Саулукъгъа заран тюшюрген усталыкъланы юсюнден

 Бусагъатда не сферагъа къарасакъ да, тиширыула эр кишиле бла тенг ишлейдиле. Алай билимибиз  тенг болса да,  кюч   – къарыу жаны бла уа тенглик жокъду. Къаллай усталыкъла адамны  саулугъун бузадыла?  Ким къайда ишлесе игиди? Аны юсюнден Новоивановское элни поликлиникасыны врачы  Магрелланы Келимат бла къысха  ушакъ этгенбиз.

-Россейге   гастарбайтерле келип башлагъанларындан сора сары габараланы кийип, темир жоллада шпалланы орнатып, къурулушлада кирпичлени ташып айланнган тиширыуланы хазна кёрмейбиз. Алгъын аланы юсюнден документли фильмле кёргюзтюп туруучу эдиле.

-Кертиди, алагъа тийишли болмагъан ауур ишлени этгенлерини хатасындан тиширыулагъа чыкъгъан ауруула бек азайгъандыла. Алай жаланда женгил, кеслерини къарыуларына тап келишген ишлени тамамлагъан тиширыуланы араларында саусузла да кёп бола барадыла.

 Сёз ючюн, секретарьланы ауруулары. Секретарьла болуп ишлеген тиширыуланы бууунларында сингирни аурууу неда «тоннель аурууну синдрому» деген  кёп къыйнайдыла, артдан артха уа кёп ишлеген секретарьланы къолларында нервалары къысылып къалып,  къоллары жукълап бек къыйнап башлайдыла. Аллай ауруу  клавишаланы кёп басыуну эм компьютерни «чычханчыгъын» асыры кёп къымылдатыуну хаталарындан чыгъады: ишлеген заманда бармакъланы къымылдауларына контроль этген нерва бузулады да, кесини борчун толтуралмай башлайды, хирургну болушлугъу окъуна керек болуп да къалады.

-Кесибизни аурууладан сакълар амал бармыды? Сёз ючюн, устазланы кёп сёлешгенден тамакълары ауруйду.

- Пифагорну теоремасыны юсюнден теманы ангылатыр ючюн, кюн сайын беш сагъатны дерс берип туруу адамны жаякъларын  бек арытады, тамакъда богъурдакъны арт жанын къургъакъсытады, алайгъа уа микробла къаты чабыуул этедиле. Алай бла уа ангинаны къозгъагъан сылтаула  чыгъадыла. Не этерге керекди? Азыракъ сёлеширге, бурунунг бла солургъа, тамакъны терк-терк чайкъаргъа.

-Супермаркетледе неда гитче тюкенчикледе ишлегенлени асламысы тиширыуладыла. Ала сау кюнню аягъы  юслериндедиле.

-Тюкенчилени араларында бут ауруула бек жайылыпдыла. Сау кюнню  сюелип тургъанлары себепли  бутларыны къан тамырлары кёбюп къыйналадыла. Бийик табанлы чурукъланы кийиучюлени ишлери бютюнда къыйын болады.

Къан тамырлада къан уюп къалады. Ол ауруудан кеслерин бакъмай оздургъан тиширыуланы базыкъ къан тамырларын кетерирге окъуна тюшеди. Ол болумгъа жетдирмез ючюн, спорт бла кюреширге, юйде уа бутланы ёрге салып жата турургъа, аякъ кийимни алышындырыргъа керекди.