Бек магъаналыгъа билимин башхалагъа бериуню санайды

Тырныауузда бардырылгъан «Жюрегими сабийлеге береме» деген Битеуроссей эришиуню муниципал кесегинде Улбашланы Махмудну биринчи кёргенимде, бу жаш адам кесине базынып школгъа ишлерге къалай келгенин ангылаялмай тургъанма. Сора ол дерсин башлагъанда уа, хар сорууума да жууапла тапхан эдим. Ол бусагъат заманда бек керекли, бек сейир пилотсуз учхан аппаратла бла ишлеуге юйрете кёре эдим. Жашчыкъланы эм сюйген затлары. Улбашланы Юсюпню жашы Махмуд Тырныауузну В.Г. Кузнецов атлы 6-чы номерли школунда ишлейди. Андан тышында да, Элбрус районну маданият жашаууна тири къатышады. Орус эм малкъар тилледе уллу байрамланы бардырады. Ол бюгюннгю ушакъ нёгеримди.

– Махмуд, устазлыкъ ишни сайлай туруп, не муратынг бар эди?

– Кертисин айтханда, устазлыкъгъа кесим сунмай тургъанлай келгенме. Жаш тёлюню жангы гаджетлеге сейирлери нечик уллу болгъанын билесиз. Дерслериме, къошакъ билим халда бардырама аланы, жашла да, къызла да сюйюп келедиле. Школну иши къыйын болса да, кеси билимими башхалагъа бериуню бек магъаналыгъа санайма. Энди барысы да техникле бла конструкторла, инженерле болуп да къалмазла окъуучуларым, алай бу ызны сайларгъа сюйгенлеге болушлугъум тие эсе, насыплыма.

– Сабийле бла ишлер ючюн, устаз жумушакъ жюрекли, огъурлу болургъа керекди. Бютюнда къошакъ билим бериуде. Башха дерслеге барыргъа борч эсе сабийге, сени дерслеринге уа жанлары сюйюп, кёллери излеп келе болурла ала?

– Устазлыкъ ол бир энчи сезимди. Къошакъ билим бериуню устазы сабийни кёз къарамын, фахмусун, излемлерин айнытыуда да уллу себеплик этерча онг табады. Дерслеримде, юйретиу ишден сора да, окъуучуларым бла кёп тюрлю затланы сюзебиз, ушакъ этебиз. Къуру устаз болуп къалыу жетмейди манга, алагъа шуёх болургъа излейме. Жаш адамланы ич дуниялары, сейирлери манга да сейирдиле. Бусагъат заманны сабийлери бек акъыллыладыла, бергенинги мычымай аладыла, аны къыйналмай хайырланадыла.

– Ачыкъ дерсингде болгъанма. Анда квадрокоптерлени учургъаныгъызны кёргенме. Къаллай хайыр келтиредиле ала?

– Илму-тинтиу жаны бла хайырлыдыла ала, аланы кёкге учуруп, адам аягъы жеталмагъан жерледе сурат бла видео алдырадыла. Квадрокоптерлени геологияда, экологияда, биологияда, эл мюлкде керекли информацияны жыйыуда хайырланадыла. Къоркъуусузлукъ эм къоруулау жаны бла магъаналары да уллуду. Жюк ташыуда да. Бир-бирде коптерлени хайыры бла къазауат болгъан жерлеге дарманланы неда башха эм керекли затланы жетдиредиле. Аланы аламат сурат алыуда, бийик качестволу видео жаздырыуда да бек кёп хайырланадыла. Ала билим бериуде бла илмуда да аламат болушлукъчуладыла.

Авиациягъа окъугъан студентлеге учууну тасхаларына юйренирге, башха техника амаллада да болушадыла. Кесигиз кёресиз да, бюгюннгю жашауубузну къайсы жанын алып къарасакъ да, квадрокоптерле кенг хайырланыладыла.

– Сени башха жерлеге ишлерге уа чакъырамыдыла?

– Кёп кере районубузну башха школларына чакъыргъандыла. Дагъыда маданият жашаугъа къатышырымы да излейдиле, байрамланы бардырсам, жырласам сюедиле. Алай, 6-чы школ ёз, кесим окъугъан мектеп болгъаны себепли, мындагъы иш жолдашларымы бла шуёхларымы, окъуучуларымы да къоюп, бир башха жерге кетер муратым жокъду.

– Кесинги профессионал жаны бла къалай айнытаса?

– Устазны ишинде ол бек магъаналы жаныды. Хар кюнден жангы технологияла, ала бла хайырланыу амалла чыгъадыла. Замандан артха къалмаз ючюн, билимими айнытыр ючюн да, усталыгъыма кёре кёп окъуйма. Алгъан билимим, кесими айнытхандан сора да, сабийлериме жангы амалланы сынар онг береди.

Дагъыда психология жаны бла къылыгъымы игилендириуге уллу эс бурама. Тёзюмюмю айнытыуда, сабийни ич дуниясын ангылай, кёпчюлюкде жарашыулу бола билиуде да алгъан билимими хайырланама. Алайсыз 21-чи ёмюрню школларында ишлерге жарамаз.

– Андан сора къаллай башха сейирлеринг бардыла?

– Таулагъа чыгъаргъа бек сюеме. Кесими анда эркин солуууму бек жаратама. Къышда сноубордда учама. Сау ыйыкъ ишлеп арыгъаным солуу кюнледе аллай учууумда унутулады. Женгилленип, жангы кюч бла къайтама ишиме. Тауладыла сюймеклигим.

– Къаллай юйюрню жашыса? Юйюрде эм багъалы неди?

– Юйюрюбюзде тёртеулен болабыз. Атам бла анам къарындашымы бла мени уллу сюймекликде ёсдюргендиле. Ала, билгенлерича, адамлыкъны шартларын сингдиргендиле бизге. Жашауумда бек ышаннган адамым да къарындашымды. Не заманда да болушлукъ керек болса, мычымай жетеригине ийнанама. Бир бири арабызда байламлыкъ, жууашлыкъ, шуёхлукъ бла хурмет болур ючюн, атабыз бла анабыз уллу къыйын салгъандыла.

Сау болсунла. Бюгюн кесими адамгъа санаяла эсем, ол аланы себеплеринденди. Олду манга эм багъалы да – бир бирни ангылау, билиу, хурметлеу.

– Шуёхлукъ деген сёзню магъанасын къалай ангылайса? Бармыды аллай чынтты шуёхунг?

– Шуёх деген ол, мени оюмума кёре, къууанчымда, жарсыгъан кезиуюмде да жанымда болалгъан, сагъышларыма, оюмларыма да тынгылап, кесини сёзюн айталгъан, жангылсам да, билеклик эте билген аллай адамды. Энчи чертип бирин да айтыргъа сюймейме, тенглерим барысы да жаныма жууукъ болалгъан аллай адамладыла. Аланы бек багъалайма, барын да сюеме.

– Ишинге ийнандыргъан, кюч берген кимди?

– Сёзсюз, окъуучуларым. Ала бла ушакъ этиуюм, аланы жетишимлери, жангы атламлагъа кёллениулери уллу кюч бередиле, ишими андан да бек сюерча этедиле.