Жашауун толу тепсеу бла байлагъанды

 Быйыл Тырныаууз шахарда Къулийланы Къайсын атлы Культура юйню балетмейстери Будайланы Ануарны жашы Русланнга «Къабарты-Малкъар Республиканы культурасыны сыйлы къуллукъчусу» деген ат аталгъанды.  Аны ол махтаугъа тийишли болгъаны сёзсюздю. Ол анга, жашланы бла къызланы бир ненча тёлюсюн тепсерге юйрете, кёп жылланы келгенди. Аны сохталары – миллет тепсеу искусствону тасхаларын билген, не тюрлю эришиуледе, фестивальлада да алда баргъан, къараучуланы къууандыргъан белгили адамла болгъандыла.
Будай улу Тырныауузда туугъанды, ёсгенди. Мында уа таулу юйюрлени къайсын алсанг да, къууанч кюнлеринде учуннган тепсеусюз болмайды. Сабий заманында жаш таматала къалай тепсегенлерине къараргъа, кеси да алача уста болургъа бек сюйгенди. Школгъа барып башлагъанда уа, кружокга жазылгъанды, ары эрикмей, талмай, бир да кеч къалмай жюрюгенди. Школ коллектив кесини концертлерин кёп жерледе кёргюзтгенди.
Андан арысында аны жашауунда къошумчулукъ этгенледен бири хореограф Тилланы Борис болгъанды. Ол, жашны бу ишге алай жаны-къаны бла берилгенин кёрюп, аны Культура юйге чакъыргъанды. Ол заманда анда «Даханаго» атлы тепсеу ансамбль бар эди. Ол республикада, андан тышында да белгили болгъаны кёплени эслериндеди. Анда ишлей тургъанлай, Русланны аскерге чакъыргъандыла.  Ол къуллукъдан къайтханлай, жаш биягъы ансамбльге къошулгъанды. Аны атына артда «Салам» деп атагъандыла. Ол тепсеу къауумну къайгъысын кёп жылланы ичинде белгили балетмейстер, этнограф Къудайланы Мухтар кёрюп тургъанды. Ол юйретген жашла бла къызла не заманда да къараучуланы кёз алларында тургъандыла, кёп тюрлю фестивальлагъа, конкурслагъа да къатышып, алчы жерлени алып къайтхандыла.
– «Балкария» къырал фольклор-этнография ансамбль къурала туруп, – дейди Будайланы Руслан, – аны мурдорун салгъан, таматалыкъ да этген  Мухтар Чукаевич  республиканы къайсы элинден да сайлап, ары фахмулу, ариу тепсеген жашла бла къызла жыйгъанда, мени да чакъыргъанды. Алай мен анда хунерими кесим сюйгенча кёргюзталмагъанма. Жашар жерим жокъ эди, жууукълада-ахлулада турургъа уа сюймегенме.
Бир жылдан ол артха, «Салам» ансамбльге къайтханды. Анда тепсей тургъанлай Культура юйню директору Елена Косарева Русланнга бу ансамбльде сабий тепсеу къауум къурап, аны бла ишлеялырмы эдинг деп тилегенди.  Алай бла ол кесини жашауун сабийле бла байламлы этгенди. Ол юйретген жигит жашчыкъла бла ариу къызчыкъла, терк окъуна къараучуланы кёллерине жетип, кеслерине «юлгюлю» деп ататхандыла.  
КъМР-ни культурасыны сыйлы къуллукъчусу Аудина Бжихатлова кёп жылланы ичинде анда аккомпаниатор болгъанды. Бусагъатда уа аны ишин къобузчу Будайланы Раузат бла доулист Къумукъланы Мурат бардырадыла.
Будай улуну къолунда бусагъатда токъсан сабий тепсейди – тамата эм кичи къауумла. Аланы бирине «Тау суучукъла» деп аталгъанды. Андан сора да, Руслан Тырныауузда Искусстволаны сабий школуну хореография бёлюмюнде ишлейди.
 – Арт кезиуде миллет тепсеулеге юйренирге бизге кёп сабий келеди, – дейди ол. – Солургъа заман жокъду. Кюн сайын жарау этебиз, концертлеге, тюрлю-тюрлю къууанчлагъа къатышабыз, эришиулеге да барабыз.
Миллет тепсеуню бёлюмюне  школда окъуй тургъан сабийле алынадыла. Бек фахмулуладан бири – Тебуланы Майыл - сахнагъа беш жылында чыкъгъанды. Анга деп балетмейстер энчи тепсеу салгъанды.  Аны жашчыкъ кёп тюрлю концертледе кёргюзтгенди.  Энди ол сынамлы тепсеучюдю.
Будай улуну школун тырныауузчуланы кёбюсю ётгенди.  Хар бир жангы тёлю алда келгенлени юлгюлеринде юйреннгенди.  Ол жашла бла къызла къайры барсала да, республикалы, регион, битеуроссей эм халкъла аралы эришиуледе да, хорламсыз къайтмагъанлары устазларыны ёхтемлигиди.  Энчи айтханда, «Салам» ансамбль Волгоградда, Кисловодскде, Железноводскде, Нальчикде, Къарачай-Черкесде, Тюркде, Татарстанда да баргъан фестивальлагъа къатышып, алада алчы жерле алгъанды.
Быйыл ол Черкесскде «Ёмюрлюк тёрелени сакълай», Ставропольда «Уллу шахарны отлары» деген фестиваль эришиуледе биринчи жерлени алгъанды. «Кертиди, районну Культура управлениясыны болушлугъу болмаса, биз быллай хорламла этдираллыкъ тюйюл эдик, – дейди Будайланы Руслан. – Алагъа, сабийлени ата-аналарына да мен бек ыразыма».
Ол юйретгенлени арасында фахмулула аз тюйюлдюле. Текуланы Инара, Уяналаны Аюп, Этезланы Салимат а, жашауларын миллет тепсеу бла байлап, Нальчикде Искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтунда окъуп, «Балкария» къырал фольклор-этнография ансамбльде, Чеченланы Миранда уа «Кабардинкада» тепсейдиле. Русланны къызы Зухура да, Тырныауузда искусстволаны сабий школун бошап, анда окъугъанды, юйюр къурагъынчы ансамбльде гитчечиклени   тепсерге юйретип тургъанды.
Будайланы Ануарны жашы Руслан жашауун ма быллай жууаплы да, магъаналы да иш бла байлагъанды. Ол Тырныаууз шахарда Къулийланы Къайсын атлы Культура юйню кесини журтуна санайды.

Анатолий Темиров.
Поделиться: