Юй алгъанда – эсгертиуле

Жангы фатар алыу къууанчлы, аны бла бирге уа сакълыкъ излеген жумушду. Нек дегенде, бир-бир болумлада инсанла тёлеулери неда бир ненча иелери, анда жашаргъа эркинликлери болгъан адамлары дау этген  фатарланы, бу халланы юслеринден билмей алгъан, аны ючюн къыйналгъан, кёп сюдлеге да къалгъан кезиуле боладыла. Аллай болумгъа тюшмезге уа Роскадастрны республикада бёлюмюнде юйретгендиле.

Алай бла, бир тюрлю фатарны неда юйню жаратдыгъыз, аны алгъынчыгъа дери ол сатхан адамны бу ишни этерге эркинлиги болгъанын бла къалгъанын тохташдырыгъыз. Эсигизде болсун, сатыу-алыу келишимни тауусханда,  ишеклик туудургъан битеу шартлагъа уллу эс бурургъа керекди. Бу ишни тамамларгъа жарамагъан къауумгъа акъылбалыкъ болмагъанла бла психикалары ауругъанла киредиле. 14 жыллары толмагъанла «недееспособныйлеге» саналадыла, 14-18-жыллыкълагъа эркинликлени талайы бериледи, 18 жылларында уа – адамла алагъа закон бла тийишли эркинликлени барысын да хайырланаладыла.

Саулукъларында чеклери болгъанлагъа былайда, башда айтханыбызча, психикалары ауругъанла саналадыла, аланы эркинликлерине сюдню оноуу бла чек салынады эм алагъа опекунла къараргъа борчлу боладыла. Саусузну атындан сатыу-алыу ишлени аны опекуну бардырады. Аны бла бирге «недееспособный» инсанны мюлкге ие болургъа эркинлиги сыйырылмагъанын да билирге керекди.  Адамны псикасында ауруу болгъанын тохташыргъандан сора,  сюд оноууну юсюнден опека эм попечительство органлагъа билдиреди, ала уа юч кюнню ичинде бу информацияны эсеплеу-регистрация органлагъа ётдюредиле. Алада Тепдирилмеген  мюлкню бир къырал реестрине (ЕГРН) сюдню оноууну юсюнден жазыу этиледи. Аны ючюн, фатарны алгъынчыгъа дери сатыучудан ЕГРН-ден выписканы излерге керекди.

Сатыучуну ауругъаны ачыкъланса, эсигизде болсун – законнга тийишлиликде аны иелигинде болгъан мюлкню алыргъа (отчуждение) жарамайды. Алай 48-чи номерли Федерал законнга кёре талай энчиликле да бардыла. Сёз ючюн, андан фатарны алыргъа боллукъду рента, неда алышыу келишимге кёре (андан саусузгъа файда тюше эсе), неда ауругъан жашаргъа башха жерге кёчюп кете эсе. Юй сатылады ауругъаннга багъалы багъыу керек бола эсе да. Алай эсигизде болсун – психикасы ауругъандан фатарны алыу бла байламлы битеу ишлеге нотариусну шагъатлыгъы изленирикди.