Налогну бир кесегин къайтарыргъа амал барды

Ишлей тургъан инсанла ипотека алгъан эселе, тёлеген налогларыны бир кесегин кеслерине къайтарыргъа боллукъдула. Аны да бир угъай, эки кере: юйню (фатарны) багъасындан эмда ипотека ючюн тёленнген процентледен. Аны къалай этерге боллугъуну юсюнден объясняем.рф къырал порталда айтадыла.

Къаллай бир къайтарлыкъдыла?

Аны сиз юй неда фатар ючюн неллай бир тёлегенигизге кёре тергерикдиле, алай мардасы уа эки миллион сом бла чекленирикди. Анга кёре эм кёп 260 минг сом къайтарыргъа жарарыкъды.

Ипотекадан а юч миллион сомдан тергерикдиле. Аллай бирден 390 минг сом къоллу болургъа онг барды.

Кёбюрек алыргъа амал

Къайтарыллыкъ ахчаны ёлчеми сиз бир жылгъа тёлеген налогдан кёп болургъа амал жокъду. Алай аны толусунлай быйыл хайырланмай къалсагъыз, къалгъан кесегин келир жылгъа кёчюрюрге жарайды.

Юлгю. Сиз бир жылгъа бир миллион сом ишлегенсиз. Андан 130 минг сом налог (НДФЛ) тёледигиз. Къайтаргъан да аллай бир этериксиз. Алай мюлкге эмда ипотекагъа этилген къоранчла 5 миллион сом бла чекленнгенлерин эсге салып айтсакъ, сиз келир жыллада да аны мардасына жетгинчи дери къайтарып тураллыкъсыз налогну бир кесегин.

Былай болса уа аны берлик тюйюлдюле:

- НДФЛ-ни тёлемей эсегиз;

- мюлк сатып алыргъа ахчаны къырал неда ишлеген жеригизде берген эселе;

- аны жууукъ адамыгъыздан (ата, ана, къарындаш, эгеч, аппа, ынна, юйдегиледен бири) сатып алгъан эсегиз;

- ол сизге саугъача неда башхадан къалгъан ырысхыча келген эсе.

Ана капитал хайырланылгъан эсе

Сатып алгъанда ана капиталны неда аны бир кесегин къоратхан эсегиз, аны фатарны багъасындан кетерликдиле. Ол себепден азыракъ ахча къайтарыллыкъды.

Юлгю. Сиз 2 миллион сомгъа фатар сатып алдыгъыз. Ол санда 630 минг сом ана капиталны да къошуп. Налогну 1 миллион 370 минг сомдан къайтарлыкъдыла, ол а 178,1 минг сом боллукъду.

Къалай эмда къайда тындырыргъа боллукъду бу ишни?

Налог органда. Ары юйню иеси болгъандан сора атланыгъыз. Шагъатха ЕГРН-ден справка кёргюзтюрге жарайды. Юй энди ишлене тура эсе уа, ол битип, хайырланыугъа бериллигин сакълагъыз, ызы бла алыу-бериу актха къол салыгъыз.

Дагъыда ма бу къагъытланы излерикдиле:

- паспорт;

- декларация 3-НДФЛ — аны ФНС-ни сайтында жарашдырыргъа боллукъду;

- справка 2-НДФЛ — ишлеген жеригизде берликдиле аны;

- кредит келишим;

- ипотекагъа процентле тёлегенигизни юсюнден банкдан къагъыт.

Бу документле бла МФЦ-гъа неда налог органнга барыргъа керекди. Ызы бла юч айны ичинде алагъа къарап, ахчаны сиз кёргюзтген счётха кёчюрлюкдюле.

Ишлеген жеригизде

Ол умутда башында сагъынылгъан къагъытланы алып ФНС-ге барыргъа керекди. Отуз кюнню ичинде андан сиз ишлеген жерге къагъыт келликди. Ызы бла бухгалтериягъа заявление жазыгъыз. Битеу белгиленнген ахча къайтарылгъынчы сизден НДФЛ-ни тыймай турлукъдула.