Кадастр инженерни борчларыны юсюнден

Жер участканы иели мюлкге санарча, аны чеклерин  тохташдырмай боллукъ тюйюлдю. Аны себепли ол борчлу халда этилирге керекли жумушду.

Чекле межевой планда кёргюзтюледиле. Дагъыда жеринде да тохташдырылыргъа боллукъдула. Аны барыны да амалы бирди – координатланы белгилеу.

«Межевание» деп жер участканы чеклерин белгилеу инженер-геодезия ишлени барына да айтадыла. Бу ишни кадастр инженер тындырады. Ол чекле къалайда болгъанларын   тохташдырады, участканы уллулугъун тергейди, къоншула бла келишиулюкню да боюнуна алып, ахырында межевой планны жарашдырады.

«Кадастр инженер - геодезист, жерлени тергеучю, юрист – бары да олду. Офисде, тышында ишлени да ол бир тюрлю халатсыз этерге борчлуду. Аллай зат болса, жумушун анга аманат этген инсанны  артда иши тапсыз болургъа боллукъду. Инженерге да ол керекмейди; халатлары ючюн аны ол ишлеген бёлюмге жууаплы  организациядан чыгъарыргъа боллукъдула, анга заказ бла келиу да къаллыкъды», - дейди Роскадастрны Къабарты-Малкъарда бёлюмюню башчысы Анна Тонконог.

Алай бла участканы чеклерин тохташдырыу  жер бла байламлы къачан эсе да бирде чыгъаргъа боллукъ юридический чурумладан къутулургъа эмда къорууланыргъа онг береди. Сёз ючюн, къоншула бла даулашла болсала неда участкада соргъан-сурагъан этилмей абери ишленсе. Дагъыда участканы чеклери бегитилип болсала, аны бла сатыу-алыуну неда башха жумушланы женгил тамамларгъа боллукъду. Кесигиз сагъыш этигиз, ким сатып алыргъа сюерикди чеклери белгиленмеген жерни.

Жер ючюн налог аны уллулугъуна кёре тергеледи. Тийишли информация ЕГРН-де сакъланады. Кадастр инженер участканы хар несин да межевой планнга тюшюрсе уа, аны уллулугъу базада кёргюзтюлгенден башха болургъа боллукъду. Ол а жерни кадастр багъасы, налогу да ары дери терс тергелип тургъанларын кёргюзтюрюкдю. Алай болмаз ючюн,  бу ишни заманында этсе игиди.

Жеринден тепдирилмеген мюлкню юсюнден битеу информация ЕГРН-ден алыннган къагъытда кёргюзтюледи. Анда чеклени юсюнден абери жокъ эсе, «Участканы чеклери тийишли законодательствону излемлерине кёре тохташдырылмагъандыла» деген белги салынады. Аны уллулугъу уа иеликге шагъатлыкъ этген къагъытдача алай боллукъду.

Дагъыда ЕГРН-де участканы чеклерини координатлары нормативге тийишлисича  тюз тохташдырылгъан эселе, аны къайтарып жангыдан тергеп айланыргъа кереклиси жокъду. Аны жаланда реестрде халатла табылсала этерге керекди.

Керек болса, «Публичный кадастр карта» деген сервисни хайырланыргъа боллукъду. Анда жер участканы адреси бла бек женгил табар амал барды. Алай объектни юсюнден билдириуде «Чеклени координатлары жокъду» деген белги бар эсе, неда аны уллулугъу иеликге шагъатлыкъ этген документдеча алай эсе,  чеклени тохташдырмай боллукъ тюйюлдю.

Аны уа, айтханыбызча, кадастр инженер этерге боллукъду. Аны себепли жерни иеси,  биринчиден,  аны бла тюбеширге керекди. Бюгюнлюкде ишни къайсылары тындырыргъа эркин болгъанларыны тизмесин тийишли Росреестрни сайтында табарыкъсыз.

Специалистни сайлагъанда,  аны сынамына, кадастр ишлени къаллай бир заманны ичинде этерге къолундан келгенине да къарагъыз. Аны бла келишим этилгенден сора,  специалист жерине барып, участкада тергеуле бардырады. Хуна бар эсе, ол ишни андан башлайды. Ол жокъ эсе уа,  мюйюшлени,  жерге таякъчыкъла уруп,  алай кёргюзтюрге керекди. Аны этгенден сора,  иш бла шагъырейленип, къоншула бла келишип башларгъа тийишлиди.

Чеклени тохташдыргъанда, талай жорукъланы сансыз этерге жарамайды. Ала, сёз ючюн, элни неда муниципалитетни чеклеринден тышына чыгъаргъа, къоншуланы жерлерине да кирирге жарамайдыла. Аны барын да этгенден сора, координатла да тохташдырылып,  межевой план жарашдырылады.  

Кадастр инженер жерни чеклерин аны иеси къалай сюе эсе да алай эталлыкъ тюйюлдю. Ишни башлардан алгъа аны къолунда ол участканы документлери болургъа керекдиле.

Законодательствода айтылгъаныча, чеклени тохташдырыу иш жер юлюшге иеликге шагъатлыкъ этген документледе айтылгъаннга кёре бардырылады. Аны бла бирге ары дери берилген къагъытла да хайырланыргъа боллукъдула. Аллай зат жокъ эсе уа, ишни 15 эм андан кёп жыл алгъа бегитилген чеклеге кёре башларгъа боллукъду.

РФ-ни Экономиканы айнытыу министерствосуну Жеринден тепдирилмеген мюлкню  департаментинде айтханларыча, аллай къагъытха  БТИ жарашдыргъан техпаспортда кёргюзтюлген план, жер-жерли власть, архитектура, къурулуш неда жашау журт органлада болгъан план-картография материалла, муниципалитетлени планлары, дача, терек бахчачылыкъ эмда башха (коммерциялы болмагъан) биригиулени тийрелеринде къурау эмда къурулуш бардырыу проектле саналыргъа боллукъдула.

Участканы чеклерин тохташдырыу – ишни бир кесегиди. Ызы бла аланы юсюнден къоншула бла да келиширге тюшерикди. Аны этер ючюн,  кадастр инженер алагъа почта бла неда электрон адреслерине билдириу жиберирге керекди. Участкаланы иелери табылмай эселе, билдириу газетде басмаланады. Ала аны окъусала, окъумасала да,  башхасы жокъду – алай  бла ол этилген ишге саналады.

Къоншу участкаланы иелери ыразылыкъларын келишиулюк актха къол салып билдирирге керекдиле. Арада ангылашынмагъан зат (дау) бар эсе, аны юсюнден ала кадастр инженерге къол бла жазып билдирирге керекдиле. Ол ызы бла сагъынылгъан актда кёргюзтюледи эмда межевой планнга къошулады.

Иеликни регистрациясын этген орган ол даулауну тюзге санаса, учёт-регистрация иш тыйылады. Къоншулагъа уа тюзлюкню сюдде тохташдырыргъа тюшерикди. Анда межевание бла кюрешген кадастр инженерни да чакъырып, оюмун сорургъа боллукъдула.

Чеклени тохташдыргъан кезиуде арада келишиулюк табылса,  барындан да игиси олду. Нек дегенде,  быллай ишле сюдде къыйын, кеслери да узакъгъа созулгъанла  болуучудула.