Нек ашыкъмадым насыбыма?..

(Хапар)

Эртте-эртте, талай жыл мындан алгъа, ма бюгюнча  бир ариу кюн, терек чапыракъланы шыбырдагъанларына тынгылай, алайда олтурдум. Жаш эдим, жарыкъ умутларым бла. Кесим да билмей, зат сакълагъанча, бираз турдум. Ингир ала жууукълашды. Кюн да,  таула артына ауа, ахыр таякълары бла къаяланы тёппелерин къызарта башлагъанды. Юйге кетер акъылда, ёрге тургъанлай, сени кёрдюм.

Юсюнгде - акъ жыйрыгъынг, тюз да жаз башы гебенекге ушаш. Аякъларынгы да бир женгил ала, жарыкъ макъам да айта келе эдинг. Артда билдим, сен ол кюн окъуугъа тюшгенинги. Кёргенимлей окъуна, жеримден тебалмай, аралып, ырмах болуп къалдым. Мени уа къатыма келгенден сора эслединг, ышарып, терк-терк атлап кетдинг.

Хар кюн сайын келе эдим сени кёрюр умутда алайгъа. Узакъдан эслесем да, сёлешалмай, кетип турдум. Бир жол а базындым, сакъладым, кёргенимлей окъуна, аллынга чабарыгъым келди. Болалмадым, санларым къымылдамай, аякъларым жерлеринден тепмедиле, келе тургъан жолунга къарагъанлай къалдым. Сен а жууукълашдынг да, къарамынгы да жерге ийип: «Мен Зухурама», - деп къолунгу узатдынг. Тюшюмде сунуп, ийнаналмай турдум.

Биринчи тюбешиуюбюзню юсюнден кёп сагъыш этген эдим, алай бир зат да эсиме келмеди. Жаланда жашагъан жеринге дери ашыргъан эдим.

Сен шахаргъа кийим тикген усталыкъгъа окъургъа деп келген эдинг. Къыз нёгерлеринг бла фатар тутуп жашадыгъыз. Ол усталыкъ эрттегили муратынг болгъанын да айтыучу эдинг. Биринчи тикген кёлегинги да манга саугъа этип. Ол бюгюн да турады.

Мен  аскер къуллугъуму бошагъандан сора, къурулушчу болуп, ишге тохтадым. Таш къаларгъа, юй ишлерге юйрендим. Эки узакъ элден келип, бир бирге алай тюбедик. Къалай насыплы эдик биз ол заманда.

Кёп жылла оздула биз ахыр кере кёрюшюп айырылгъанлы бери. Мен а сени унуталмайма. Унутхан да къалай этейим!?  Къыш кече жылытхан от жагъаны жылыуун къалай унутхун. Сен къарангы кечеми жарытхан айым эдинг. Бюгюн да мингле бла адамланы арасында бир къарагъанлай танырыкъма. Кёзлерими къыссала окъуна, тауушунг бла билирме.

Арабызда уллу сюймеклик болгъанлыкъгъа, къадар башха оноу этди. Сен арлакъда жашау къурадынг, манга да башха жол бла барыргъа тюшдю. Ортабыз артыкъ узакъ да тюйюл эди. Болсада аллай бир заманны ичинде жангыз бир кере окъуна жолукъмадыкъ да, узакъдан окъуна бир бирни къарап кёрмедик. Не тюрлю къадарыбыз бар эди бизни.

Эсингдемиди, бир жол паркга баргъаныбыз? Байрам кюн эди, адам да кёп. Къолларыбыздан да тутуп, аланы да силкиндире-силкиндире, жол бла ёрге барабыз. Нек эсе да  хар тюбеген бизге къарай эди. Ол эки къартны айтханын а унутханмыса? Бара тургъан жерибизде тохтатып, кимле болгъаныбызны да соргъан эдиле да? Артда уа ызыбыздан кёп къарап турдула. Баям, ала да кеслеринде болгъан бир озгъан, ариу затларын эсгере болур эдиле.

Жаныуарла тургъан жерге къайтдыкъ да, сен а маралла тургъан жерде буруудан къолунгу узатып, бирини башын сыладынг. Ол да, сенден кёзлерин алмай, къарап турду. Мен а, къолунгдан тутуп, алайдан алып кетдим. Кесимден башха, маралмыды, адаммыды, санга къарарын сюймей эдим.

Хар зат да алай тап эди. Бар эди сюймеклик, ариулукъ, жашлыкъ. Заман озду, бизге уа не къалды? Жашлыкъ кетди, ариулукъ да аны бла бирге. Узакъгъа кетдиле экиси да, энди алагъа артха жол жокъ. Сюймеклиг а, мени тас болгъан сюймеклигим? Ол жара къойду - жюрек жара, къаллай бир эсгере барсам да, аллай бир ачыта баргъан жара.

Мен акъсакъалгъа сордум: «Неди сюймеклик жара?» - деп. «Аны заман сау этер», - деди ол, кёз къарамын узакъгъа ата. Да сора, заман оза баргъанлыкъгъа, жюрегим бекден-бек нек къыйналады?

Мен сени унутайым дедим. Болалмадым. Айтчы, кюн таякъларыча таза, сюйген жашны муратыча ариуну къалай унутхун! Къум тюзледе жолоучу сууну кюсегенлей, сени бюгюн да алай излейме.

Къолларымы жайып, сюймекликни аллына чапдым да…къучагъымда ауанасы къалды… Суусабымы къандырайым деп кезлеуге ийилдим да, аны уа сууу думп болуп къалды.

Ол кюн биз кеч айырылгъан эдик. Сени жашагъан жеринге келдик. Къолларыбыздан да тутуп, кёзлерибизни бир бирден айыралмай, кёп сюелдик. Жюрегимде болгъан айча, кёкча, жулдузлача сюймеклигими санга айтама дедим да, тамагъыма бир тугул тирелгенча болдум, тилим тутулду, ауузумдан сёз чыгъаралмай къалдым. Адыргы этдим, кюрешдим. «Мен сени сюеме, - деп айтыргъа изледим. – Кел, жашауубузну бирге этейик. Аны жолунда бирге барайыкъ. Къатымда сен болурунгу сюеме». Мен аны санга айталмадым.

Сен а: «Сёз керекмейди, кёрюп турама. Мени жюрегимде да сенсе», - деп, юйюнге къачып кетдинг.

Андан бери жылла оздула. Къыйналгъан, къууаннган да этгенме. Хар зат да къалай эсе да кёзюме кёрюнмей, жел ургъанлай, думп болуп кетгендиле. Алай ол кюн а мени бюгюнча эсимдеди. Сен юйюнге чабып кетдинг, мен а ызынгдан къарап къалдым.

Окъууну бошагъандан сора, санга элинге барыргъа керек болду. «Терк окъуна ызыма къайтырыкъма», - деген эдинг. Алай сенден эсе хапарынг алгъа жетди. Ананг, къоймай, эрге бергенди, дедиле. Аны эшитгенимде, жюрегим бир бек ачыды. Кёкюрегиме бир уллу бичакъ чанчылгъанча болдум. Алай ачыу этдим, башымы къабыргъагъа тюйсем да, кесиме жер табалмай эдим. Не этерге билмедим. Чабама дедим да, къайры? Жарсыууму айтайым дедим да, кимге? Жаланда сен эдинг мени жюрегимде. Аны да менден сыйырдыла. Жарыкъ кюнюмю къарангы басды.

Нек болду алай? Сюйген мен этдим, ийнакълагъан а – башха. Мен кесим къараргъа керек эдим сени кёзлеринге, чачынгы сыларгъа. Хар зат да терс кетди.

Билмей тургъанлай, келдинг да, жюрегимде сюймеклик от тиргиздинг, - жазгъы кюнча бетими жарытдынг. Сора, чачымы сылаучу эрттен аяз кибик, думп болуп кетдинг, кёкде жарыкъ жулдузча.

Хау, заманында айталмадым санга сюймеклигими юсюнден, заманында этмедим ишими. Нени сакълай эдим мен? Не зат тыя эди? Сени сюйгенинги биле тургъанлай, нек ашыкъмадым насыбыма? Къадар а аны дертин жетдирди манга. Энди уа сынсыйды жюрегим таукелсизлигим ючюн. Огъесе жылла бла сени ашырып, тамбла уа тюбешип – алаймы жашаргъа эди умутум? Угъай. Да сора заманында юйюмю нек жарытмадым сени бла?

Угъай, алай болур амалы жокъду. Биз бирге болургъа керекбиз. Ашыкъмагъыз, тохтагъыз! Хар зат да тохтасын. Терекле чакъмасынла, кырдыкла ёсмесинле, чыпчыкъла жырламасынла. Чучхурлада суула саркъмай, тохтап турсунла.

Заман, сен а артха къайт. Мени жашлыгъыма, мени узакъда къалгъан жашлыгъыма. Анда сюймеклигим къалгъанды. Мен аны къайтарыргъа керекме. Тилейме сенден, элт мени ары.

Жаланда бир такъыйкъагъа окъуна къайтар. Билеме, ол мени кечерикди. Чачындан сыларма, кёкюрегиме къысып жылытырма. Сора, таймай, жанымда турурча, темир сынжырла бла байларма. Алтын кюбюр этип,  анда сакъларма. Жети тауну башында къала ишлерме сюйгениме. Кесим сюеме аны ийнакъларгъа. Тилейме, къайтар аны манга.