тилсиз къаяларыбыз эмда ташларыбыз  бизни бла сёлешедиле. Эрттегили жырчыларыбыз ауазларын Омаргъа бергендиле. Аллай жашы болгъан халкъ насыплыды. Халкъ жырны бу  фестивалы  уа Отар улу башлагъан аламат иш тёлюден - тёлюге ёте,  андан ары ёчюлмей баргъаныны шагъатыды. Жыр байрамгъа  республиканы хазна къалмай, битеу районларыны, шахарларыны келечилери къатышхандыла. Аланы араларында  атлары айтылгъан жырчыларыбыз, уллу сахнагъа биринчи атламларын эте башлагъанла да бардыла.

Фестивалны  музыкалы кесегин а КъМР-ни сыйлы артисти Жаникаланы Эльдар ачханды. Артистле бары да жырланы тауча  ариу, шатык айтхандыла. Аны бла къараучуланы да кёллерин алгъандыла. Ала да толкъун къарсларын аямагъандыла. Ингирде  Къулийланы Къайсынны, Гуртуланы Салихни, башха поэтлени назмулары эшитилгендиле. 

Жыр байрамда  сейирлик, терен магъаналары болгъан халкъ жырла  айтылгъандыла. Ала  жай иссиликни  селейтген  жылы жауунча, малкъарны жерине  кюч- къарыу да бергенча эдиле.  «Жыр бла адамлагъа бар, ма ол заманда атынг халкъны  эсинде ёмюрлеге къаллыкъды», дегендиле  буруннгулула.  Аланы барын да биз Отарланы Омарны хайырындан билебиз.

 Жыр халкъланы бирикдиреди. Ол халкъны культурасын, ниетин ангыларгъа да болушады. Аланы  айтхан жырчы, ол бош алай жырчы тюйюлдю, нек дегенде, асламлагъа  халкъны культурасын, ниетин  туура этеди. Анга шагъатха  фестивалны ахырында  анга къатышханла бары да сахнада биригип, «Минги тау» деген жырны айтханларын келтирирге боллукъду.

Былайда Омарны  юсюнден да бир -эки сёз айта кетиуню дурус кёреме. Нек дегенде бизни  ёсюп келген жаш тёлюбюзню арасында аны  жырларын эшитмегенле бардыла.

Отарланы Омар   1916 жылны 10-чу майында Гирхожан элде  туугъанды. Аны ариу ауазы эмда музыкагъа фахмусу гитчелигинден  окъуна  халкъ жырны бай толкъунларына батар онг бергендиле. Аны ангыламазча да тюйюлдю, нек дегенде къабартылыланы бла малкъарлыланы  искусстволары бютюн бек жырда эмда тепсеуде  кёрюннгенди. Халкъ жырчыланы халкъ да бек сюйгенди, ийнакълагъанды. Ала эдиле бек ахшы тёрелени  жюрютгенле. Отарланы Омар да  аладан юйренип, бек ахшы тёрелени сакълаялгъанды. Жашаууну иги кесек заманын да ол  халкъ жыргъа  жоралагъанды. Белгили  композитор Покровский  таулу жашны  радиону хоруна алады,  кёп да бармай ол аны солист этеди. Андан сора жыр усталыкъгъа Омар Магомедович   дирижёр Александр Покровскийден , композитор Трувор Шейблерден,  музыканы профессору Арсений Авраамовдан  юйреннгенди. Ма андан сора жаш жырдан бир да айырылмагъанды. Аны хайырындан халкъны кёп жырлары тас болуудан къутхарылгъандыла. Ол малкъар  халкъны айланнган энциклопедиясы эди.

-Мен Отарланы Омар бла  бир онг табып, тюбешир ючюн къалмагъанма. Бек сюйюп тынгылагъанма  аны жырларына. Аламат ауазы. Сейир этерча эди, ол не къадар жырны кёлден билгенди. Бусагъатда  жаздырып, плёнканы бургъанча   тюйюл эди ол заманда. Ма ол чынтты халкъ жырчы болгъанды,-дегенди  генерал –лейтенант Аттоланы Борис.

-Мен бюгюн да  тынгылайма Омарны жырларына. Аланы магъаналары теренди. Ауазы да аламатды. Хар сёзню шатык, ангыларча, кёлю бла  айтады. Омарны хайырындан биз да билебиз эрттегили халкъ жырланы.  Аны  алгъын радиодан да эшитгенме, телевизор бла, сау заманында концертлеринде  да  кёргенме. Жарсыугъа, бусагъатда  аны  жырларын артыкъ кёп эшитдиртмейдиле, кёргюзтмейдиле. Ол а аманды,-дегенди  КъМР-де Конституция сюдню председатели Геляхланы Абдуллах.

Аллай оюмну,  ингирге келгенлени, эрттегили халкъ жырланы дуниясына батаргъа сюйгенлени кёбюсю да айтхандыла.