Газет окъуучуларыбыз аны иги таныгъандылаАликаланы Догъууатбийни жашы Владимир белгили журналистлерибизден бири болгъанды. Газетде жашлай ишлеп башлагъан эди, аны иги эте барырына кёп къыйын салгъанды. Хучиналаны Ануар Аликаланы Владимирни юбилейлеринден биринде анга жораланнган статьясында былай жазгъанды: «Газет окъуучуларыбыз аны иги биледиле: ол кёп жылланы ичинде атлары айтылгъан адамларыбызны юслеринден, артыкъда жашауларын билим бериу, саулукъ сакълау эмда маданият бла байламлы этгенлени къыйын да, жууаплы да, насыплы да ишлерини юслеринден кёп жазгъанды, халкъыбызны ала бла танышдырыугъа уллу къыйын да салгъанды. Малкъарлыла алайда нартюх салгъандыла сора анда къышда, жазда да ишлеп тургъан малчылагъа, жерни жарашдырыргъа, урлукъ себерге, тирлик жыяргъа келиучю бригадагъа аш-азыкъгъа жетер чакълы бир картоф ёсдюрюп тургъандыла. Ары эки жол барды: бири Чирик кёлню тийресинден, экинчиси Огъары Жемтала жанындан. Къыйын, ёрлю, энишли, айланчлы, кёп жерлерин жауун суула талагъан жолла. Алай эсе да, Уллу Ата журт уруш аллы жыллада Догъууатда эл къурала, кёп малчыла, сабанчыла да анда орнаша башлагъан эдиле. Догъууатбийни юйюрю да аладан бири эди. Малкъарлылада бир нарт сёз барды: «Жерине кёре – жиляны» деп. Хар адам, мал, жаныуар болса да, туугъан, ёсген, жашагъан жерине тийишли болады деп. Айтханымча, Догъууат бизни бек ариу жерлерибизден бириди. Бийикдеди, аны ючюн болур, къудурети бек ариуду, тазады, ичер сууу да алай. Тёгереги – терен агъач, хауасы уа кислородду дерчады. Владимир анда туугъанды, сабий кюнлери ма ол ариу жерледе башланнгандыла. Аны ючюн болур ачыкълыгъы, кимге да болушургъа хазырлыгъы да... ...Догъууатбийни юйюрю сюргюнде Къыргъызны Фрунзе областыны Жетиген элиндеги Киров атлы колхозуна тюшгенди. Владимир ма ол элде къыргъыз эм орус тилледе бошагъанды он классны, сора Фрунзе шахарда (шёндю Бишкек) къырал университетни филология факультетине кирип, анда окъуй тургъанлай, юйюрлери бла туугъан журтха – Малкъаргъа – къайтханды эм окъууун Къабарты-Малкъар къырал университетде бардыргъанды. 1963 жылда КъМКъУ-ну жетишимли бошап, «Коммунизмге жол» (шёндюгю «Заман») газетде корреспондент (литература къуллукъчу) болуп ишлеп башлагъанды, аны бек уллу бёлюмлеринден биринде – культура бёлюмюнде. Андан сора газетни жууаплы секретарыны орунбасары болуп да иги кесек заманны ишлегенди, информация эм фельетонла бёлюмюне уа онеки жылны таматалыкъ этгенди, оналты жылны уа газетни жууаплы секретары болуп тургъанды, социал политика бёлюмге да башчылыкъ этгенди. Алика улу хапарла, назмула да жазгъанды. Студент жылларында жазгъан назмуларын газетибиз кёп кере басмалагъанды, ол жазгъан фельетонланы, статьяланы адамла бек жаратхандыла, сюйюп окъугъандыла, жер-жерли власть органла алада айтылгъан кемчиликлени терк кетерирге кюрешгендиле, авторгъа уа бир кере да тырман этмегендиле, ыразылыкъларын а билдире тургъандыла тюзлюгю, кертилиги ючюн. Ол орус тилде басмаланнган, жюреги жаратхан хапарны, поэманы, назмуну болсун, малкъар тилге уста кёчюре биледи. Занкишиланы Хусейнни Совет Союзну Жигити Байсолтанланы Алимни юсюнден орус тилде жазылгъан «Сын гор – сокол Балтики» деген документли повестин, малкъар тилге кёчюрюп, китап этип чыгъаргъанды. Дюгерли поэт Борис Муртазовну «Згит элни ариу къызы» («Згитская красавица») деген жомакъ поэмасын да ол кёчюргенди малкъар тилге. Аны баш жигити малкъарлы жаш Астемирди. Бу поэма да китап болуп басмаланнганды. Андан сора да, Владимир фахмулу дюгерли поэтни, филология илмуланы доктору Сулейман Сабаевни «Къоншула» деген поэмасын малкъар тилге бек ариу кёчюргенди. Бу чыгъарма – эки халкъны араларында жюрюген къарындаш байламлыкъны жырыды. Марина Ольховскаяны балладасы да ёлюмсюз сюймекликни юсюнденди. Трагедияланы законларына тийишлиликде къуралгъан чыгъармаладача, бу балладаны жигитлери да ючеулендиле: къызны атасы Къасай бий, аны къызы Даута, аны сюйгени жылкъычы Алий. Бу балладаны Владимир кёчюрген вариантын малкъарлыла бек жаратхандыла, аны алайлыгъына мен да шагъатма. Алика улу бёлек китапны авторуду, ол санда «Майны жыры» деген назмула жыйымдыкъны, «Сен кимни машинасын озуп бараса?!» деген чам хапарла жыйымдыкъны. Аликаланы Владимирни республиканы маданиятын, журналистикасын айнытыугъа тийишли юлюш къошханына бийик багъа берилгенди: аны «Къабарты-Малкъар Ресубликаны сыйлы журналисти» деген махтаулу атха тийишли кёргендиле, кёп къырал грамотала бла да саугъалагъандыла».
Поделиться:
Читать также:
15.01.2025 - 13:00 →
Адамны санына-чархына керекли ашарыкъ
15.01.2025 - 09:09 →
Заманны сур жыллары
15.01.2025 - 08:07 →
Сталинградны къамасы
14.01.2025 - 12:02 →
Жангы амалланы хайырлана айныргъа чакъыргъанды
14.01.2025 - 10:59 →
Сочиге тюзюнлей учаргъа боллукъду
|