Адам улугъа ачы дерс болгъанды

27 январь – Холокостда жоюлгъанланы эсде тутуу кюн

Битеу дуния 27 январьда холокостну эсгереди. Нальчик шахарда да Мечиланы Кязим атлы китапханада «Жашаугъа эркинликлери сыйырылгъанла: холокостда жоюлгъанланы эсгериу» деген тарых-патриот сагъат  бардырылгъанды. Анга Нальчикни онекинчи номерли школуну окъуучулары къатышхандыла.

«Холокост» грек тилден келген сёздю, «кюйдюрюлгенде ёлгенле» деген магъананы тутады.  Уллу Ата журт урушну заманында фашистле чюйютлюлени къыргъанлары тарыхны бек ачыулу бетлеринден бириди, анга алимле «холокост» дегендиле. Немислиле чюйютлюлени жер башындан гунч этерге итиннгендиле, алай кир ниетлерине жеталмагъандыла.

 27 январьда 1945 жылда совет аскер Освенцим концлагерьни азатлагъанды. Анда бир миллион чюйютлюле жоюлгъандыла. Бюгюнлюкде Освенцим шахаргъа кёп туристле келедиле, жыйырманчы ёмюрню тарыхында концлагерьле энчи жерни аладыла, ала адам улугъа дерсдиле. Бери келгенле сагъыш этедиле: фашистле адамлыкъларын къалай тас этгендиле?

Бараклада медицина сынаула да бардырылгъандыла, доктор Менгеле кёп минглени жойгъанды аллай тинтиулери бла.

Библиотеканы ишчилери концлагерьледе ёлгенлени тарихлерин да айтхандыла: Освенцимде – 4 миллион, Треблинка – 810 минг, Бухенвальд – 56 минг, Дахау – 70 минг, Майданек – 1,5 миллион адам. Холокостну кезиуюнде бир миллион бла жюз минг сабий жоюлгъанды.

Къызыл аскер Освенцимни азатлагъанда, концлагерьге биринчи атлагъан майор Анатолий Шапир болгъанды, ол чюйютлю эди. Нюрнбергде трибуналда Освенцим фашистлени адамсызлыкъларын ачыкълагъан шартладан бири болгъанды. Аны коменданты Рудольф Гессни эм бир къауум ишчилерин сюдден сора асхандыла, алай бир-бирлери уа, бугъуп, мурдарлыкълары ючюн жууапха тартылмагъандыла.